Νέο τοπίο διαμορφώνεται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ μετά από μία βδομάδα έντονων διεργασιών, οι οποίες έφεραν ουσιαστικές αλλαγές σε δύο μέτωπα: Πρώτον, η εσωκομματική γεωγραφία των τάσεων έχει αλλάξει σε σημαντικό βαθμό, όπως και η ανάμεσα τους ισορροπία δυνάμεων, αλλά και σε μεγάλο βαθμό οι σχέσεις τους με τον Αλέξη Τσίπρα. Δεύτερον, μεταξύ όλων των μερών φαίνεται να διαμορφώνεται ένα αρκετά στιβαρό κονσένσους για τους στόχους του κόμματος τουλάχιστον μέχρι και το καλοκαίρι, το οποίο αποτυπώνεται στον οδικό χάρτη που συμφωνήθηκε στο Πολιτικό Συμβούλιο.
Αυτός ο χάρτης περιλαμβάνει τα βήματα που πρέπει να γίνουν τόσο για την οργανωτική ανασυγκρότηση της Κουμουνδούρου όσο και για την επικαιροποίηση του προγράμματος της, με τελικούς στόχους την απεύθυνση στην κοινωνία και την προετοιμασία για ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές. Αν και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τι θα συμβεί στο μέλλον, φαίνεται ότι η αξιωματική αντιπολίτευση ξεπερνά οριστικά μια μακρά περίοδο εσωστρέφειας και αναπτύσει δυναμική συσπείρωσης και διάθεση εξωστρέφειας, καθώς η μεσαία και υψηλή του στελέχωση θεωρούν ότι η ΝΔ φθείρεται γρήγορα ενώ ο δικός τους χώρος ξαναμπαίνει σε τροχιά διεκδίκησης εξουσίας.
Η νέα γεωγραφία των τάσεων
Ξεκινώντας το ζήτημα της αναδόμησης των τάσεων, μέσα στην εβδομάδα είχαμε τη δημοσιοποίηση δύο κειμένων που αλλάζουν σημαντικά την εικόνα τους.
Η “ΡΕΝΕ”: Την Τρίτη δημοσιοποιήθηκε στην “Αυγή” κείμενο των Ν. Σκορίνη, Π. Ρήγα και Α. Κοτσακά, το οποίο επιβεβαιώνει την τροχιά διάσπασης των λεγόμενων “προεδρικών” του ΣΥΡΙΖΑ, όπως είχε γράψει εδώ και καιρό η Realnews. Στελέχη της νέα κίνησης, με το “θηλυκό” όνομα “ΡΕΝΕ” (Ριζοσπαστική Εναλλακτική Ενότητα), τονίζουν ότι δεν πρόκειται για μια νέα “τάση”, αλλά προτιμούν τον χαρακτηρισμό του “ρεύματος ιδεών”. Πέρα από τα παραπάνω τρία κορυφαία στελέχη του κόμματος, η κίνηση περιλαμβάνει και αρκετά “μεσαία” στελέχη, ιδίως νέους, όπως οι Δ. Σακελλάρης, Δ. Τεμπονέρας, Γ. Βουλγαράκης, Στ. καλπάκης. Αυτό, πάντως, που θα δείξει τη δυναμική της θα είναι ο αριθμός των συμμετεχόντων στην επικείμενη πανελλαδική συνδιάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά ένα από τα επόμενα σαββατοκύριακα. Επίσης, έχει σημασία τα στελέχη της την τοποθετούν περίπου στο Κέντρο της εσωκομματικής βεντάλιας του ΣΥΡΙΖΑ και τονίζουν ότι έχουν ως στόχο την παραγωγή συνθέσεων με όλες τις πλευρές.
