Μικρή σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης είναι η ιστορία των ελληνικών τηλεμαχιών (ντιμπέιτ) παραμονές βουλευτικών εκλογών. Από το 1990 έως το 2009 έγιναν συνολικά επτά ντιμπέιτ μεταξύ δύο ή περισσότερων πολιτικών αρχηγών. Κύριο χαρακτηριστικό, η απουσία απευθείας διαλόγου μεταξύ των συμμετεχόντων.
Το πρώτο ντιμπέιτ δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έτσι, καθώς επρόκειτο περισσότερο για μια συζήτηση-εκδήλωση για τα εθνικά θέματα και τα θέματα Εξωτερικής Πολιτικής. Έγινε τον Μάρτιο του 1990 επί Οικουμενικής Κυβερνήσεως Ξενοφώντα Ζολώτα.
Συμμετείχαν οι κυβερνητικοί εταίροι: ο πρόεδρος της ΝΔ Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέας Παπανδρέου, και ο πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, Χαρίλαος Φλωράκης.
Η τηλεμαχία έγινε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τις ερωτήσεις έθεσαν ο καθηγητής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Δημήτρης Κώνστας, και ο δημοσιογράφος και συντονιστής, Γιάννης Καψής. Οι πολιτικοί αρχηγοί είχαν το δικαίωμα να σχολιάσουν τις θέσεις των πολιτικών τους αντιπάλων, δεν έγινε όμως απευθείας διάλογος μεταξύ τους. Δεν υπήρχε επίσης χρονόμετρο.
* Στις εκλογές που έγιναν στις 8 Απριλίου 1990, επικράτησε η ΝΔ με 46,8% και οριακή αυτοδυναμία, έναντι 38,6% του ΠΑΣΟΚ.
Το δεύτερο ντιμπέιτ έγινε τον Σεπτέμβριο του 1996 μεταξύ του τότε πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη και του προέδρου της ΝΔ Μιλτιάδη Έβερτ. Τα ζητήματα που κυριάρχησαν ήταν η οικονομία και τα Ίμια με τον κ. Έβερτ να ασκεί κριτική στον πρωθυπουργό για το «ευχαριστώ» στους Αμερικανούς.
Τη συζήτηση συντόνιζε ο δημοσιογράφος Πέτρος Ευθυμίου, ενώ ερωτήσεις έκαναν οι Θ.Ρουσόπουλος, Παύλος Τσίμας και Γιάννης Παπουτσάνης. Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί είχαν 2 λεπτά στη διάθεσή τους για την απάντησή τους.
* Στις εκλογές που έγιναν στις 22 Σεπτεμβρίου 1996 κέρδισε το ΠΑΣΟΚ με 41,4% έναντι 38,1% της ΝΔ.
Το τρίτο ντιμπέιτ έγινε τον Μάρτιο του 2000 μεταξύ του πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη και του προέδρου της ΝΔ Κώστα Καραμανλή.
Τη συζήτηση συντόνιζε ο Νίκος Χατζηνικολάου και τις ερωτήσεις απηύθυναν οι Έλλη Στάη, Μανώλης Καψής και Θ.Ρουσόπουλος.
Οι δύο πολιτικοί αρχηγοί είχαν στη διάθεσή τους 2 λεπτά για την απάντησή τους. Στη διάρκεια της αναμέτρησης, που παρακολούθησαν περισσότεροι από δύο εκατομμύρια πολίτες, ο Κ.Σημίτης επικέντρωσε τις απαντήσεις του στα οικονομικά επιτεύγματα της κυβέρνησής του, υπογραμμίζοντας ότι είναι λάθος να κρίνεται η οικονομική πορεία της χώρας μόνο από την πορεία του Χρηματιστηρίου, θέμα καυτό εκείνα τα χρόνια.
Από την πλευρά του ο Κ.Καραμανλής τόνισε ότι στόχος της παράταξής του ήταν η βελτίωση των κοινωνικών θεμάτων, ο περιορισμός του κράτους και του κομματισμού, η ενίσχυση των μικρομεσαίων και η αύξηση των κατώτερων συντάξεων. Επεσήμανε ότι η οικονομική σύγκλιση που έχει επιτευχθεί είναι ονομαστική κι όχι πραγματική και κατηγόρησε την κυβέρνηση για παρεμβάσεις στο χρηματιστήριο, για καθεστωτική νοοτροπία και αλαζονεία.
* Στις εκλογές που έγιναν στις 9 Απριλίου 2000 οριακή ήταν η νίκη του ΠΑΣΟΚ με 43,7% έναντι 42,7% της ΝΔ.
Το τέταρτο ντιμπέιτ έγινε το Φεβρουάριο του 2004 αυτή τη φορά με τη συμμετοχή των πολιτικών αρχηγών όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων: ο Γιώργος Παπανδρέου ως νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο Κ.Καραμανλής της ΝΔ, η γγ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, ο πρόεδρος του Συνασπισμού Νίκος Κωνσταντόπουλος και ο Δημήτρης Τσοβόλας του ΔΗΚΚΙ.
