Τη δυνατότητα αποζημίωσης των καταναλωτών από τις τράπεζες σε περίπτωση που αυτοί πέσουν θύματα ηλεκτρονικής απάτης, μέσω για παράδειγμα της υπεξαίρεσης των κωδικών της χρεωστικής τους κάρτας, ακόμη και αν αυτό οφείλεται σε δική τους αμέλεια προβλέπει νομοσχέδιο του υπουργείο Ανάπτυξης που θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι σήμερα το απόγευμα. Η αποζημίωση θα δίνεται υπό προϋποθέσεις και για ποσό πάνω από 1.000 ευρώ, καθώς μέχρι το ποσό αυτό, την ευθύνη θεωρείται ότι φέρει ακέραια ο κάτοχος της κάρτας. Η ρύθμιση αυτή θεωρείται ότι θα ανακουφίσει αρκετούς καταναλωτές, ειδικά καθώς τα φαινόμενα των ηλεκτρονικών απατών μέσω κυρίως υπεξαίρεσης των κωδικών (phishing) παρουσιάζουν αυξητική τάση. Η κριτική επί της συγκεκριμένης ρύθμισης δεν λείπει, καθώς από ορισμένες πλευρές υποστηρίζεται ότι οι τράπεζες θα κατεβάσουν το όριο των ηλεκτρονικών συναλλαγών στο όριο των 1.000 ευρώ προκειμένου να προστατευθούν από επιτήδειους που θα διεκδικούν αποζημιώσεις.
Ειδικότερα, το άρθρο 22 του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου προβλέπει τα εξής:
Ο πληρωτής (ο καταναλωτής δηλαδή κάτοχος της κάρτας) ευθύνεται μέχρι του ανώτατου ποσού των 50 ευρώ για τις ζημίες από τη διενέργεια μη εγκεκριμένων πράξεων πληρωμής, οι οποίες προκύπτουν είτε από τη χρήση απολεσθέντος ή κλαπέντος μέσου πληρωμών είτε από υπεξαίρεσή του. Η εν λόγω υποχρέωση δεν ισχύει, εφόσον: α) η απώλεια, κλοπή ή υπεξαίρεση του μέσου πληρωμών δεν ήταν δυνατό να εντοπιστεί από τον πληρωτή πριν από τη διενέργεια πράξης πληρωμής, εκτός αν ο πληρωτής είχε ενεργήσει με δόλο ή β) η ζημία είχε προκληθεί από πράξεις ή παραλείψεις υπαλλήλου, αντιπροσώπου ή υποκαταστήματος ενός παρόχου υπηρεσιών πληρωμών ή οντότητας στην οποία ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών είχε αναθέσει τις δραστηριότητές του. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση συναλλαγών που γίνονται από κάρτα που έχει χάσει ο ιδιοκτήτης της, ή αυτή έχει κλαπεί ή έχει υπεξαιρεθεί ο ιδιοκτήτης είναι υπεύθυνος μόνο για τα πρώτα 50 ευρώ. Εάν έχει γίνει συναλλαγή μεγαλύτερου ποσού η διαφορά καλύπτεται από την τράπεζα. Η ρύθμιση αυτή ίσχυε ήδη από τον νόμο 4537/2018
Αν ο πληρωτής είναι καταναλωτής και εφόσον οι ζημιές οφείλονται σε βαριά αμέλεια, ευθύνεται μέχρι του ανώτατου ποσού των χιλίων 1.000 ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τη φύση των εξατομικευμένων διαπιστευτηρίων ασφαλείας και τις ειδικότερες περιστάσεις υπό τις οποίες το μέσο πληρωμής απωλέσθη, εκλάπη ή υπεξαιρέθηκε. Αυτό είναι το καινούργιο στοιχείο, δηλαδή η αποζημίωση του καταναλωτή για ποσά άνω των 1.000 ευρώ, ακόμη και πρόκειται για περίπτωση βαριάς αμέλειας.
Όπως επισημαίνεται στην ανάλυση των συνεπειών της ρύθμισης που συνοδεύει το νομοσχέδιο η κοινοτική οδηγία επιτρέπει στα κράτη-μέλη να περιορίσουν το όριο της ευθύνης του πληρωτή σε περίπτωση που δεν υφίσταται δόλος/πρόθεση, καθιστώντας δυνατό τον νομοθετικό περιορισμό της ευθύνης του πληρωτή σε περίπτωση βαριάς αμέλειας. Κρίθηκε δε απαραίτητη η προσθήκη αυτή λόγω της εμπειρίας άλλων κρατών που έχουν προβλέψει τέτοιο νομοθετικό περιορισμό (Νορβηγία, Σουηδία και Δανία), αλλά και λόγω της έκτασης που έχει λάβει το φαινόμενο του phishing. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας ο αριθμός των συναλλαγών απάτης το α’ εξάμηνο του 2022 ανήλθε σε 136.153 με την αξία των συναλλαγών απάτης να διαμορφώνεται σε 6,24 εκατ. ευρώ. Στη συντριπτική τους πλειονότητα (117.000) τα περιστατικά απάτης αφορούν συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία κάρτας με την αντίστοιχη αξία συναλλαγών να διαμορφώνεται στο α’ εξάμηνο του 2022 σε 5 εκατ. ευρώ.
Διαβάστε επίσης:
Τράπεζες: Χρονιά τόκων το 2023 – Ανοίγει ο δρόμος για μερίσματα
Τράπεζες: Αποζημιώσεις θα δίνονται σε καταναλωτές, θύματα ηλεκτρονικής απάτης
Morgan Stanley: Τι σημαίνει η αποεπένδυση του ΤΧΣ από τις τράπεζες – Πώς θα γίνει
Επιτόκια: Πού θα φτάσουν το 2023 – Πόσο θα επιβαρυνθούν τα δάνεια
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