Η “Ομπρέλα”: Επίσης, την Παρασκευή μοιράστηκε στα μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ κείμενο συμβολής στον εσωκομματικό διάλογο, το οποίο συγκεντρώνει εντυπωσιακά σημαντικές (και με ασυνήθιστο εύρος προέλευσης) υπογραφές της ιστορικής ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ: Δ. Βίτσας, Ν. Βούτσης, Θ. Δρίτσας, Έ. Καλαμαρά, Κ. Κνήτου, Π. Λάμπρου, Ρ. Σβίγκου, Π. Σκουρλέτης, Ε. Τσακαλώτος, Ν. Φίλης, Τ. Χριστοδουλοπούλου, Κ. Αθανασίου, Ά. Γκόγκογλου, Π. Καλκανδής, Ε. Κυπριανίδου, Τρ. Μηταφίδης, Γ. Μπασκόζος, Α. Ξανθός, Δ. Παπαδημούλης, Χρ Παπαδόπουλος, Κ. Πουλάκης, Μ. Σαρρής, Μ. Υδραίος. Από τις υπογραφές αποδεικνύεται ότι τελικά η λεγόμενη “Ομπρέλα” πρόκειται τελικά για κάτι αρκετά “περισσότερο” από “τους 53 και τους συμμάχους τους”. Μάλιστα, οι πληροφορίες του real.gr αναφέρουν ότι και οι Γ. Δραγασάκης, Αρ. Μπαλτάς, Κ. Γαβρόγλου βρίσκονται “σε παράλληλη τροχιά με κοινό προβληματισμό”, όπως και αρκετοί διανοούμενοι-πανεπιστημιακοί του χώρου (Μ. Σπουρδαλάκης, Κ. Καρπόζηλος, Γ. Φουτρτούνης). Ενδιαφέρον, επίσης, έχει ότι το κείμενο δεν περιείχε πολλή αιχμηρή εσωκομματική γκρίνια, αλλά με εμφανώς προσεκτικό τρόπο καταγράφει τους χρωματισμούς της ιστορικής ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ και την έμφαση που δίνει στην εσωκομματική δημοκρατική λειτουργία, το «πολιτικό ύφος» της αντιπολίτευσης που πρέπει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ (ανάγκη να είναι τεκμηριωμένη πέρα από μαχητική), τη σημασία διατήρησης μιας ισχυρής ριζοσπαστικής ταυτότητας του κόμματος, την ειρηνική επίλυση των διαφορών με αμοιβαίους συμβιβασμούς στα εθνικά.
Οι ευλογίες Τσίπρα: Η πιο σημαντική ίσως εξέλιξη σε σχέση με τα δύο κείμενα είναι ότι ο πρόεδρος του κόμματος τα καλωσόρισε, όχι ως κινήσεις αμφισβήτησης της ηγεσίας και της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ως προσπάθειες συμβολής στον διάλογο και πρωτοβουλίες να αρθεί ο σκληρός κατακερματισμός των τάσεων. Χαρακτηριστικό είναι ότι στη συνάντηση που είχε με στελέχη της “Ομπρέλα” την Πέμπτη εμφανίστηκε με ιδιαίτερα φιλική διάθεση, λέγοντας αστειευόμενος προς τους συνομιλητές του ότι η εξέλιξη αυτή τον διευκολύνει ιδιαίτερα, καθώς με τους περισσότερους εξ αυτών έχει μακρά συνεργασία τόσο στο κόμμα όσο και στη κυβέρνηση και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη χρονοτριβή για να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλο, ατάκα που ελήφθει ως “πείραγμα” προς τους δυο πρώην γραμματείς του κόμματος, Δ. Βίτσα και Π. Σκουρλέτη, τον επικεφαλής της ευρωομάδας, Δ. Παπαδημούλη και τον Ε. Τσακαλώτο, ως έναν εκ των στενότερων συνεργατών του κατά την περίοδο διακυβέρνησης μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015.
