Στη δεκαετία του ’50 και του ’60 η δόμηση της Αττικής από τη μια υποβάθμισε αναμφισβήτητα το περιβάλλον και αλλοίωσε τον χαρακτήρα πολλών περιοχών της, αλλά από την άλλη απαντούσε σε ένα κοινωνικό αίτημα στέγασης του αυξανόμενου πληθυσμού της. Εκ των υστέρων η κυρίαρχη άποψη είναι ότι τότε έγιναν λανθασμένες επιλογές. Ο κίνδυνος να επαναληφθεί το ίδιο λάθος, με το πρόσχημα της διευκόλυνσης «στρατηγικών επενδύσεων», είναι ορατός. Σε χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της επίπονης διαδικασίας, που απαιτεί η εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ της ανάγκης για προσέλκυση επενδύσεων και των πολιτικών προστασίας του περιβάλλοντος και εξασφάλισης μιας καλύτερης ποιότητας ζωής στα αστικά κέντρα, έχει εξελιχθεί η περίπτωση του project της Hines και της Henderson Park στη Βούλα.
Το θέμα αφορά μια «οικιστική-τουριστική» επένδυση 135,9 εκατομμυρίων ευρώ στη Βούλα, όπως αναφέρεται στο υποβληθέν επενδυτικό σχέδιο στο Enterprise Greece, με στόχο την ανάπτυξη έως 350 διαμερισμάτων και κατοικιών σε τρεις φάσεις, με γυμναστήρια, πισίνες, παιδικές χαρές, υπόγειους χώρους στάθμευσης, και μικρών καταστημάτων που απευθύνονται σε μεγέθη γειτονιάς. Ενα σχέδιο που πολλοί δημότες αλλά και ο δήμος αντιμετωπίζουν ως απόλυτη τσιμεντοποίηση της περιοχής. Η έκταση την οποία οι δύο ξένες επενδυτικές εταιρείες θέλουν να αναπτύξουν είναι το γνωστό στα νότια προάστια κτήμα Κόνιαρη που αποτελούσε ιδιοκτησία του Μουσείου Μπενάκη, το οποίο με τη σειρά του το πούλησε στο σχήμα Hines – Henderson έναντι τιμήματος της τάξεως των 52 εκατ. Ωστόσο, από την πρώτη στιγμή που έγιναν γνωστά τα σχέδια αυτά, ο Δήμος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, επικαλούμενος την ανάγκη για προστασία του χαρακτήρα του προαστίου και τη δημιουργία χώρων πρασίνου, αξίωσε αφενός ηπιότερη δόμηση (με χαμηλότερο συντελεστή από 0,6) και αφετέρου την παραχώρηση έκτασης 11 στρεμμάτων περίπου από τα συνολικά 71, ώστε να τα μετατρέψει σε πάρκο, προκειμένου να προχωρήσει στις απαραίτητες αδειοδοτήσεις.
Οι δύο πλευρές, όπως διαπιστώνεται, δεν μπόρεσαν να βρουν κοινό τόπο, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να επιχειρούν τώρα να παρακάμψουν τις πολεοδομικές κι άλλες αρμοδιότητες του δήμου υποβάλλοντας αίτηση στο Enterprise Greece για να εντάξουν το project στις στρατηγικές επενδύσεις και να λάβει τα κίνητρα του άρθρου 13 (ταχείας αδειοδότησης) του ν. 4608/2019. Κάτι που με απλά λόγια θα τους επιστρέψει fast track αδειοδοτήσεις και, κυρίως, πολλές εξ αυτών από την κεντρική κυβέρνηση και όχι από τον δήμο. Το σχέδιο πέρασε τη φάση της αξιολόγησης από την αρμόδια επιτροπή του Enterprise Greece και η εισήγησή του κατευθύνεται στην Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΔΕΣΕ) προκειμένου να αποφασιστεί η ένταξή του στο σχετικό πλαίσιο. Σε αυτήν την αξιολόγηση αναφέρεται πως «το μοναδικό μέγεθος και η δυνατότητα οικοδόμησης επιτρέπουν ένα συνεκτικό γενικό σχέδιο οικιστικής-τουριστικής ανάπτυξης στην Αθήνα (ένας σπάνιος τύπος ελληνικού προϊόντος το οποίο απευθύνεται στην διεθνή αγορά ακινήτων)».
Ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας στην «Κ» για το θέμα, σημειώνει πως το έργο θα αξιολογηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα από τη διυπουργική επιτροπή και ότι η επένδυση θα προχωρήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για όλους. Ομως ήδη ο δήμος ανακοίνωσε πως «σε περίπτωση που η αρμόδια διυπουργική επιτροπή εκδώσει κοινή υπουργική απόφαση για την ένταξη μιας μη στρατηγικής επένδυσης στις στρατηγικές επενδύσεις, η δημοτική αρχή προτίθεται να καταθέσει αίτηση ακύρωσης και αναστολή εκτέλεσης της ΚΥΑ στο Συμβούλιο της Επικρατείας». Παράλληλα, ο δήμος υποστηριζόμενος και από αντιδρώντες στα σχέδια αυτά κατοίκους της περιοχής υπέβαλε στον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Πειραιά μήνυση για υποβολή ψευδών στοιχείων και υπευθύνου δηλώσεως από τους νόμιμους εκπροσώπους της ιδιοκτήτριας εταιρείας των πρώην οικοπέδων του κληροδοτήματος Κόνιαρη, κατά τη διαδικασία ένταξης επενδυτικού σχεδίου προς διαβούλευση στην εταιρεία Enterprise Greece.Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν σε βάθος την υπόθεση, ο δήμος επιχειρεί να φέρει στο τραπέζι τους επενδυτές για να τους πείσει να κάνουν παραχωρήσεις υπέρ του προαστίου και κατά της εξαντλητικής δόμησης της έκτασης. Ομως άλλες πηγές, κοντά στη Hines, ισχυρίζονται πως ουδέποτε υπήρξε κάποια συντεταγμένη προσπάθεια του δήμου για μια τέτοια διαβούλευση. Αντιθέτως, υπηρεσίες του δήμου φέρονται να έχουν καθυστερήσει ενέργειες ή πράξεις που σχετίζονται με το εν λόγω ακίνητο και την επένδυση. Ωστόσο μια εντελώς διαφορετική περιγραφή κάνει ο δήμαρχος Βούλας – Βάρης – Βουλιαγμένης, ο όποιος μεταξύ άλλων επικαλείται επιστολές που έχει στείλει τόσο στη Hines όσο και στη Henderson, στο εξωτερικό, σύμφωνα με τις οποίες καλεί τους επενδυτές να αναζητήσουν πιθανές λύσεις που να είναι αμοιβαία αποδεκτές και επωφελείς. Χωρίς κανένα, τουλάχιστον προσώρας, αποτέλεσμα, συμπληρώνει.
Για τον δήμο, οι χρήσεις των συγκεκριμένων 8 οικοδομικών τετραγώνων είναι αποκλειστικής κατοικίας, όπως και το σύνολο της πόλης, και συνεπώς μπορούν να αξιοποιηθούν μόνο για οικιστική χρήση με αυστηρή τήρηση και εφαρμογή των όρων δόμησης στην περιοχή. «Η προβλεπόμενη νομοθετημένη χρήση είναι για κατασκευή κατοικιών και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί στρατηγική επένδυση, καθώς οι χρήσεις γης στην περιοχή, βάσει αποφάσεων του ΣτΕ, δεν επιτρέπουν καμία τουριστική ή εμπορική αξιοποίηση των ακινήτων», υπογραμμίζει στην «Κ» ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος.
«Στηρίζουμε τις επενδύσεις, αρκεί να είναι ήπιας μορφής»
«Το αίτημα του Project Voula να ενταχθεί στις ευνοϊκές ρυθμίσεις που προβλέπονται για τις στρατηγικές επενδύσεις επιδιώκει να δομήσει τους τελευταίους ελεύθερους χώρους της συνοικίας για συνδυασμένη οικιστική και τουριστική εκμετάλλευση, δημιουργώντας σοβαρή επιβάρυνση σε μια περιοχή ήδη κορεσμένη για τα δεδομένα της πόλης μας, κάτι που προκύπτει και από πρόσφατη πολεοδομική μελέτη που εκπονήθηκε», αναφέρει ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης. Συμπληρώνει δε πως «τα αποτελέσματα της μελέτης άλλωστε ήταν ο λόγος που μας οδήγησε στην απόφαση μείωσης του συντελεστή δόμησης της περιοχής από 0,6 σε 0,3, προκειμένου να αποκατασταθεί το ισοζύγιο δόμησης και ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων».
Τι απαντά στις κατηγορίες πως εμποδίζει μια μεγάλη ξένη επένδυση που τόσο χρειάζεται η χώρα; «Βασική αρχή μας είναι να στηρίζουμε τις επενδύσεις στην περιοχή μας και να τις διευκολύνουμε με ό,τι μέσα διαθέτουμε, αρκεί αυτές όμως να είναι ήπιας μορφής και συμβατές με τη φυσιογνωμία της πόλης μας». Ομως θεωρεί πως «η συγκεκριμένη κατασκευαστική πρόταση μας οδήγησε στην απόφαση να προσφύγουμε και στα ποινικά δικαστήρια, καθώς έγινε απόπειρα να ενταχθεί στους ευνοϊκούς όρους των στρατηγικών επενδύσεων, παραπλανώντας τις Αρχές με σειρά ψευδών στοιχείων».
Υπογραμμίζει μάλιστα πως «κάποια στιγμή θα πρέπει να κατανοήσουν και οι ενδιαφερόμενοι ότι το εννοούμε όταν λέμε ότι θα εξαντλήσουμε όλα τα νομικά πολεοδομικά και διαδικαστικά μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας, με στόχο περισσότερους ελεύθερους χώρους πρασίνου και σαφώς λιγότερη δόμηση».
Πηγές της αγοράς ακινήτων εξηγούν πως ακόμα και αν το σχέδιο ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις και αδειοδοτηθεί, «ο δήμος διαθέτει πολλά εργαλεία, πέραν των νομικών, με τα οποία μπορεί να καθυστερεί για πάρα πάρα πολύ καιρό την εκτέλεση των εργασιών και ως εκ τούτου καλό θα ήταν να υπάρξει μια συμφωνία κυρίων». Εξηγούν δε τις ενέργειες του δήμου ως «διαπραγματευτική στάση προκειμένου να περιοριστούν οι μαξιμαλιστικές αξιώσεις εκατέρωθεν». Διαφορετικά, το Ρroject Βούλα, αναφέρουν χαρακτηριστικά, μπορεί να χρειαστεί κάποιες δεκαετίες για να ολοκληρωθεί, εάν δεν εγκαταλειφθεί.
