Όσοι στην παραλία αλλά και στο σπίτι είναι φανατικοί με τα αναγνώσματα ιστορίας και της πολιτικής, είτε με τη μορφή κλασικής μελέτης είτε με λογοτεχνική γραφή, ας μην ανησυχούν. Η βιβλιοπαραγωγή είναι πλούσια. Η Τουρκοκρατία από όλες τις πλευρές της, η προοπτική εξόδου από την κρίση, ο αντικαπιταλιστικός αγώνας των διανοουμένων, η αντισυστημική επανάσταση, ο ισπανικός εμφύλιος με νέα τεκμήρια, η διαπλοκή τύπου και αγορών, ο Αττίλας μέσω προσωπικού αφηγήματος, οι περιπέτειες με εκτέλεση αρχιναζί στη Τσεχοσλοβακία και οι προβληματισμοί για μια προοπτική της Αριστεράς στην Ελλάδα, είναι τα θέματα που εμπνέουν τους συγγραφείς- Έλληνες και ξένους. Για τους λάτρεις της πολιτικο-κοινωνικής θεματογραφίας, τόσο επίκαιρης λόγω της κρίσης, είναι η παρακάτω συνοπτική αναφορά σε δέκα βιβλία που εκδόθηκαν πρόσφατα:
ΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ ΑΙΩΝΕΣ
David Brewer, εκδόσεις Παπαζήσης
Το χρονικό της Τουρκοκρατίας χωρίς εθνικιστικές ιδεοληψίες. Ο Βρετανός δημοσιογράφος και διευθυντικός στέλεχος του BBC, μελετητής της νεώτερης ελληνικής ιστορίας, μετά το έργο του «Η φλόγα της Ελευθερίας», με θέμα τον αγώνα της ανεξαρτησίας και της ίδρυσης του ελληνικού κράτους (1821-1833), αναλαμβάνει να αφηγηθεί στο δυτικό κοινό τα γεγονότα από την πτώση της Κωνσταντινούπολης έως την απελευθέρωση από τον Οθωμανικό ζυγό, ερμηνεύοντας στο? ορθολογικό κοινό τα μεταφυσικά στερεότυπα και τους εθνικούς μας μύθους. Μια καταγραφή των γεγονότων από ένα τρίτο – δυτικό- μάτι που εξετάζει την ελληνικότητα όπως την είδε ο Σεφέρης, ο οποίος αντιμετώπισε την Ελλάδα ως τραγικότητα , θεωρώντας πως πολλά κακά θα πρέπει να καταλογισθούν στους Έλληνες και όχι στους εχθρούς της. «Ωστόσο- κατά πως έγραψε ο ποιητής- ο ελληνικός λαός μας αποζημίωσε για όλα».
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΘΡΙΑΜΒΟΙ
Στάθης Καλύβας, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Ο καθηγητής της Πολιτικής Επιστήμης στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Γέϊλ επιχειρεί να κατανοήσει την κρίση που ξέσπασε το 2009 εντάσσοντάς την σε μια κυκλική πορεία δύο αιώνων – από το 1821 έως σήμερα- με επιτεύγματα και πτώσεις, παρακάμπτοντας- όπως ξεκαθαρίζει εξ αρχής-ονόματα, γεγονότα, ημερομηνίες. Με βάση τα συν και τα πλην αυτής της αφαίρεσης, το συμπέρασμά του από την ακτινογράφηση της ιστορικής αυτής περιόδου είναι ότι η Ελλάδα κατάφερε μετά τον Εμφύλιο να εισέλθει στην ομάδα των πλέον ελεύθερων και ανεπτυγμένων χωρών της υφηλίου, γεγονός που την καθιστά ισχυρή- σε σύγκριση με γειτονικά της κράτη- ακόμη και τώρα εν μέσω πτώσης. Παραδόξως- λέει- κάθε αποτυχία συνοδευόταν και από ένα νέο άλμα! Μια αισιόδοξη ιστορικότητα μέσα στο μαύρο!
ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ
Ludwig von Mises, εκδόσεις Παπαδόπουλος
Πως γίνεται να στρατεύονται οι διανοούμενοι της Δύσης κατά του οικονομικού συστήματος στο οποίο ζουν, εξελίσσονται και – ίσως- καλοπερνούν; Η μελέτη του αυστριακού οικονομολόγου και φιλόσοφου κυκλοφόρησε στη δεκαετία του 1950 αλλά εκδίδεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Και, παρ΄ότι όταν γράφτηκε όταν ο καπιταλισμός, για μια μεγάλη μερίδα των εργατών και των πνευματικών ανθρώπων σε όλο σχεδόν τον καπιταλιστικό κόσμο, ήταν ένα εχθρικό σύστημα παραγωγής, ακόμη και σήμερα, που ο υπαρκτός σοσιαλισμός έπεσε, τα αντικαπιταλιστικά αισθήματα δεν άλλαξαν και πολύ. Ο μελετητής και απολογητής της αυτοαποκαλούμενης «ελεύθερης οικονομίας» ερευνά την απάντηση προσφεύγοντας στην ψυχολογία, στον καταναλωτισμό, στη διαφήμιση, στη λογοτεχνία και στους θεσμούς. Εκείνος, πάντως, χωρίς να παραβλέπει την αδικία του συστήματος, δείχνει τα θετικά του λέγοντας πως δημιούργησε μεγάλα εισοδήματα στους εργαζόμενους, αύξησε τον ελεύθερο χρόνο και κράτησε την ιδέα της ελευθερίας?
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Russell Brand, εκδόσεις Λιβάνη
O βρετανός κωμικός ηθοποιός, ένας «διακεκριμένος εκκεντρικός», αναζητά πώς θα γίνει μια Επανάσταση, ποιοι είναι οι στόχοι της και για ποιο λόγο. Σκοπός της Επανάστασης- λέει- είναι να βελτιώσει τη ζωή όσο το δυνατόν περισσότερων ανθρώπων. «Όλοι ξέρουμε ότι το σύστημα δεν λειτουργεί, ότι κυβερνήσεις και αντιπολιτεύσεις διαφθείρονται» ισχυρίζεται ισοπεδωτικά. Στο βιβλίο γελοιοποιεί τους αχυράνθρωπους και τις χάρτινες τίγρεις της εποχής μας και αντιπροτείνει, με τη βοήθεια ειδικών που εκκινούν από διαφορετικά σημεία, όπως ο Τζορτζ Όργουελ ή ο Τομά Πικετί, ένα όραμα για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Όλα αυτά με χιούμορ και τεκμηρίωση. «Μας λένε ψέματα, μας λένε ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση και καμία άλλη επιλογή, μας λένε ότι δεν αξίζουμε κάτι καλύτερο», τονίζει .Ο συγγραφέας αντικρούει αυτή την προπαγάνδα χτυπώντας τους «φασίστες» των μέσων ενημέρωσης. Με αυτό το βιβλίο η Επανάσταση δεν είναι μόνο πραγματοποιήσιμη, αλλά είναι και αναπόδραστη . Αφήστε δε που είναι και κάτι σαν ψυχαγωγία?
ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Τεύκρος Μιχαηλίδης, εκδόσεις Πόλις
Ο διδάκτωρ των Μαθηματικών και βραβευμένος συγγραφέας αφήνει τις εξισώσεις και συνεχίζει με επτά διηγήματα που έχουν επίκεντρο την όμορφη νεαρή αστυνομικό Όλγα, η οποία αντί να κατευθυνθεί σε μια συμβατική σχολή- μιας και υπήρξε καλή μαθήτρια στα μαθηματικά- προτίμησε τη Σχολή Αξιωματικών της Αστυνομίας, λόγω περιπέτειας και επαγγελματικής εξασφάλισης. Η μεθοδικότητά της καταπλήσσει: Αποκαλύπτει μια ακροδεξιά τρομοκρατική ομάδα με διασυνδέσεις στο ποδόσφαιρο αλλά και στο αστυνομικό τμήμα που υπηρετεί, βρίσκει τα ίχνη της δολοφονίας ενός αμερικανού συνεργάτη της CIA, λύνει το μυστήριο στην εκτέλεση χιώτη στελέχους μεγάλης γερμανικής εταιρείας γνωστής για δωροδοκίες ελλήνων πολιτικών και προκαλεί την έκπληξη των ανδρών συναδέλφων της. Γοητευτικά γραμμένες ιστορίες μεταξύ φαντασίας και νέο-ελληνικής πραγματικότητας για τη διαπλοκή της εξουσίας του χρήματος και της εξουσίας του κρατικού μηχανισμού.
ΙΣΠΑΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ
Antony Beevor, εκδόσεις Γκοβόστης
Τα ογδόντα χρόνια από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στην Ισπανία δεν έχουν οδηγήσει στην λήθη.
Ο βρετανός ιστορικός συγγραφέας και πρώην αξιωματικός , βασισμένος σε νέα στοιχεία, ερευνά τον εσωτερικό πόλεμο των δύο αντιμαχόμενων πλευρών. Ο μελετητής επισημαίνει πως ορισμένοι υποστηρικτές της Δημοκρατίας πιστεύουν ότι μια νίκη της αριστεράς στην Ισπανία θα είχε κατατροπώσει το φασισμό και θα είχε σώσει την Ευρώπη από τη φρίκη που έμελλε να βιώσει τα αμέσως επόμενα χρόνια. Από την άλλη πλευρά πάλι, οι εθνικιστές υποστηρίζουν, ότι ο εμφύλιος ήταν στην ουσία το προοίμιο του Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στο δυτικό πολιτισμό και τη σοβιετική δικτατορία. Από πολλούς μάλιστα θεωρείται ως ο πρώτος γύρος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και σχεδόν ένας πόλεμος δι’ αντιπροσώπων με ναζιστική, φασιστική και σοβιετική παρέμβαση. Στην ουσία, το πρώτο θύμα του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου υπήρξε η αλήθεια, υπογραμμίζει ο συγγραφέας.
Η ΑΪΣΕ ΠΑΕΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ
Κωνσταντίνα Σωτηρίου, εκδόσεις Λιβάνης
Ειδικευμένη στην Τουρκική και Μεσανατολική Ιστορία , απόφοιτος του ειδικού τμήματος του Πανεπιστημίου Κύπρου, λειτουργός Τύπου στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας, δανείζεται τον τίτλο του βιβλίου της από το κωδικοποιημένο σήμα του Εθνικού Συμβουλίου της Τουρκίας που σήμανε την έναρξη της εισβολής του Αττίλα. Ένα δείγμα γραφής από το μύθο και το ιστόρημα της κυπριακής προδοσίας: «Είκοσι Ιουλίου, το θυ?άσαι πολύ καλά, είχε γίνει η ?εγάλη καταστροφή. Ξύπνησες το πρωί και ήταν η λεκάνη στη ρίζα της συκιάς σου γε?άτη ?ε σύκα ανοιγ?ένα. Με το νυχτικό βγήκες έξω τα χαρά?ατα, πήρες το φαράσι και τη σκούπα να τα ?αζεύεις. (?). Έτσι σε βρήκε η γειτόνισσα το πρωί. Ήρθε καταχαρού?ενη να σου πει τα νέα. Σωθήκα?ε, σου φώναξε. Σωθήκα?ε. Ήρθε η ?άνα ?ας να ?ας σώσει. Ήρθε η Αϊσέ να κάνει εδώ διακοπές. “Τι κάνεις εκεί ?ε τα σύκα;” “Σκάσανε όλα” της είπες. “Ανοίγουνε τα συκαλάκια ?ου τον Ιούλιο, τα ?ελένια ?ου τα σύκα που ζηλεύει όλη η γειτονιά. Σκάνε και πέφτουνε στην αυλή. Δεν θα έχου?ε σύκα να τρώ?ε τον Αύγουστο” είπες και βούρκωσες. Άφησες ?ετά τη γειτόνισσα στην αυλή και έτρεξες να ξυπνήσεις τον γιο σου. “Μάνα, τι γίνεται;” σου φώναξε. “Ήρθε” του είπες “η Αϊσέ να κάνει εδώ διακοπές. Και ε?άς ?ας αρρώστησε η συκιά ?ας. Δεν θα έχου?ε κάτι να την τρατάρου?ε. Δεν θα ?πορέσου?ε τον Αύγουστο να τρώ?ε σύκα”.Και άρχισες ύστερα να κλαις».
