Η συγκυρία για τους επικεφαλής των επιχειρήσεων και για όσους καλούνται να λάβουν επενδυτικές αποφάσεις ίσως να είναι μία από τις δυσκολότερες των τελευταίων δεκαετιών. Η εκτόξευση του κόστους των πρώτων υλών, της ενέργειας, ο ιστορικά υψηλός πληθωρισμός, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα που προκαλούν σημαντικές καθυστερήσεις στην έγκαιρη εκτέλεση των παραγγελιών και η μεγάλη δυσκολία εύρεσης κατάλληλου προσωπικού αποτελούν τους παράγοντες μίας ιδιαίτερα δυσεπίλυτης εξίσωσης. Κι ενώ στις κατασκευές και τις υποδομές, η λύση εντοπίζεται, ως ένα βαθμό, στην αναθεώρηση των προϋπολογισμών των έργων ή ακόμη και στην βραδύτερη υλοποίησή τους, στην ενέργεια, όπου ο περιορισμός της εισαγόμενης ενέργειας αποτελεί εθνικό στόχο, για τους μεγάλους παίκτες, λόγω και ισχυρότατου ανταγωνισμού, αποτελεί μονόδρομο η ενίσχυση των επενδύσεων.
Παρότι όμως, η βάση κόστους έχει αλλάξει πλήρως, δεν παρατηρείται, τουλάχιστον για την ώρα ή με μαζικό τρόπο, το φαινόμενο της αναστολής μεγάλων, εν εξελίξει, επενδύσεων ή έργων. Ίσως επειδή, όπως αναφέρει στο Moneyreview.gr κορυφαίος αναλυτής, παραμένουν λιγοστές οι επενδύσεις που είχαν ξεκινήσει να υλοποιούνται προτού το ενεργειακό κόστος και οι τιμές πρώτων υλών τεθούν εκτός ελέγχου. Αυτό γίνεται αντιληπτό, όπως προσθέτει, εάν ληφθεί υπόψη και το «μπλόκο» μεγάλων σχεδιαζόμενων επενδύσεων από το ΣτΕ, όπως, για παράδειγμα, η επέκταση του λιμανιού του Πειραιά από την Cosco (136 εκατ. ευρώ) ή η κατασκευή του πέντε αστέρων ξενοδοχείου «Project blue» (60 εκατ. ευρώ) στην Μύκονο.
Ταυτόχρονα, οι επιχειρήσεις καλούνται να παραμείνουν κερδοφόρες. Γι’ αυτό η στάση αναμονής-που θα μπορούσε να φέρει πιο κοντά το ενδεχόμενο του στασιμοπληθωρισμού- ωσότου απενεργοποιηθούν τα πιο μεγάλα μέτωπα αβεβαιότητας – κυρίως ο πόλεμος στην Ουκρανία, αποτελεί, συχνά, βασικό χαρακτηριστικό της στρατηγικής που υιοθετούν.
«Η αναστολή υλοποίησης ενός έργου δεν αποτελεί ενδεδειγμένη λύση για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων. Αφενός η διαχείριση του προσωπικού σε αδράνεια είναι μία ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, σε μία συγκυρία κατά την οποία η εύρεση κατάλληλων στελεχών αποτελεί άθλο και αφετέρου η κίνηση αυτή θα έφερνε αντιμέτωπες με προβλήματα βιωσιμότητας ιδίως τις πιο μικρές εταιρείες» αναφέρει στο Moneyreview.gr επιχειρηματίας. Ως εκ τούτου, στα δημόσια έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, ως ένα πρώτο ανάχωμα στις ανατιμήσεις επιστρατεύεται, η αναθεώρηση των τιμών.
