Τις προοπτικές απασχόλησης στην ελληνική οικονομία ώς το 2020 παρουσιάζει ενδιαφέρουσα μελέτη του καθηγητή Οικονομικών Επιστημών του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτη Πετράκη. Με τη βοήθεια διακεκριμένων επιστημόνων, ενδείξεων των μακροοικονομικών εξελίξεων στην ελληνική οικονομία, καθώς και των τρεχουσών συνθηκών στην αγορά εργασίας, αναδεικνύονται οι πιθανές περιοχές ανάπτυξης μετά την κρίση και δίνεται «ακτινογραφία» των πεδίων απασχόλησης σε τρία σενάρια: στο βασικό, το αισιόδοξο και το απαισιόδοξο.
Τα αποτελέσματα της έρευνας που περιλαμβάνονται στο βιβλίο του καθηγητή με τίτλο «The Rebirth of the Greek Labor Market» (εκδόθηκε από τον διεθνή εκδοτικό οίκο Palgrave McMillan) και παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση του ΕΚΠΑ, παρουσία και του πρύτανη Αθανασίου Δημόπουλου, αποτελούν έναν καλό οδηγό στην Ελλάδα της κρίσης, αφού η ανάλυση περιλαμβάνει 64 κλάδους της οικονομίας και 123 διαφορετικές επαγγελματικές κατηγορίες.
Ουσιαστικά προσδιορίζονται τα επαγγέλματα και οι κλάδοι της οικονομίας με τις μεγαλύτερες απώλειες σε θέσεις εργασίας, καθώς και αυτοί για τους οποίους αναμένεται μια θετική τάση ώς το 2020, οποιοδήποτε εκ των τριών σεναρίων μακροοικονομικών εξελίξεων κι αν επικρατήσει.
Τα τρία σενάρια και οι μεταβολές
Η ανάλυση αφορά τρία σενάρια:
- Το βασικό σενάριο, αυτό δηλαδή που θεωρείται το περισσότερο πιθανό να συμβεί και βασίζεται στις περισσότερο πιθανές εξελίξεις των εξωγενών μεταβλητών του μοντέλου, ενώ λαμβάνει υπόψη επενδύσεις από τα προγράμματα ΕΣΠΑ και ορισμένες δημόσιες επενδύσεις (αυτοκινητόδρομοι κ.τ.λ.).
- Το αισιόδοξο σενάριο έχει ως αφετηρία το βασικό σενάριο με μια θετική για την οικονομία μεταβολή κατά 5% σε όλες τις βασικές εξωγενείς μεταβλητές (εξωτερική ζήτηση κ.τ.λ.).
- Το απαισιόδοξο σενάριο έχει και αυτό ως αφετηρία το βασικό σενάριο με μια αρνητική για την οικονομία μεταβολή κατά 2% σε όλες τις εξωγενείς μεταβλητές, ενώ δεν λαμβάνει υπόψη του αναφορές σε επενδύσεις.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, η απασχόληση συνολικά δεν μεταβάλλεται σημαντικά ώς το 2020, καθώς η αύξηση είναι περίπου 0,02% ετησίως, με κάμψη στο μεσοδιάστημα (2016) και σταδιακή άνοδο ώς το 2020. Ωστόσο, παρά τη σχετική στασιμότητα στον αριθμό του εργατικού δυναμικού, παρατηρούνται σημαντικές μεταβολές μεταξύ των επιμέρους κλάδων της οικονομίας.
Έτσι, κάθε κλάδος εμφανίζει διαφορετική μεταβολή στην απασχόληση λόγω των υποθέσεων που έχουν γίνει αλλά και των γενικότερων εκτιμήσεων και προβλέψεων ότι η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας από την περίοδο της ύφεσης σε μια νέα αναπτυξιακή τροχιά δεν θα χαρακτηριστεί από το ίδιο παραγωγικό μοτίβο.
Άνοδος και πτώση παραγωγικών κλάδων
Η μεγαλύτερη ανάκαμψη στην απασχόληση των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας στην ελληνική οικονομία με βάση το βασικό σενάριο αναμένεται να προέλθει, κατά σειρά μεγέθους θετικής επίδρασης, από τους τομείς των κατασκευών υλικών αγαθών, των καταλυμάτων και των δραστηριοτήτων υπηρεσιών εστίασης, τη φυτική – ζωική παραγωγή και συναφείς δραστηριότητες, τις δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας, τις δραστηριότητες βοήθειας κατ’ οίκον και κοινωνικής μέριμνας, την αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες, τις πλωτές μεταφορές, την παραγωγή βασικών μετάλλων και την κατασκευή μεταλλικών προϊόντων.
Στον αντίποδα, οι κλάδοι που θα σημειώσουν κάμψη ώς το 2020 σε όρους απασχόλησης είναι το εμπόριο, ενώ ακολουθεί η δημόσια διοίκηση και άμυνα, η παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών, ειδών ενδυμασίας, δέρματος και δερμάτινων ειδών και οι νομικές και λογιστικές δραστηριότητες. Όλοι αυτοί οι τομείς, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν από ανάπτυξη στην προ κρίσης εποχή, αναμένεται να υποχωρήσουν ώς το 2020, με την ιδιωτική και τη δημόσια κατανάλωση να μην επεκτείνονται όπως στα προ κρίσης επίπεδα.
Η μεγαλύτερη κάμψη της απασχόλησης αναμένεται στην κατηγορία των πωλητών, ενώ ακολουθούν οι τεχνίτες επεξεργασίας ξύλου και ειδών ένδυσης. Επίσης, σημαντική υποχώρηση αναμένεται και στους απασχολουμένους στην παροχή υπηρεσιών προστασίας.
Επαγγέλματα με προοπτική
Τα βασικά ευρήματα αναφορικά με τις προοπτικές επαγγελμάτων ανά ειδικότητα αναδεικνύουν μια σχετικά σημαντική μεταβολή στη ζήτηση για ειδικευμένους τεχνίτες.
Επίσης, σημαντική ενίσχυση αναμένεται στο μερίδιο των γεωργών, κτηνοτρόφων, δασοκόμων και αλιέων, όπως επίσης και στους απασχολουμένους στην παροχή προσωπικών υπηρεσιών.
Σημαντική αναμένεται και η αύξηση στους τεχνικούς και στους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και στους απασχολουμένους στην παροχή ατομικής φροντίδας καθώς η γήρανση του πληθυσμού αναμένεται να αυξήσει τη ζήτηση για τέτοιου είδους ειδικότητες.
