«Πολλά απ’ αυτά που υποσχεθήκαμε δεν θα τα φέρουμε» – «Η μετάβαση στην κανονικότητα δεν θα είναι απότομη αλλά σταδιακή» – «Δεν μπορείτε να μας κατηγορήσετε για ανεντιμότητα» – «Η Ελλάδα δεν είναι πια η χώρα της καρπαζιάς» – «Αισθάνομαι σαν τον τενίστα που έρχονται τα μπαλάκια κι εγώ τα βαράω» – Και άνοιγμα στον Καραμανλή.
Ένας «άλλος Τσίπρας», που αφήνει οριστικά πίσω του τον… γεμάτο αυταπάτες αρχηγό της αντιπολίτευσης των περασμένων χρόνων και είναι πλέον ρεαλιστής και προσαρμοσμένος στο ρόλο του πρωθυπουργού εμφανίστηκε το βράδυ της Πέμπτης στην τηλεοπτική του συνέντευξη στον ΣΚΑΙ.
Ο «νέος» αυτός Αλέξης Τσίπρας αναγνωρίζει ότι είναι διαφορετικό να παίρνει κανείς αποφάσεις, που καθορίζουν τις ζωές των άλλων, όπως είπε, έδειξε να υιοθετεί όλο και περισσότερο τη ρητορική των προκατόχων του για μείζονα θέματα όπως η ανάγκη προσέλκυσης των επενδύσεων και η έκκληση για διαμόρφωση κλίματος πολιτικής σταθερότητας αλλά ταυτόχρονα φανέρωσε και τη δύσκολη θέση στην οποία έχει περιέλθει μετά από μήνες στην εξουσία: απολογητικός για το μεγάλο κόστος που είχε η διαπραγμάτευση του 2015 για τη συμφωνία και του 2016 για την πρώτη αξιολόγηση, παραδέχθηκε ότι η έξοδος από την κρίση θα είναι στην πορεία ακόμη πιο επώδυνη για ορισμένα τμήματα της κοινωνίας, ενώ ευρισκόμενος προφανώς σε αμυντική στάση από τις αποκαλύψεις για το plan b των Βαρουφάκη – Γκαλμπρέιθ, παραδέχθηκε ότι όντως είχε δώσει εντολή για εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση που οι εταίροι μας εξωθούσαν σε βίαιη έξοδο από το ευρώ. Επιμένοντας δε στην τακτική αποπροσανατολισμού από τα πραγματικά προβλήματα της οικονομίας, έριξε στο τραπέζι μία ακόμη «μεγάλη θεσμική αλλαγή», πέραν του εκλογικού νόμου, προαναγγέλλοντας αλλαγή στον τρόπο εκλογής του προέδρου της Δημοκρατίας, ώστε αυτός να αναδεικνύεται απ’ ευθείας από το λαό, αλλά και δημοψήφισμα για την συνταγματική αναθεώρηση. Ταυτόχρονα έδειξε να παραμένει πιστός στη γραμμή των ανοιγμάτων προς την καραμανλική πτέρυγα της ΝΔ, κάνοντας συγκεκριμένες θετικές αναφορές στον πρώην πρωθυπουργό, ενώ επιχείρησε να υποβαθμίσει τα εσωκυβερνητικά προβλήματα, παρέχοντας μεταξύ των άλλων κάλυψη στον Θόδωρο Δρίτσα για την τελευταία και παρ’ ολίγον μοιραία για τις ελληνοκινεζικές σχέσεις σύγκρουση με την Cosco το λιμάνι του Πειραιά.
Ο κ. Τσίπρας επέμεινε και στην κυβερνητική επιλογή για τη διαδικασία χορήγησης των τηλεοπτικών αδειών, αρνούμενος ότι το κόμμα του στήνει νέα διαπλοκή, αλλά και παραδεχόμενος ότι τις συχνότητες δεν τις παίρνουν «ευαγή ιδρύματα», όπως είπε. Ξεκαθάρισε ότι ο αριθμός των τεσσάρων αδειών δεν αλλάζει, εκτός εάν στο μέλλον μεγαλώσει η διαφημιστική πίτα και η αγορά επιτρέπει ακόμα ένα κανάλι, που να λειτουργεί στηριγμένο στις δικές του δυνατότητες και όχι εξαρτημένο από άλλους πόρους.
