Πτώση 22% εξαιτίας της πανδημίας σημείωσαν οι πωλήσεις έργων τέχνης το 2020 σε παγκόσμιο επίπεδο σε σύγκριση με το 2019, σύμφωνα με τη νέα έκθεση για την κίνηση της αγοράς τέχνης της Art Basel και της UBS που δόθηκε στη δημοσιότητα. Ωστόσο, αύξηση παρουσίασαν οι πωλήσεις μέσω Διαδικτύου –ιδίως από τη γενιά των Μιλένιαλ– που άγγιξαν τα 12,4 δισεκατομμύρια δολάρια (διπλάσιο ποσό συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά) και πλέον αποτελούν το 25% των συνολικών πωλήσεων.
Ενα από τα λίγα καλά νέα που κατέγραψε η έκθεση ήταν το αυξημένο ενδιαφέρον των συλλεκτών να αγοράσουν έργα τέχνης παρά την αβεβαιότητα της γενικότερης κατάστασης. Το 66% των συλλεκτών δήλωσε ότι η πανδημία ενίσχυσε το ενδιαφέρον τους για την αγορά τέχνης. Τουλάχιστον το 1/3 των συλλεκτών αγόρασε έργα τέχνης μέσω Ινσταγκραμ, ενώ οι γυναίκες αγόρασαν περισσότερα έργα από τους άνδρες συλλέκτες. «Η πτώση στις πωλήσεις ήταν αναπόφευκτη», δήλωσε η Κλερ Μακάντριου της εταιρείας Arts Economics, που ήταν υπεύθυνη για την εκπόνηση της έρευνας, συμπληρώνοντας όμως ότι η κρίση του κορωνοϊού έδωσε την αναγκαία ώθηση στην αγορά για αλλαγές, όπως η ανάπτυξη ψηφιακών στρατηγικών και διαδικτυακών πωλήσεων από τις γκαλερί και τους οίκους δημοπρασιών. «Το εμπόριο της τέχνης έδειξε απίστευτη ανθεκτικότητα στο πώς προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα», σημείωσε και πρόσθεσε πως ένα από τα πιο ανησυχητικά είναι οι επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας καθώς η οικονομική συρρίκνωση είναι πολύ πιθανό να συνεχιστεί και το 2021.
Οι έμποροι τέχνης κατέγραψαν πτώση στις πωλήσεις τους κατά 20%, αν και γενικότερα φαίνεται πως επέδειξαν γρήγορα αντανακλαστικά και προστάτεψαν τις επιχειρήσεις τους. Η παύση των δραστηριοτήτων τους, που περιλάμβαναν πολλά ταξίδια και αυξημένες δαπάνες, μείωσε τα λειτουργικά κόστη και παρά τις χαμηλές πωλήσεις, ένα 46% δήλωσε ότι δεν έχασε έσοδα ή και ότι έκλεισε τη χρονιά με κερδοφορία σε σχέση με το 2019. Η πλειοψηφία περιμένει βελτίωση των πωλήσεων αυτή τη χρονιά. Αντίστοιχη εικόνα επικράτησε και στις πωλήσεις μέσω δημοπρασιών, οι οποίες μειώθηκαν κατά 30% συγκριτικά με το 2019, αλλά αύξηση της τάξεως του 36% σημείωσαν οι συναλλαγές μέσω ιδιωτικών δημοπρασιών. Ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας είναι ότι στο σφυρί βγήκαν λιγότερα έργα και χαμηλότερης αξίας. Οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και η Κίνα παραμένουν τα τρία μεγάλα κέντρα για την αγορά της τέχνης, αν και οι πωλήσεις μειώθηκαν αρκετά και στις τρεις περιοχές. Ειδικά στις ΗΠΑ οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 24% το 2020, αγγίζοντας τα 21,3 δισεκατομμύρια δολάρια, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση από το 2009. Επίσης, σε χαμηλό δεκαετίας κινήθηκαν οι πωλήσεις στη Μεγάλη Βρετανία (9,9 δισ. δολάρια).
Το 2020 η Art Basel ακύρωσε τις ζωντανές εκθέσεις της και δημιούργησε τα «ψηφιακά δωμάτια» για εκθέτες και συλλέκτες (Online Viewing Rooms) και γενικότερα οι φουάρ σε όλο τον κόσμο βρέθηκαν σε περίεργη θέση. Οι περισσότερες (66%) ακυρώθηκαν, αλλά το 45% των συλλεκτών δεν δίστασε να αγοράσει ένα έργο αφού το είδε πρώτα στα «ψηφιακά δωμάτια». Υπάρχει, όμως, ένας μικρός δισταγμός στο αν θα πήγαιναν τώρα σε μια «κανονική» έκθεση τέχνης, με το 80% να δηλώνει πιο σίγουρο να κάνει μια τέτοια επίσκεψη από τον Σεπτέμβριο και μετά.
H έκθεση κατέγραψε πτώση 4% στις θέσεις εργασίας για το 2020. Στην αγορά της τέχνης απασχολήθηκαν 2,9 εκατομμύρια άτομα το 2020 σε σύγκριση με τα 3 εκατομμύρια του 2019, ενώ αρκετοί πόροι διατέθηκαν από τις επιχειρήσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους.