Στα νέα προς υπογραφή έργα, οι προϋπολογισμοί αναπροσαρμόζονται με στόχο να συμπεριληφθεί μερικώς η άνοδος των τιμών, ενώ, ενίοτε, προβλέπεται χαμηλότερο ή και οριακό περιθώριο κέρδους για τον ανάδοχο. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της πρώτης φάσης των έργων υποδομής στο Ελληνικό, προϋπολογισμού 250 εκατ. ευρώ, που θα ξεκινήσει να υλοποιεί η Άβαξ μετά το Πάσχα, το αυξημένο κόστος έχει προβλεφθεί, όπως ανέφερε στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη αναλυτών, ο διευθύνων σύμβουλος της Lamda Development Οδυσσέας Αθανασίου.
Επίσης, σε έργο που πρόκειται να ξεκινήσει να υλοποιείται με χρονικό ορίζοντα τέλη της χρονιάς-αρχές 2023, αυτή τη στιγμή επιδιώκεται ο επαναπροσδιορισμός του κόστους κατασκευής. Στόχος, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, είναι το κατασκευαστικό αντικείμενο να αποφέρει στον ανάδοχο κέρδος χωρίς οι αποδόσεις για τον παραχωρησιούχο να συρρικνώνονται δραματικά. Η έναρξη των πρόδρομων -χωματουργικών εργασιών θα δώσει τον απαιτούμενο χρόνο, ώστε η προμήθεια πρώτων υλών, όπως σίδηρος ή χάλυβας, να γίνει μεταγενέστερα οπότε ίσως οι τιμές αποκλιμακωθούν.
Όσον αφορά τα ιδιωτικά έργα στον τομέα ανάπτυξης ακινήτων, η ζήτηση και η δυνατότητα απορρόφησης του επιπρόσθετου κόστους από τον τελικό χρήστη καθορίζει την πορεία συνέχισής τους. Στον αντίποδα, εταιρείες που έχουν πουλήσει κατοικίες από τα «σχέδια» σε υψηλές τιμές, ενδέχεται να μην είναι σε θέση να τις αποπερατώσουν, αδυνατώντας να απορροφήσουν το αυξημένο κόστος. Στην περίπτωση της ανάπλασης στο Ελληνικό, όπως ανέφερε, στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη αναλυτών, ο κ. Αθανασίου, το κόστος των 28 πολυτελών βιλών επωμίζονται οι αγοραστές που έχουν αποκτήσει τα οικόπεδα επί των οποίων τα ακίνητα θα κατασκευαστούν. Για τα συγκροτήματα πολυτελών κατοικιών – διαμερισμάτων στο παραλιακό μέτωπο, η εταιρεία έχει προχωρήσει σε αύξηση των ζητούμενων τιμών πώλησης. Και με τα εμπορικά κέντρα, τις οικιστικές αναπτύξεις στην παραλία και τις αθλητικές εγκαταστάσεις να ξεκινούν να υλοποιούνται το 2023, η διοίκηση της Lamda προσβλέπει, έως τότε, σε αποκλιμάκωση κόστους.
Στα έργα που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο υλοποίησης, η αύξηση του προϋπολογισμού αποτελεί μονόδρομο. Ενδεικτικά, το ξενοδοχείο On Residence στην Λεωφόρο Νίκης στη Θεσσαλονίκη, που προήλθε από την ανακατασκευή του προϋφιστάμενου μερικώς διατηρητέου κτηρίου, παρότι το βασικό μέρος των εργασιών του υλοποιήθηκε προτού ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, κόστισε κατά 20% περισσότερο-συνολικά 20 εκατ. ευρώ.
«Υλοποιήσαμε το έργο σε μία περίοδο όπου η παράδοση των υλικών βρισκόταν αντιμέτωπη με σοβαρές καθυστερήσεις. Σήμερα δεν είναι δυνατόν ο προσδιορισμός ούτε της τιμής ούτε της ημερομηνίας παράδοσης» ανέφερε στην πρόσφατη παρουσίαση του έργο στη Θεσσαλονίκη ο Κωνσταντίνος Τορνιβούκας, διευθύνων σύμβουλος της Tor Hotel Group που από κοινού με τη Grivalia Hospitality υλοποίησε το ξενοδοχείο.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος ανέφερε πρόσφατα ότι πολλά ξενοδοχειακά έργα θα καθυστερήσουν να ξεκινήσουν, καθώς εργολάβοι και κατασκευαστικές αδυνατούν να δώσουν προσφορές, καθώς δεν είναι σε θέση να καταρτίσουν προϋπολογισμούς.