Οι νέες ισορροπίες: Όλα παραπάνω οδηγούν σε έναν νέο και πιο ισορροπημένο συσχετισμό μεταξύ των τάσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Η “Κίνηση Μελών” μελών των Ν. Παππά, Χρ. Σπίρτζη, Κ. Ζαχαριάδη, Γ. Μπαλάφα, Ρ. Δούρου, Ν. Μαδεμλή, Ν. Σαντορινιού, Τρ. Αλεξιάδης (σε συνεννόηση μαζί τους βρίσκεται και ο Π. Πολάκης) παραμένει μια από τις μεγαλύτερες τάσεις, ωστόσο φαίνεται ότι οι δυνάμεις της δεν κατέχουν πλέον την πλειοψηφία του κόμματος, αλλά και δεν θα μπορούν να επικαλούνται με τόσο απόλυτο τρόπο τη “σφραγίδα” των προεδρικών, μετά τα θερμά λόγια που μίλησε (και τα άφησε να διαρρεύσουν) ο Αλέξης Τσίπρας. Επίσης, η “Ομπρέλα” μοιάζει πλέον να χωράει από κάτω της όλο και περισσότερα κορυφαία στελέχη, συγκεντρώνοντας όλο το βαρύ πυροβολικό της ιστορικής ηγεσίας και να αποτινάζει εν μέρει τη ρετσινιά της εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Πιο ρευστή είναι η εικόνα στο “κέντρο” της εσωκομματικής γεωγραφίας του ΣΥΡΙΖΑ (το οποίο, πάντως, μοιάζει να μεγαλώνει). Και αυτό γιατί αναμένεται το επόμενο διάστημα να “μετρηθούν” οι δυνάμεις της “ΡΕΝΕ”, αλλά και γιατί μια ομάδα νέων και προβεβλημένων στελεχών (με σαφώς “αριστερή”, όμως, ιδεολογική προσέγγιση), μεταξύ των οποίων οι Δ. Τζανακόπουλος, Ν. Ηλιόπουλος, Ε. Αχτσιόγλου, Α. Χαρίτσης έχουν επιλέξει να μείνουν το τελευταίο διάστημα εκτός εσωκομματικής διαπάλης, σε έναν βαθμό διότι κατέχουν κορυφαίες θεσμικές κομματικές θέσεις. Στο κομματικό Κέντρο θα πρέπει να τοποθετηθούν μάλλον και η Ό. Γεροβασίλη και Α. Φλαμπουράρης (αν και αυτά τα δυο καπως εγγύτερα στην “Κίνηση Μελών”) και τα στελέχη του “Προοδευτικού Μεταρρυθμιστικού χώρου” των Ν. Μπίστη, Θ. Θεοχαρόπουλου, Π. Παναγιώτου, Σ. Βαλντέν, που συμφωνούν σε ορισμένα θέματα με την “Ομπρέλα” (πχ Εθνικά), σε κάποια με τη “Κίνηση Μελών” και σε αρκετά με τη “ΡΕΝΕ”. Τέλος, η Νεολαία του κόμματος, που βρίσκεται σε ανάπτυξη, μοιάζει να ισορροπεί (κατά πλειοψηφία) ανάμεσα στην “Ομπρέλα” και στα νεανικά στελέχη.
Ο οδικός χάρτης της νέας χρονιάς
Στην Κουμουνδούρου έχουν βεβαίως πλήρη συναίσθηση ότι όλα τα παραπάνω δεν έχουν σχεδόν καμία (άμεση) σχέση με την κοινωνία και τα ολοένα αυξανόμενα προβλήματα της και για αυτό την Παρασκευή επιχειρήθηκε και σε πολύ μεγάλο βαθμό επιτεύχθηκε η κατάστρωση ενός νέου οδικού χάρτη οργανωτικής ανασυγκρότησης και προγραμματικής επικαιροποίησης του κόμματος. Σκοπός του χάρτη είναι να προχωρήσει το άνοιγμα του ΣΥΡΙΖΑ στην κοινωνία, να εμβαθύνει ο διάλογος του με τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας και μέσω αυτών των δύο δρόμων να διεκδικήσει καλύτερους όρους για την κοινωνική πλειοψηφία, αλλά και να προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών μετά την πανδημία, αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης τις επιλέξει και (μπορέσει να) τις κάνει.
