Ντέρια Ντάνιελ Μπελούτ
Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
Επί δύο χρόνια η Τουρκία υποφέρει από μία βαριά οικονομική και νομισματική κρίση. Η λίρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση και η ανεργία παραμένει υψηλή, ιδιαίτερα στους νέους.
Πρόσθετη επιβάρυνση προκαλούν οι στερήσεις της πανδημίας, η οποία επιπλέον έχει επιφέρει σημαντικό πλήγμα στον τουρισμό, έναν από τους πιο προσοδοφόρους κλάδους της τουρκικής οικονομίας.
Δύσκολοι καιροί για τους Τούρκους, που αναγκάζονται είτε να “σφίξουν τη ζώνη τους” ακόμη περισσότερο, είτε να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό, αναζητώντας καλύτερη ζωή. Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, ο πρόεδρος Ερντογάν συνεχίζει να χτίζει παλάτια παρακμιακής πολυτέλειας, αγνοώντας την όποια κριτική της αντιπολίτευσης.
Νέο ανάκτορο στη λίμνη Βαν
Το νέο παλάτι του προέδρου βρίσκεται στη λίμνη Βαν, τη μεγαλύτερη της Τουρκίας. Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός θυμίζει παλαιότερο ανάκτορο του Σελτζούκου σουλτάνου Κομπάντ. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το κτίριο έχει οικοδομηθεί ακριβώς στο σημείο εκείνο όπου ο σουλτάνος Αλπ Αρσλάν είχε στήσει το αντίσκηνό του, προετοιμάζοντας τη νικηφόρο εκστρατεία επί των Βυζαντινών, η οποία εδραίωσε την κυριαρχία των Σελτζούκων στην Ανατολία, ιδιαίτερα μετά τη μάχη του Ματζικέρτ το 1071. Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η κατασκευή του ανακτόρου έχει ήδη στοιχίσει 14,4 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ο αρχικός προϋπολογισμός δεν ξεπερνούσε τα 3,4 εκατομμύρια. Λέγεται ότι ο κατασκευαστής είναι παιδικός φίλος του Ερντογάν.
Οργή προκαλεί στην τουρκική αντιπολίτευση το γεγονός ότι οι εργασίες κατασκευής προχωρούν κανονικά, παρότι τον Ιούλιο του 2019 το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας τις είχε σταματήσει προσωρινά, με την αιτιολογία ότι εμποδίζουν την ελεύθερη πρόσβαση στην όχθη της λίμνης. Ωστόσο η κυβέρνηση Ερντογάν άλλαξε τη σχετική νομοθεσία, με αποτέλεσμα να μπει στο αρχείο η καταδικαστική απόφαση των δικαστών. “Μπορείτε να χτυπιέστε όσο θέλετε, αυτό το κτίσμα θα ολοκληρωθεί”, διεμήνυσε ο Ερντογάν στους επικριτές του. Στα τέλη Αυγούστου μάλιστα, για να τους προκαλέσει ακόμη περισσότερο, εκφώνησε ομιλία για τη μάχη του Ματζικέρτ στις όχθες της λίμνης Βαν και στη συνέχεια άνοιξε το ανάκτορο του σουλτάνου μόνο και μόνο για να κοιμηθεί εκεί ένα βράδυ.
Παλάτι ή …Σπίτι του Έθνους;
Έντονη κριτική από τον βουλευτή του κεμαλικού κόμματος της αντιπολίτευσης (CHP) Γκιουλιζάρ Μπιτσέρ Καρατσά: “Η όχθη της λίμνης θυσιάζεται στην απληστία ενός ανθρώπου. Τη στιγμή που εκατομμύρια συμπολίτες μας αγωνίζονται για να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση, αυτός χτίζει το ένα παλάτι μετά το άλλο”. Ωστόσο, το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν αντιπαρέρχεται την κριτική. “Τι εννοείτε όταν λέτε παλάτι; Εμείς το βλέπουμε ως ένα οίκημα αφιερωμένο σε ολόκληρο το έθνος”, λέει ο βουλευτής του AKP Καχίτ Οζκάν. Παράλληλα με τη λίμνη Βαν, ο Ερντογάν συνεχίζει και τις εργασίες κατασκευής του θερινού ανακτόρου του στον κόλπο του Οκλούκ, στη Μαρμαρίδα. Το κτίριο διαθέτει 300 δωμάτια και μέχρι σήμερα έχει στοιχίσει περισσότερα από 37 εκατομμύρια ευρώ. 50.000 δέντρα κόπηκαν για να εξασφαλιστεί η απαραίτητη οικοδομήσιμη έκταση.
Η αρχή είχε γίνει βέβαια το 2014, όταν ο Ερντογάν εγκαινίασε στην Άγκυρα το πρώτο του ανάκτορο, που αποτελεί πλέον την επίσημη κατοικία του προέδρου. Έντονες, αλλά άνευ αποτελέσματος και αυτή τη φορά οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, καθώς το κτίριο οικοδομήθηκε σε προστατευόμενη περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλους, ενώ το συνολικό κόστος κατασκευής ξεπέρασε τα 500 εκατομμύρια ευρώ.
Οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης οφείλονται και σε έναν άλλον λόγο: όλο και πιο φανερά ο Τούρκος πρόεδρος προσανατολίζεται πλέον στην κληρονομιά των Οθωμανών, όχι στην παρακαταθήκη του λαϊκού κράτους που ίδρυσε ο Κεμάλ Ατατούρκ. Τα τρία πολυτελή ανάκτορα του Ερντογάν, αλλά και πολλά άλλα δημόσια κτίρια που κατασκευάζονται τα τελευταία χρόνια με εντολή Ερντογάν, αποτελούν φόρο τιμής στο ιστορικό παρελθόν των Οθωμανών και των Σελτζούκων Τούρκων.