Σε ένα ακόμη έργο της Grivalia Hospitality, το τουριστικό θέρετρο Αστέρια Γλυφάδας, που θα ολοκληρωθεί το 2023, η αύξηση του κόστους ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ, με το συνολικό προϋπολογισμό να τοποθετείται σε 145 εκατ. ευρώ.
Ενέργεια
Στην ενέργεια, οι μεγάλοι παίκτες επιδιώκουν τη συνέχιση των επενδυτικών προγραμμάτων τους. Η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή εξακολουθεί να επενδύει στην παραγωγή ενέργειας μέσω Ανανεώσιμων Πηγών, διατηρώντας αμετάβλητο το στόχο για 3.000MW εγκατεστημένης ισχύος μέσα στην επόμενη πενταετία.
Το επενδυτικό της πρόγραμμα συνεχίζει και η Mytilineos της οποίας η νέα μονάδα φυσικού αερίου ισχύος 826 MW θα τεθεί σε λειτουργεία μέχρι τα τέλη καλοκαιριού. Η Ελλάκτωρ επιδιώκει να θέσει σε λειτουργία επιπλέον έργα δυναμικότητας 730 MW έως το 2025, αυξάνοντας τη συνολική δυναμικότητα του ομίλου σε 1,2 GW. Η Motor Oil έχει διασφαλίσει εγκεκριμένα πιστωτικά όρια 1,94 δισ. ευρώ και εγκεκριμένα τραπεζικά όρια εγγυητικών επιστολών-ενέγγυων πιστώσεων περίπου 908 εκατ. ευρώ με στόχο τη διατήρηση ρευστότητας αλλά και την αξιοποίηση επενδυτικών ευκαιριών.
Η βιομηχανία αλουμινίου και χαλκού Elvalhalcor, που ανήκει στις εταιρείες που ευνοούνται βραχυπρόθεσμα από τις ανατιμήσεις στις τιμές μετάλλων, προχωρά απρόσκοπτα την υλοποίηση της νέας επένδυσης 150 εκατ. ευρώ με στόχο την αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας του εργοστασίου της. Κι αυτό ύστερα από την άντληση 250 εκατ. ευρώ μέσω του επταετούς ομολόγου της, αλλά και του δανείου ύψους 75 εκατ. ευρώ που υπέγραψε, πρόσφατα, με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Η Αλουμύλ σημειώνει στην ετήσια οικονομική έκθεσή της για τα αποτελέσματα του 2021, ότι η διατήρηση των τιμών των μετάλλων σε αυξημένα επίπεδα θα επηρεάσει το κεφάλαιο κίνησης, αλλά η εταιρεία διαθέτει επαρκείς γραμμές χρηματοδότησης ώστε να αντιμετωπίσει τις ανάγκες που δημιουργούν τα αυξημένα προγράμματα παραγωγής και πωλήσεων. Πρόσφατα, προχώρησε στην επαναλειτουργία του εργοστασίου της στην Ξάνθη, κίνηση που θα επιδράσει ουσιαστικά στην βελτίωση του κόστους και στην αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας της.
Διαβάστε επίσης:
Βιομηχανίες: Με πλάνο ημέρας παλεύουν με την αύξηση του κόστους
Η «άμυνα» της Jumbo: Αγορά ιδίων μετοχών, αναβολή επενδύσεων και ανατιμήσεις
Praktiker: Πώς την επηρεάζει το lockdown στη Σαγκάη – Τι θα γίνει με τις τιμές
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