Τις ερωτήσεις έκαναν οι δημοσιογράφοι Π.Τσίμας, Αλ.Παπαχελάς, Ν.Ευαγγελάτος και ο επικεφαλής σήμερα του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης. Συντονιστής ο Νίκος Χατζηνικολάου.
Υπήρξαν πέντε θεματικές ενότητες και μια έκτη ενότητα με γενικές ερωτήσεις. Οι πολιτικοί αρχηγοί είχαν στη διάθεσή τους 1,5 λεπτό για την απάντηση.
»» Διαβάστε αναλυτικά τις τοποθετήσεις των πολιτικών αρχηγών
* Στις εκλογές που έγιναν στις 7 Μαρτίου 2004, η ΝΔ έλαβε 45,3% έναντι 40,5% του ΠΑΣΟΚ.
Το πέμπτο ντιμπέιτ έγινε στις 6 Σεπτεμβρίου 2007 μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές εκείνου του καλοκαιριού και σε αυτό συμμετείχαν ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της ΝΔ Κώστας Καραμανλής, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, η γγ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αλαβάνος, ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης και ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αναγέννησης Στέλιος Παπαθεμελής.
Για μια ακόμα φορά δεν υπήρξε διάλογος μεταξύ των πολιτικών. Συντονίστρια ήταν η Μαρία Χούκλη και τις ερωτήσεις έκαναν οι Ολγα Τρέμη, Έλλη Στάη, Ν. Χατζηνικολάου, Ν. Ευαγγελάτος, Αλ. Παπαχελάς και Αιμ. Λιάτσος.
Το κλίμα της τηλεοπτικής αντιπαράθεσης των πολιτικών αρχηγών ήταν ήπιο, ξεχώρισαν ωστόσο οι συχνές ευθείες επιθέσεις του κ. Παπανδρέου προς τον κ. Καραμανλή, αλλά και η έντονη αντίδραση της Αλέκας Παπαρήγα και -κυρίως- του Αλέκου Αλαβάνου, όταν ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «ταραξίες», αναφερόμενος στα επεισόδια των πανεκπαιδευτικών συλλαλητηρίων του περασμένου χειμώνα.
»» Διαβάστε αναλυτικά τις τοποθετήσεις των πολιτικών αρχηγών
* Στις πρόωρες εκλογές που έγιναν στις 16 Σεπτεμβρίου 2007, η ΝΔ έλαβε 41,8% έναντι 38,1% του ΠΑΣΟΚ.
Το έκτο και το έβδομο ντιμπέιτ έγιναν το 2009. Στο πρώτο ήταν παρόντες ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της ΝΔ Κώστας Καραμανλής, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου, η γγ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα, ο πρόεδρος του ΣΥΝ Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης και ο επικεφαλής της εκλογικής καμπάνιας των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος. Ήταν η πρώτη εμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα σε τηλεμαχία.
Οι «έξι» έδωσαν απαντήσεις για την οικονομία, τα κοινωνικά και εργασιακά θέματα, την εξωτερική πολιτική, την Παιδεία, το Περιβάλλον και τη Δημόσια Διοίκηση, χωρίς απευθείας διάλογο. Ωστόσο, μπορούσε ένας πολιτικός αρχηγός να κάνει ερώτηση σε άλλον πολιτικό αρχηγό σε στενά χρονικά περιθώρια.
Τη συζήτηση συντόνιζε η Μαρία Χούκλη και ερωτήσεις έκαναν οι Παύλος Τσίμας, Νίκος Ευαγγελάτος, Αιμίλιος Λιάτσος, Ανδρέας Κωνσταντάτος, Αντώνης Σρόιτερ και η Σία Κοσιώνη.
»» Διαβάστε αναλυτικά τις τοποθετήσεις των πολιτικών αρχηγών
Ακολούθησε το δεύτερο ντιμπέιτ μεταξύ των Κώστα Καραμανλή και Γιώργου Παπανδρέου πάλι με συντονίστρια τη Μαρία Χούκλη. Οι δύο αρχηγοί στέκονταν όρθιοι αντικρίζοντας ο ένας τον άλλον και τοποθετήθηκαν στα κοινωνικά θέματα, τα ζητήματα του κράτους, του περιβάλλοντος, της εξωτερικής πολιτικής και της οικονομίας.
Μπορούσαν να απευθύνουν ο ένας ερωτήσεις στον άλλον στο πλαίσιο του τηλεοπτικού χρόνου.
»»Οι τοποθετήσεις των Καραμανλή-Παπανδρέου στην τηλεμαχία
»»Οι στιγμές που ξεχώρισαν
* Στις πρόωρες εκλογές που έγιναν στις 4 Οκτωβρίου 2009, το ΠΑΣΟΚ έλαβε 43,9% έναντι 33,4%
Ήταν η τελευταία φορά που το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ άθροιζαν ποσοστά που πλησίαζαν ή ξεπερνούσαν το 80% των ψήφων.
Στις επόμενες τρεις εκλογικές αναμετρήσεις (Μάιος και Ιούνιος 2012 και Ιανουάριος 2015) τα κομματικά επιτελεία δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν στους όρους διεξαγωγής ντιμπέιτ.
Πηγή: in.gr
