Στο έργο «Mirrors»
Το εγχείρημα, που επιχειρεί να παρουσιάσει μια αθέατη όψη της κοινωνίας και την επισφάλεια πίσω από τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γερμανία, υπογράφουν οι καθηγητές κοινωνιολογίας Νίκος Παναγιωτόπουλος και Φραντς Σουλτχάις και η γλύπτρια Βένια Δημητρακοπούλου.
Δύο από τα τρία βιβλία του έργου συγκεντρώνουν μαρτυρίες ευρωπαίων πολιτών οι οποίοι μιλούν για τη δική τους πραγματικότητα, ενώ παρουσιάζονται και αποτελέσματα ερευνών, μια συγκριτική ακτινογραφία της ελληνικής και γερμανικής οικονομίας.
«Είναι η κοινωνία ανόητε»
Στην παρουσίαση του έργου, τη Δευτέρα, στο Μουσείο Μπενάκη μίλησε, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος ο οποίος σημείωσε: «Δέχτηκα να έρθω εδώ όχι μόνο γιατί το θεωρώ ένα έργο, αλλά και ένα εγχείρημα. Ένα εγχείρημα κοντά στην καρδιά μου επειδή είμαι πανεπιστημιακός δάσκαλος, αριστερός και υπουργός Οικονομικών. Το 2003 πήγα σε συνέδριο στο πανεπιστήμιο του Cambridge που το είχε οργανώσει το τμήμα Οικονομικής Επιστήμης για τα 100 χρόνια ανεξάρτητου οικονομικού τμήματος. Μέχρι τον 19ο αιώνα τα περισσότερα οικονομικά τμήματα ήταν μέρος μιας γενικότερης κοινωνικής προσέγγισης. Ήμουν αγενής γιατί η ομιλία μου σε αυτό το συνέδριο είχε να κάνει με το πώς αυτά τα 100 χρόνια ήταν λάθος. Ήταν λάθος που η οικονομική επιστήμη ξέφυγε από την κοινωνιολογία, από την πολιτική επιστήμη, από την ηθική, και γενικότερα από τη φιλοσοφία. Αν είναι οι κοινωνικές επιστήμες να μην υπηρετήσουν τον άνθρωπο και την ευημερία, τότε αυτή η διαφοροποίηση δεν είναι μόνο λάθος, αλλά είναι και ιδεολογική παρέμβαση. Αυτός ο διαχωρισμός δεν υπηρετεί το συμφέρον των λαϊκών τάξεων».
Αναφερόμενος στο βιβλίο Η αθλιότητα της οικονομίας, μίλησε για τις ανισότητες που προϋπήρχαν της οικονομικής κρίσης, και επισήμανε πως εγχειρήματα όπως η «Ατζέντα 2010 ή ο Τρίτος Δρόμος όχι μόνο δεν αντιστάθηκαν σε αυτή την ανισότητα και στασιμότητα, αλλά την ισχυροποίησαν κιόλας. Ως αποτέλεσμα είχαμε την άνοδο του χρέους παντού και σε όλες τις μορφές. Είτε ήταν δημόσιο χρέος που ήταν το αποτέλεσμα των κυβερνήσεων που δεν ήθελαν να συμφιλιωθούν με το γεγονός ότι έχαναν λαϊκά, μεσαία και κατώτερα στρώματα και απέφευγαν να πάρουν πολιτικές αποφάσεις ή ήταν ιδιωτικό χρέος που άτομα, ιδιαίτερα στις αγγλοσαξονικές χώρες, για να υποστηρίξουν το οικογενειακό εισόδημα άρχισαν και δανείζονταν. Από εκεί προκύπτει η χρηματοπιστωτική κρίση που άρχισε από το ιδιωτικό χρέος και από τα δομημένα ομόλογα».
Συνέχισε παραφράζοντας τη γνωστή φράση από την προεδρική προεκλογική εκστρατεία του Μπιλ Κλίντον το 1992, «είναι η οικονομία, ανόητε», για να σημειώσει «είναι η κοινωνία ανόητε».
Μιλώντας με τη σειρά του για το «Mirrors: Πολυφωνικές αφηγήσεις για έναν κοινωνικό κόσμο σε κρίση», ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ, Νίκος Ξυδάκης το χαρακτήρισε συλλογικό έργο τέχνης, που «βυθίζεται μέσα στην κοινωνία και δίνει φωνή στους άφωνους και τους αποκλεισμένους. Τους ανθρώπους που δεν εμφανίζονται στα δελτία ειδήσεων παρά μόνο ως κραυγάζοντας».
Επιχείρησε, δε, να εντάξει το έργο σε μια «κινηματογραφική παράδοση που ξετυλίγεται τα τελευταία 10, περίπου, χρόνια με δυστοπικές ή ελεγειακές ταινίες που μιλούν για τη σημερινή ανθρώπινη συνθήκη».
Ο διευθυντής ερευνών (INRA), Ζερόμ Μπουρντιέ, που, επίσης, μίλησε για το εγχείρημα σημείωσε: «Παντού και ιδιαίτερα στη Γαλλία είμαστε μάρτυρες ενός εις βάθος κλονισμού του μοντέλου της μισθωτής εργασίας έτσι όπως συγκροτήθηκε μετά το 1945. Το μοντέλο αυτό βασιζόταν στην εξειδίκευση και η καριέρα του μισθωτού εγγιόταν σταθερή εργασία».
»Η Ευρώπη δεν ακολουθεί τον δρόμο της πολιτικής επεξεργασίας μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής, αλλά τον δρόμο της υιοθέτησης ενός δεσμευτικού ρυθμιστικού πλαισίου ανταγωνισμού των κρατών που θίγει τα συστήματα προστασίας χωρίς να είναι εφικτή καμία μορφή πολιτικής αντίστασης», πρόσθεσε.
Στο πάνελ για την παρουσίαση του βιβλίου ήταν επίσης η Αντιγόνη Λυμπεράκη, Καθηγήτρια Οικονομικών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ο Μπερνάρ Βερνιέ, ομότιμος καθηγητής Ανθρωπολογίας στο πανεπιστήμιο Lyon II, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Βασίλης Παπαβασιλείου, και η ζωγράφος Λυδία Δαμπασίνα.
Ελισάβετ Σταμοπούλου
Newsroom ΔΟΛ