Αμηχανία και παραδοχή για το plan b
Ο πρωθυπουργός επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που έχουν δημιουργηθεί από τις αποκαλύψεις του πρώην κυβερνητικού συμβούλου Γκαλμπρέιθ για την ύπαρξη plan b περί επιστροφής στη δραχμή σε περίπτωση αδιεξόδου στις περσινές διαπραγματεύσεις με τους δανειστές.
Παραδέχθηκε δε ότι είχε δώσει εντολή να γίνει μία μελέτη και όχι κανονική προετοιμασία για την έξοδο όπως είπε, διαβεβαίωσε ότι η επιλογή του ήταν σταθερά η παραμονή στην ευρωζώνη, ενώ αρνήθηκε ότι υπήρξε συζήτηση για το ρόλο του στρατού.
«Προφανώς και είχα ζητήσει από τον τότε υπουργό Οικονομικών να μου πει τι θα συνέβαινε, αν η χώρα βρισκόταν εκτός ευρωζώνης» είπε ο κ. Τσίπρας στον δημοσιογράφο Αλέξη Παπαχελά και πρόσθεσε ότι, όταν έλαβε τη μελέτη για τις συνέπειες που θα είχε η έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη, έκανε ό,τι ήταν δυνατόν, για να μην βρεθούμε εκτός.
«Ουδέποτε διαπραγματεύθηκα την έξοδο της χώρας από το ευρώ» είπε ακόμη ο κ. Τσίπρας, τονίζοντας ότι δεν υπήρχε σχέδιο για παράλληλο νόμισμα (σ.σ. τα περίφημα IOU’s). «Φαντάζεστε να δίναμε χαρτάκια για συντάξεις;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά. «Θα ήμασταν failed state» προσέθεσε.
«Δεν υπήρξε καμία συζήτηση εμπλοκής του στρατού σε περίπτωση “Plan B”» είπε ακόμη, διαψεύδοντας ουσιαστικά όσα υποστήριξε ο οικονομολόγος και συνεργάτης του Γιάνη Βαρουφάκη, Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ. «Αναφέρεστε σε μια συζήτηση με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, που αφορούσε περίοδο παρατεταμένης κρίσης» είπε στον δημοσιογράφο.
Αναφερόμενος γενικότερα στη διαπραγμάτευση είπε ότι «δεν είναι αλήθεια ότι δεν είχαμε προετοιμαστεί. Ίσως υπολογίζαμε διαφορετικά και με ρομαντισμό ότι οι κυρίαρχες δυνάμεις στην Ευρώπη θα υπολόγιζαν το πολιτικό κόστος από την εφαρμογή μιας κυνικής πολιτικής, που τελικά προκάλεσε ζημιά στην ίδια την Ευρώπη» είπε ακόμη.
Και συνέχισε: «Οι προοδευτικές φωνές από την Ευρώπη δεν ήταν τόσο ισχυρές… Η Ευρώπη μοιάζει με υπνοβάτη που βαδίζει προς τον γκρεμό και κάποιος πρέπει να την αφυπνίσει. Σήμερα μοιάζει να αφυπνίζεται κάπως, αλλά από την άκρα δεξιά».
«Η χώρα μας είναι σημαντικός διεθνής παίκτης» υπογράμμισε και τόνισε, αναφερόμενος στις συναντήσεις που είχε εντός λίγων ημερών με Ομπάμα, Πούτιν, Σι Τζινπίνγκ, πως «η Ελλάδα δεν είναι πια η χώρα της καρπαζιάς και το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης».
«Ο Σόιμπλε είχε ετοιμάσει εξευτελιστική συμφωνία»
Με τον Μπιλ Κλίντον, είπε, είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει κάποιες φορές, αλλά όχι για να πάρει συμβουλές για τη διαπραγμάτευση.
Επισήμανε το ενδιαφέρον που είχαν Μπαράκ Ομπάμα και Τζακ Λιου, που δεν κρύβουν ότι είναι αντίθετοι με τη λιτότητα και ανέφερε ότι στη Βαρσοβία ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι για το θέμα αυτό διαφωνεί οκτώ χρόνια με τον Σόιμπλε.
