Μια νέα κατηγορία κυττάρων που ανακαλύφθηκε στον εγκέφαλο φαίνεται ότι αναλαμβάνει να αποθηκεύσει στη μνήμη την απόσταση και την κατεύθυνση αντικειμένων, από τα κλειδιά του αυτοκινήτου μέχρι τα γυαλιά πρεσβυωπίας.
Τα κύτταρα «διανυσματικού ίχνους», όπως τα ονόμασαν οι Βρετανοί ερευνητές που τα εντόπισαν, έρχεται να προστεθεί στη σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη νευρώνων που λειτουργούν σαν GPS και δημιουργούν χάρτες των χώρων που έχουμε επισκεφθεί.
Η νέα ανακάλυψη παρουσιάζεται στην επιθεώρηση Nature Neuroscience.
Τα κύτταρα διανυσματικού ίχνους (vector trace cells) βρίσκονται στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου. Καταγράφουν τις αποστάσεις που διανύουμε και θυμούνται πού βρίσκεται κάθε αντικείμενο, αναφέρει η ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Ντέραμ και το Πανεπιστήμιο Κεντρικού Λονδίνου.
«Η ανακάλυψη αποκτά ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι η περιοχή του εγκεφάλου στην οποία εντοπίζονται τα κύτταρα διανυσματικού ίχνους είναι τα πρώτα που δέχονται επίθεση σε διαταραχές του εγκεφάλου όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ» σχολιάζει ο δρ Στίβεν Πάουλτερ, συνεπικεφαλής της μελέτης.
Αυτό, επισημαίνει, ίσως εξηγεί γιατί οι ασθενείς στα αρχικά στάδια της Αλτσχάιμερ ξεχνούν πού άφησαν αντικείμενα.
«Φαίνεται ότι τα κύτταρα διανυσματικού ίχνους συνδέονται με δημιουργικά δίκτυα του εγκεφάλου που μας βοηθούν να προγραμματίζουμε τις ενέργειές μας και να φανταζόμαστε περίπλοκα σενάρια. Τα κύτταρα αυτά από κοινού πιθανώς μας επιτρέπουν να αναδημιουργούμε τις χωρικές σχέσεις ανάμεσα σε εμάς και τα αντικείμενα, και μεταξύ των αντικειμένων σε μια σκηνή, ακόμα και όταν τα αντικείμενα αυτά δεν είναι άμεσα ορατά σε εμάς» συμπληρώνει ο δρ Κόλιν Λίβερ, ο έταιρος συνεπικεφαλής της έρευνας.
Την ανακάλυψη έσπευσε να σχολιάσει και ο Τζον Ο΄Κιφ, ένας από τους τρεις ερευνητές που τιμήθημε με το Νόμπελ Ιατρικής το 2014 για την ανακάλυψη των νευρώνων που λειτουργούν σαν βιολογικό αντίστοιχο του GPS.
«Έχω εντυπωσιαστεί» είπε. «Όχι μόνο ανακάλυψαν ένα νέο είδος εγκεφαλικού κυττάρου, τον νευρώνα διανυσματικού ίχνους, αλλά επιπλέον η ανάλυση των ιδιοτήτων του είναι εξαντλητική και πειστική. Η ανακάλυψη ρίχνει φως σε αυτή την σημαντική αλλά αινιγματική δομή του εγκεφάλου, προσφέροντας στήριξη στην ιδέα ότι πρόκειται όντως για το σύστημα μνήμης που πιστεύαμε».