Αρκετές επιχειρήσεις είναι έτοιμες να επενδύσουν στο διάστημα, ωστόσο ένα νομικό κενό καθιστά αδύνατο να πούμε ποιος μπορεί να το διεκδικήσει.
Ο Neil Armstrong μπορεί να τοποθέτησε την αμερικανική σημαία στη Σελήνη το 1969, ωστόσο η κίνησή του αυτή δε συνεπάγεται με εδαφική κυριότητα λόγω της Συνθήκης του διαστήματος του 1967.
Εκατόν είκοσι εννέα χώρες, μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, έχουν δεσμευτεί σε αυτή τη συνθήκη, η οποία εποπτεύεται από το Γραφείο Διαστημικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών.
Η συνθήκη καθορίζει σημαντικές αρχές. Για παράδειγμα: Το διάστημα θα πρέπει να θεωρείται η επαρχία όλης της ανθρωπότητας, ότι το διάστημα είναι ελεύθερο για την εξερευνηθεί από όλα τα κράτη, και ότι η Σελήνη και τα άλλα ουράνια σώματα δεν μπορεί να ανήκουν σε ένα κράτος. Επιπλέον, η Σελήνη και τα ουράνια σώματα πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για ειρηνικούς σκοπούς.
Η συμφωνία όμως δεν είχε συνταχθεί για να ασχοληθεί με θέματα δικαιωμάτων ιδιοκτησίας. Όταν αναπτύχθηκε το Σύμφωνο, η Σοβιετική Ένωση υποστήριξε ότι τα εθνικά κράτη ήταν οι μόνοι αρμόδιοι παράγοντες στο διάστημα. Οι ΗΠΑ θέλησαν να δώσουν σε ιδιωτικές εταιρείες την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν τα νέα σύνορα. Έτσι, επετεύχθη ένας συμβιβασμός: Το άρθρο VI λέει ότι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις θα πρέπει να εποπτεύονται από τα εθνικά κράτη τους.
Πού είναι το διάστημα;
“Δεν υπάρχει επίσημος ορισμός του διαστήματος, αλλά είναι κάτι για το οποίο που η ομάδα εργασίας των Ηνωμένων Εθνών, έχει αρχίσει διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη. Υποψιάζομαι ότι θα αρκεστούμε σε μια φυσική οριοθέτηση στην Karman Line, η οποία βρίσκεται περίπου στα 100 χλμ.”, αναφέρει ο Jill Stuart συνεργάτης στο London School of Economics και εκδότης του περιοδικού διαστημική πολιτικής.
Σχολιαστές συμφωνούν ότι η Συνθήκη για το Διάστημα είναι μια εξαιρετική βάση για το διεθνές διαστημικό δίκαιο, αλλά δεν κάνει καμία αναφορά στις εμπορικές διαστημικές δραστηριότητες, όπως η αξιοποίηση των πόρων του διαστήματος προφανώς επειδή δεν είχε προβλεφθεί το 1967.
“Το διεθνές δίκαιο είναι ασαφές σχετικά με τις ιδιωτικές εταιρείες για τη δημιουργία εξορυκτικών δραστηριοτήτων στο χώρο.”, υποστήριξε ο Ian Crawford, καθηγητής της πλανητικής επιστήμης στο Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
Αυτό το μεγάλο κενό στην νομοθεσία έρχεται να καλύψει η Συμφωνία για τη Σελήνη του 1984. Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τις Υποθέσεις του Διαστήματος φιλοξενεί τη συμφωνία, η οποία ορίζει ότι το περιβάλλον του φεγγαριού δεν θα πρέπει να διαταραχθεί, ότι θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για ειρηνικούς σκοπούς, ότι “το φεγγάρι και οι φυσικοί πόροι του είναι κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας” και ότι “ένα διεθνές καθεστώς” θα πρέπει να ιδρυθεί “που θα διέπει την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του φεγγαριού, όταν η εκμετάλλευση αυτή γίνει εφικτή”.
“Οι καθημερινές μας ζωές εξαρτώνται από το διάστημα. Εξαρτόμαστε από τα δορυφορικά σήματα. Κάθε φορά που κάνετε μια τηλεφωνική κλήση, μια οικονομική συναλλαγή ή να χρησιμοποιούμαι το Google Maps.
Παρά τον μύθο ότι το διάστημα είναι μια άνομη “άγρια δύση”, στην πραγματικότητα το διεθνές δίκαιο εφαρμόζεται.
Πηγή: huffingtonpost.gr