Ανέφερε ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στη διαπραγμάτευση είχε ετοιμάσει μια ατιμωτική, εξευτελεστική συμφωνία για ταμείο 50 δισ. στο Λουξεμβούργο, και ότι Γαλλία και Ιταλία συνέβαλαν να μην υπάρξει ατιμωτική συμφωνία.
Ο κ. Τσίπρας είπε πως, «όταν ο Γιάνης Βαρουφάκης μας μετέφερε μήνυμα Σόιμπλε “να τα βρούμε για να φύγετε από το ευρώ”, συνειδητοποίησα πλήρως το σχέδιο του αντίπαλου». Η καγκελάριος, είπε, δεν ήταν σ’ αυτόν τον σχεδιασμό.
Καλύτερο το νέο μνημόνιο
Ο κ. Τσίπρας ισχυρίστηκε ότι σε αντίθεση με τη συμφωνία που ετέθη στο δημοψήφισμα, που ήταν επώδυνη και χωρίς χρηματοδότηση, οδηγώντας στην ανάγκη νέου δανεισμού, είπε, με το δημοψήφισμα επετεύχθη μια νέα συμφωνία, που καλύπτει τις ανάγκες σε χρηματοδότηση τρία χρόνια, επιτεύχθηκαν χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα, διατηρήθηκαν οι κύριες συντάξεις, αποφεύχθηκε η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, προστατεύθηκε η πρώτη κατοικία.
Μιλώντας, δε, για τη διαπραγμάτευση, είπε ότι υπήρξε επώδυνος συμβιβασμός στο ΕΚΑΣ (σταδιακή περικοπή αντί για άμεση), με στόχο το 2018, με την εθνική σύνταξη, να φτάσουμε σε αντίστοιχες αποδοχές για τους συνταξιούχους που βρίσκονται στα όρια της φτώχειας.
«Κανείς δεν μπορεί να μας κατηγορήσει για ανεντιμότητα, ίσως θα μπορούσαν να μας κατηγορήσουν ότι δεν καταφέραμε περισσότερα, κανείς όμως δεν λέει ότι με τον Σαμαρά θα ήμασταν καλύτερα» είπε ο κ. Τσίπρας.
Σε κάθε περίπτωση, υπογράμμισε ότι υπάρχουν επώδυνες ισορροπίες και συμβιβασμοί, αλλά χωρίς το δημοψήφισμα και αν δεν είχε συντελεστεί πολιτική αλλαγή, τα πράγματα θα ήταν χειρότερα.
Απολογία για capital controls
Αντιλαμβανόμενος πιθανόν τις αρνητικές επιπτώσεις που έχουν τα capital controls στην ελληνική οικονομία, προσπάθησε να ρίξει τις ευθύνες στη γενικότερη πορεία που είχε πάρει πριν από την κυβέρνησή του η ελληνική οικονομία. Και περίπου υποστήριξε δεν θα τα αποφεύγαμε έτσι κι αλλιώς, αποσυνδέοντάς τα εντελώς από τη διαπραγμάτευση, κάνοντας ουσιαστικά ένα άλμα στο χρόνο.
Υποστήριξε ότι ο διοικητής της ΤτΕ ζητούσε capital controls από τον Φεβρουάριο. Τόνισε ότι η επιλογή της κυβέρνησης δεν ήταν τα capital controls, αλλά η συμφωνία και πως στο δημοψήφισμα οι εταίροι είχαν υποσχεθεί ότι το πρόγραμμα θα παρατεινόταν για μία εβδομάδα, προκειμένου να αποφασίσει ο κόσμος με ηρεμία, όμως προχώρησαν σε ενέργειες, που «εκ των πραγμάτων μας ανάγκασαν να πάμε στα capital controls».
«Υπόσχεση» για νέες θυσίες
Παρότι υποστήριξε ότι η συμφωνία που υλοποιεί η κυβέρνησή του δίνει για πρώτη φορά μετά από έξι χρόνια κρίσης την προοπτική εξόδου από αυτή παραδέχθηκε ότι χρειάζονται ακόμη θυσίες.