ΦΥΛΛΟ ΜΗΔΕΝ
Ουμπέρτο Έκο, εκδόσεις Ψυχογιός
Όσοι περιμένουν στοχαστική λογοτεχνία θα απογοητευθούν, αλλά όσοι θέλουν αφηγηματική πλοκή θα γοητευθούν. Ο Ιταλός σημειολόγος καταπιάνεται με το σύγχρονο φαινόμενο της διαπλοκής επιχειρηματικών συμφερόντων που προωθούνται μέσω των ισχυρών μέσων μαζικής ενημέρωσης. Πρόκειται για ιστορίες κιτρινισμού, εκβιασμού και σκανδαλοθηρικών αποκαλύψεων μιας υπό έκδοση εφημερίδας στην Ιταλία της εποχής του Μπερλουσκόνι. Είναι η βιομηχανική παραγωγή της είδησης που την παράγουν ανυποψίαστοι αλλά και αδίστακτοι συντάκτες οι οποίοι πέφτουν με τα μούτρα στην δουλειά για τα δώδεκα δοκιμαστικά φύλλα της φυλλάδας που τιτλοφορείται «Αύριο». Όμως, οι δημοσιογράφοι- πλην του διευθυντή- αγνοούν ότι ο επιχειρηματίας δεν θα κυκλοφορήσει το κανονικό φύλλο. Μασόνοι, Πάπες, μυστικές υπηρεσίες, σεξ και δολοφονίες συνθέτουν ένα έργο που θυμίζει συμβατικό θρίλερ.
HHhH
Himmlers Hirn heisst Heydrich
Laurent Binet, εκδόσεις Κέδρος
Mε αυτό τον κωδικό τίτλο ,που αποτελεί συντομογραφία της φράσης «Ο Χάιντριχ είναι ο εγκέφαλος του Χίμλερ», ο νέος Παρισινός συγγραφέας ο οποίος έλαβε το 2010 το βραβείο Concourt ως πρωτοεμφανιζόμενος μυθιστοριογράφος απέσπασε τα εύσημα της εφημερίδας Νιου Γιόρκ Τάϊμς που έγραψαν ότι το βιβλίο συνιστά «μια λογοτεχνική εποποιία για την Ιστορία». Η υπόθεση εξελίσσεται το 1942 στην γερμανοκρατούμενη Τσεχοσλοβακία. Δύο ντόπιοι αντάρτες εκτελούν μια μυστικά αποστολή του συμμαχικού Λονδίνο πέφτοντας με αλεξίπτωτο κοντά στην Πράγα. Το σχέδιο προβλέπει την εκτέλεση του κυνικού Ναζιστή Ράινχαρντ Χάιντριχ, αυτό το αποκαλούμενο «ξανθό κτήνος», τον αρχηγό των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών, το δεξί χέρι του απάνθρωπου Χίμλερ. Είναι μια περιπέτεια δόξας, αγωνιστικότητας, μαζί προδοσίας και εκδίκησης, για μια ιστορία που ξεπερνά την πραγματικότητα.
ΑΡΙΣΤΕΡΑ, ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΣ
Πέτρου Παπακωνσταντίνου, εκδόσεις Λιβάνης
Ερωτήματα με βάση την μαρξιστική θεωρία και την επαναστατική πράξη που αφορούν τον καπιταλιστικό κόσμο και την Ελλάδα: Ο κοινοβουλευτικός δρόμος για μια ριζοσπαστική κοινωνική αλλαγή είναι εφικτός; Πως μπορεί να προχωρήσει ένα κυβερνητικό κόμμα ρήξης όταν την πραγματική εξουσία την έχουν οι εχθροί του; Υπάρχουν δυνατότητες ανεξάρτητης εναλλακτικής πολιτικής ενός μικρού κράτους, όπως είναι η Ελλάδα, μέσα σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και με την Γερμανία να έχει το πάνω χέρι στην Ευρώπη; Το ευρώ είναι λύση; Η δραχμή είναι ελπίδα; Ο δημοσιογράφος – συγγραφέας, που είναι στρατευμένος στην υπόθεση της ριζοσπαστικής Αριστεράς, πραγματοποιεί μια περιδιάβαση στους κλασικούς της ταξικής πάλης, από τον γέρο Μαρξ μέχρι την τσαβική Αριστερά της Λατινικής Αμερικής, καταθέτοντας τους προβληματισμούς του για το σήμερα της Ελλάδας. Η θέση του είναι πως υπάρχει ανεπαρκής προγραμματική προετοιμασία για μια σύγκρουση.