Στον ΣΥΡΙΖΑ πιστεύουν ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη οδεύει σε ολοκληρωτική αποτυχία σε Υγειονομική διαχείριση, Οικονομία, Εξωτερική πολιτική και όσο η πολιτική της αποτυγχάνει και τα αδιέξοδα θα συσσωρεύονται, τόσο περισσότερο θα ενισχύεται η αυταρχική ακραία εκδοχή της σκληρής δεξιάς για να αντιμετωπιστούν κοινωνικές αντιδράσεις αλλά και για να διατηρηθεί η πρόσβαση σε τμήματα των λαϊκών στρωμάτων που συγκροτούν τον κορμό αυτού του ιδεολογικοπολιτικού ρεύματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, θα επιδιώξει το συντονισμό των δυνάμεων της προοδευτικής αντιπολίτευσης, όπως σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό έγινε για διάφορα επιμέρους αντιπολιτευτικά θέματα μετά το καλοκαίρι (πχ Πτωχευτικός νόμος). Ακόμη περισσότερο η Κουμουνδούρου θα “ψάξει” άνοιγμα σε διάφορα κομμάτια των λαϊκών και μεσαίων κοινωνικών τάξεων με τρίπτυχο, “Αύξηση μισθών εργαζομένων – Κούρεμα χρεών μικρομεσαίων – Ενίσχυση κοινωνικού κράτους” και σκοπό τη μετατροπή του ρεύματος κοινωνικής δυσαρέσκειας που διαμορφώνεται αυτή την περίοδο στην ελληνική κοινωνία σε αίτημα για την πολιτική αλλαγή.
Συγκεκριμένα:
Νομαρχιακές Επιτροπές (Οργανωτική Ανασυγκρότηση): Η συνέχιση της προσπάθειας για την διεύρυνση και μαζικοποίηση, που ανακόπηκε λόγω της πανδημίας, θα συνεχιστεί με στόχο την ολοκλήρωση των νομαρχιακών συνδιασκέψεων, καθώς και την εκλογή νέων οργάνων, μέχρι και τον Φεβρουάριο, με αξιοποίηση όλων των ψηφιακών μέσων καθώς και τη διασφάλιση του αδιάβλητου της διαδικασίας με κινητές εφορευτικές επιτροπές (θέμα για το οποίο η χρυσή τομή βρέθηκε με δυσκολία).
Πρόγραμμα: Εντός Ιανουαρίου θα γίνει συζήτηση στο πολιτικό συμβούλιο για το πρόγραμμα ώστε να εκκινήσουν περιφερειακές επισκέψεις του προέδρου σε πρωτεύουσες νομών για συνάντηση με τους κοινωνικούς φορείς, διαβούλευση και εκδηλώσεις παρουσίασης έως και τον Μάρτιο, που θα ξεκινήσουν οι συνεδριάσεις τον Οργανώσεων Μελών του κόμματος για την εσωτερική συζήτηση του Προγράμματος και τον Απρίλιο να πραγματοποιηθεί Ψηφιακή Προγραμματική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ από ένα σώμα περίπου 1500 – 2000 ατόμων.
Η συμφωνία που διαμορφώθηκε για τα παραπάνω θέματα πιστώνεται μάλλον στον νέο γραμματέα του κόμματος, Δημήτρη Τζανακόπουλο, ο οποίος φαίνεται ότι κατάφερε να βρει τη χρυσή τομή τόσο για την ισορροπία ανάμεσα στις τάσεις όσο και μεταξύ των αντικειμενικών δυσκολιών που δημιουργεί η επιδημία και των πραγματικών αναγκών για οργανωτική ενεργοποίηση και εξωστρέφεια στην κοινωνία που επιβάλλει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κύριος Τζανακόπουλος φέρεται να επενδύει ιδιαίτερα στην αναβάθμιση της παρουσία των κομματικών δυνάμενων στους μαζικούς κοινωνικούς χώρους, με αριστερό πρόσημο.