Η μετάβαση στην κανονικότητα, είπε χαρακτηριστικά δεν θα είναι απότομη, αλλά σταδιακή και για ένα μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού επώδυνη. «Γι’ αυτό πρέπει να δουλέψουμε όλοι» συμπλήρωσε, εκτιμώντας παράλληλα ότι όσοι τον ψήφισαν τον περασμένο χρόνο γνώριζαν κατά βάθος ότι δεν θα μπορούσε να υλοποιούσε τις προεκλογικές υποσχέσεις και ότι ένα μέρος των προσδοκιών δεν ήταν δυνατόν να δικαιωθεί.
Για την αξιολόγηση, ο πρωθυπουργός είπε ότι περάσαμε τον δύσκολο κάβο με τις λιγότερες δυνατές απώλειες και πληγές, οι οποίες ωστόσο, όπως παραδέχθηκε, υπάρχουν και πρέπει να μας προβληματίσουν.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι η χώρα αναγκάζεται να παίρνει δάνεια, για να αποπληρώνει τα προηγούμενα, σημείωσε ακόμη.
Η «αυταπάτη» του να είσαι εκτός Μαξίμου
«Είχα την τύχη και την ατυχία τον τελευταίο ενάμιση χρόνο να περάσω τις πιο κρίσιμες στιγμές της νεώτερης ελληνικής ιστορίας, τουλάχιστον μετά τη δικτατορία. Πέρασα όμως και στιγμές μεγάλης λαϊκής ανάτασης. Πέρασα συμπυκνωμένα στιγμές, που ίσως να μην έχει περάσει άλλος πρωθυπουργός στη χώρα» είπε ακόμη, περιγράφοντας τη μέχρι σήμερα θητεία του στην πρωθυπουργία.
Παραδέχθηκε, δε, ότι τώρα κατάλαβε πως το να είσαι πρωθυπουργός είναι διαφορετικό στην πράξη, απ’ ό,τι νομίζεις όταν βρίσκεσαι στην αντιπολίτευση!
Επιχείρησε δε να περιγράψει το καθημερινό «πρόβλημα» που αντιμετωπίζει στο Μαξίμου, καθώς είναι υποχρεωμένος να λαμβάνει συνεχώς αποφάσεις, επιλέγοντας συχνά τη λιγότερη κακή. Μάλιστα προσπάθησε να δικαιολογήσει τις αποφάσεις και τις πολιτικές επιλογές που κάνει πλέον ως πρωθυπουργός, σε σχέση με τις αριστερές υποσχέσεις του από τότε που ήταν στην αντιπολίτευση. Αριστερά σήμερα, είπε, είναι να δημιουργείς δουλειές, να φέρνεις ανάπτυξη, να πετυχαίνεις επενδύσεις, σημειώνοντας ότι ήταν άλλες οι συνθήκες πριν μερικά χρόνια, όταν η αριστερά είχε άλλη ρητορική και άλλες τώρα με την κρίση και την ανεργία στα ύψη.
«Αριστερή πολιτική είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας και οι επενδύσεις» είπε χαρακτηριστικά, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο αριστερό από αυτό και καλώντας, αν υπάρχει ακόμα πιο αριστερή πρόταση, να του την παρουσιάσουν.
Ο πρωθυπουργός τόνισε την προσπάθεια βελτίωσης των όρων των συμφωνημένων ιδιωτικοποιήσεων που βρήκε. Είπε ότι στο Ελληνικό το τίμημα είναι χαμηλό και πάει όλο στο χρέος, ωστόσο η κυβέρνηση πέτυχε 1,2 δισ. άμεσες επενδύσεις, 2.000 στρέμματα πρασίνου, μείωση της δόμησης, ανοιχτό μέτωπο στην θάλασσα, διατήρηση των αθλητικών εγκαταστάσεων.
Ανέφερε, δε, ότι η συμφωνία για το Ελληνικό δεν έχει καμία σχέση με αυτήν που βρήκε η κυβέρνηση.
Εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας από το λαό
Ο πρωθυπουργός άνοιξε νέο κεφάλαιο συζήτησης για τις θεσμικές αλλαγές, ενόψει της συνταγματικής αναθεώρησης.
Χαρακτήρισε «ώριμη σκέψη» την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας απευθείας από το λαό και δεν έκρυψε την πρόθεσή του να κάνει δημοψήφισμα, προκειμένου να επικυρωθεί η βούληση του ελληνικού λαού επ’ αυτής της αλλαγής.
