Ουρές σχηματίζονται καθημερινά στο όχημα ανακύκλωσης του δήμου της Ζετινμπουρνού της Κωνσταντινούπολης. Από τα μέσα του περασμένου Νοεμβρίου οι πολίτες μπορούν να κάνουν διαλογή στα σκουπίδια τους ανάμεσα σε χαρτιά, χαρτόνια, πλαστικά, μεταλλικά και ηλεκτρονικά είδη. Για τον κόπο τους επιβραβεύονται με πόντους, με τους οποίους μπορούν να αγοράσουν τρόφιμα και άλλα είδη σε συμβεβλημένα καταστήματα.
Αδιαφανής η διαδικασία
Στη συνέχεια τα σκουπίδια ανακυκλώνονται. Η Τουρκία έχει ανάγκη από πρώτες ύλες. Γι αυτόν τον λόγο η χώρα εισάγει σκουπίδια και από άλλες χώρες. Από τις χώρες που επιδεικνύουν τον μεγαλύτερο ζήλο στις εξαγωγές σκουπιδιών είναι η Γερμανία. Ενώ το 2017 18.000 τόνοι υλικού συσκευασιών κατέληξε στην Τουρκία, το 2019 αυξήθηκε στο τετραπλάσιο, φτάνοντας τους 67.000 τόνους. Αλλά η αλήθεια είναι ότι μόνο το ¼ εξ αυτών ανακυκλώνεται στην πραγματικότητα, γιατί η διαδικασία δεν είναι διαφανής, υποστηρίζει ο Σεντάτ Γκίντογλου, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Κουκούροβα στα Άδανα της νότιας Τουρκίας. «Οι εξαγωγείς αναμειγνύουν καθαρό πλαστικό με βρώμικο. Σχηματίζουν μπάλες με το καθαρό πλαστικό απέξω και τις γεμίζουν στο εσωτερικό με βρώμικο υλικό. Είναι ο λόγος που ανάμεσα στο 30 με 50% του εισαγόμενου πλαστικού είναι βρώμικο.
Με άλλα λόγια αυτά τα σκουπίδια δεν είναι ανακυκλώσιμα και επαναχρησιμοποιήσιμα. Τα περισσότερα καίγονται κοντά σε λίμνες και ποταμούς. Ο βιολόγος Γκίντογλου έχει παρατηρήσει και ένα άλλο φαινόμενο. Τα περασμένα 2 με 3 χρόνια τυλίχτηκαν στις φλόγες τουλάχιστον 100 χωματερές με σκουπίδια εισαγωγής. Η αιτία της πυρκαγιάς δεν διαλευκάνθηκε ποτέ.
Στη θάλασσα τα μικροσωματίδια
Για τον Σερχάτ Μάντεν από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Απορριμμάτων και Ανακύκλωσης Χαρτιού είναι βέβαιο ότι υπάρχουν κάποια «μαύρα πρόβατα» που θέλουν να βλάψουν τον κλάδο, ο οποίος σε γενικές γραμμές κάνει καλά τη δουλειά του. «Από παλιό χαρτί κατασκευάζουμε χαρτόνια και από πλαστικά μπουκάλια ίνες, συνθετικό βαμβάκι και τρικό. Το πλαστικό υφίσταται κι άλλη επεξεργασία, μετατρέπεται σε κόκκους και πωλείται ως πρώτη ύλη».
Σε αυτήν τη διαδικασία ωστόσο δεν τηρούνται οι συνήθεις περιβαλλοντικές προδιαγραφές, καταγγέλλει ο Σεντάτ Γκίντογλου. Διότι μετά τη διαδικασία οι κόκκοι ξεπλένονται και το νερό με πλαστικά μικροσωματίδια ρίχνεται είτε κατευθείαν σε ποταμούς είτε καταλήγει σε εργοστάσια διαχείρισης αποβλήτων που δεν έχουν τις προδιαγραφές για τέτοιου είδους επεξεργασία λυμάτων. Στο τέλος τα μικροπλαστικά καταλήγουν στη θάλασσα.
Ο Τούρκος επιστήμονας θεωρεί ότι η καλύτερη λύση είναι να απαγορευτεί εντελώς η εισαγωγή σκουπιδιών από τη Γερμανία. Θα ήταν, όπως λέει, μια ειλικρινής στάση απέναντι στους Γερμανούς καταναλωτές, που μένουν σε μία χώρα με καλό σύστημα διαλογής και ανακύκλωσης σκουπιδιών. Αλλά και η Greenpeace υποστηρίζει ότι η αύξηση των γερμανικών εξαγωγών πλαστικής ύλης προς την Τουρκία επιβαρύνει τη χώρα. Το ίδιο το τουρκικό υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε στις αρχές του χρόνου ότι το ήμισυ των αναγκών από ανακυκλωμένα απορρίμματα πρέπει να προέρχεται από την Τουρκία.
Πηγή: DW / Κρίστιαν Μπουρκεράιτ/SWR / Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