«Όταν έχεις τη δυνατότητα να εκλεγείς κοινοτάρχη, όταν έχεις τη δυνατότητα να εκλέγεις δήμαρχο, να μην έχεις άποψη για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά, επιχειρηματολογώντας.
Σε ό,τι αφορά τις αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας, επισήμανε πως αυτές πρέπει να συζητηθούν στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Συντάγματος, ενώ χαρακτήρισε τη δυαρχία ως μη εποικοδομητική.
Ο πρωθυπουργός τόνισε πως η συνταγματική αναθεώρηση θα αποκαταστήσει ορισμένες διεγνωσμένες δυσλειτουργίες, όπως ο νόμος περί ευθύνης υπουργών, ενώ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος για τη συνταγματική αναθεώρηση, υπογραμμίζοντας ότι αυτό θα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και εν πάση περιπτώσει αφορά «δεύτερες και τρίτες σκέψεις», με δεδομένη την ύπαρξη θεσμικού πλαισίου και διαδικασιών σε ό,τι αφορά στην αναθεώρηση του Συντάγματος.
Όσο για τον εκλογικό νόμο απέρριψε το ενδεχόμενο να προβλεφθεί τελικά κάποιο μπόνους, ενώ δεν απέκλεισε τη συζήτηση για τη μείωση του ορίου εισόδου στη Βουλή. Κάλεσε για μία ακόμη φορά ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι να ψηφίσουν την απλή αναλογική, ανεξάρτητα, όπως είπε από το τι πιστεύουν ότι έχει ο ίδιος στο μυαλό του και προτείνει την αλλαγή του εκλογικού νόμου.
Επιτέθηκε δε για μία ακόμη φορά στον κ. Μητσοτάκη, κατηγορώντας τον ότι έχει μετατρέψει τη ΝΔ σε κόμμα διαμαρτυρίας.
«Άνοιγμα» σε Καραμανλή, κάλυψη σε Δρίτσα
Τρεις φορές έκανε άμεση ή έμμεση θετική αναφορά στον Κώστα Καραμανλή ο Αλέξης Τσίπρας, δείχνοντας να επιμένει σε αυτή την ιδιόμορφη επιχείρηση διεμβολισμού της ΝΔ με το διαχωρισμό της σε «καραμανλική» και «μητσοτακική».
Κατ΄αρχάς όταν αναφερόταν στις προσπάθειες προσέγγισης της δικής του κυβέρνησης με την Ρωσία και την Κίνα. Εκεί σημείωσε ότι ο πρώην πρωθυπουργός ήταν εκείνος που είχε αρχικά στρέψει το βλέμμα του προς την ενίσχυση των σχέσεων και των εμπορικών δεσμών με την Κίνα.
Χαρακτηριστικά, ανέφερε ότι ο Κώστας Καραμανλής είχε ανοίξει ένα μονοπάτι και πως τώρα αυτό γίνεται λεωφόρος, γιατί η στρατηγική της Κίνας για ταχύτερη μεταφορά των εμπορευμάτων στην Ευρώπη, συμπίπτει με την ελληνική στρατηγική για αξιοποίηση της γεωγραφικής μας θέσης.
Η δεύτερη αναφορά ήταν όταν εκτίμησε ότι δεν υπάρχουν πλέον κόμματα του 40% και υπενθύμισε για τη ΝΔ ότι τελευταία φορά που το πέτυχε ήταν επί ημερών του Κώστα Καραμανλή.
Και η τρίτη, έμμεση αυτή τη φορά, όταν αναφερόταν στη μάχη κατά της διαπλοκής. Αφού παραδέχθηκε ότι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν εκείνος που είχε αναφέρει περί διαπλοκής για πρώτη φορά, σημείωσε ότι υπήρξαν πρωθυπουργοί που τόλμησαν να ξεκινήσουν σύγκρουση με τα διαπλεκόμενα, αλά τελικά έκαναν πίσω, παραπέμποντας ευθέως στον κ. Καραμανλή.
Δεν είναι σοβαρή στρατηγική να ζητάς από την πρώτη στιγμή εκλογές είπε.
Τόνισε πως η κριτική είναι καλοδεχούμενη, αλλά χρειάζεται και συναίσθηση ευθυνών.
