Μια πρώτη γεύση για τις αλλαγές που δρομολογούνται, προκειμένου να ενισχυθεί η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) στη μάχη έναντι του κορονοϊού, δίνει με συνέντευξη του στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ» ο καθ’ ύλην αρμόδιος Δρ. Ανάργυρος Μαριόλης, οικογενειακός γιατρός, διευθυντής του Κέντρου Υγείας Αρεόπολης.
Ο κ. Μαριόλης που για το 2019 ανακηρύχθηκε καλύτερος Οικογενειακός Γιατρός της Ευρώπης από τον Οργανισμό WONCA Europe, προσφάτως εντάχθηκε στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, (όπως και ο γενικός γιατρός, διευθυντής ΕΣΥ Λευτέρης Θηραίος) προκειμένου να συνεισφέρουν με τις γνώσεις τους στην μεταρρύθμιση της ΠΦΥ, που σχεδιάζεται από την Αριστοτέλους.
Εν μέσω μίας τιτάνιας προσπάθειας διερεύνησης για COVID-19 θετικά κρούσματα από το περασμένο Σάββατο στον Ευρώτα της Λακωνίας, όπου έχει σημάνει υγειονομικός συναγερμός, ο κ. Μαριόλης ξεκλέβει ένα δεκάλεπτο και παρά τις αλλεπάλληλες διακοπές, καταφέρνει να μιλήσει στο Πρακτορείο για το πώς οραματίζεται μία ΠΦΥ με επιτόπου εκπαίδευση σε ετήσια βάση των υγειονομικών που εργάζονται, συνδέονται, ή προσλαμβάνονται στα δίκτυα της. Αναφέρεται στη μετατροπή των περισσοτέρων ΚΥ και σε αναφοράς για τον COVID, έτσι ώστε να λειτουργούν σαν κυματοθραύστες στα νοσοκομεία. Επισημαίνει τη ζωτική σημασία της τηλεσυμβουλευτικής εν καιρώ πανδημίας, τον ρόλο που έπαιξε στο πρώτο κύμα στηριζόμενη στο φιλότιμο και των ιδιωτών γιατρών, ενώ μιλά και για τον σχεδιασμό του αμέσως επόμενου χρονικού διαστήματος.
«Ο Σαμαρείτης της Σπάρτης» όπως τον αποκαλούν οι συντοπίτες του, την ίδια ώρα παραδέχεται το πρόβλημα που υφίσταται με το μητρώο ασθενών Covid19, που ενώ ενημερώνεται από τα εργαστήρια, δεν υπάρχει όπως λέει η αντιστοίχηση- ενημέρωση από τους κλινικούς γιατρούς. «Δηλαδή δεν γνωρίζουν αν ένας ασθενής έχει ιαθεί, αν σωστά έχει βγει από την καραντίνα κλπ. Και το πρόβλημα εδώ ξεκινάει επειδή κάθε ασθενής δεν έχει τον προσωπικό του γιατρό που θα έπρεπε να είναι υπεύθυνος για την τήρηση του αρχείου και την παρακολούθηση του».
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε στο Πρακτορείο Fm και στη δημοσιογράφο Τάνια Η. Μαντουβάλου ο Δρ. Ανάργυρος Μαριόλης:
Ερ: Σε τι συνεισέφερε η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στην πρώτη φάση της πανδημίας;
Απ: Το θέμα είναι να δούμε ότι ο στρατηγικός ρόλο της Πρωτοβάθμιας παγκοσμίως, είναι τεκμηριωμένος στην αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστροφών υγείας, τόσο βιβλιογραφικά, αλλά και στην παρούσα πανδημία. Οι περισσότερες δυνάμεις της Πρωτοβάθμιας κατευθύνθηκαν εκεί. Βέβαια στην Ελλάδα παρά τον εντυπωσιακό τρόπο που χειρίστηκε η κυβέρνηση το θέμα της πανδημίας, η ΠΦΥ δεν είχε μεγάλη εμπλοκή, έτσι όπως φαίνεται από κάποια δεδομένα. Παρόλα αυτά όμως οι γιατροί θα έπρεπε να λειτουργήσουν και το έκαναν, σαν κυματοθραύστης για τα νοσοκομεία. Το βάρος βέβαια έπεσε άνισα στους γιατρούς των δημόσιων δομών, πχ με τη δημιουργία των covid κέντρων υγείας που είχαμε στην Αττική. Και οι ιδιώτες γιατροί όμως συνέβαλλαν, χωρίς να φαίνεται αυτό επίσημα, μέσω της τηλεσυμβουλευτικής.
Ερ: Γίνονται πράγματα όμως προς αυτή την κατεύθυνση.
Απ: Η χώρα μας πολύ σύντομα θα έχει ένα οργανωμένο σύστημα τηλεσυμβουλευτικής, το οποίο θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη διπλή απειλή που έχουμε μπροστά μας, κορονοϊού και γρίπης. Ήταν λίγο άναρχη βέβαια σε αυτό το διάστημα η τηλεσυμβουλευτική. Ήταν όμως θα έλεγε κανείς βασισμένη στο φιλότιμο των ιδιωτών γιατρών και φυσικά στον ρόλο που έπαιξαν οι δυνάμεις της Πρωτοβάθμιας. Πλέον έχουμε οργανωθεί καλύτερα και η πρόταση μας είναι συγκεκριμένη, για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε από δω και πέρα την πανδημία.
Ερ: Ποια παράμετρος θεωρείτε ότι λείπει εντελώς από τον σχεδιασμό;
Απ: Χρειαζόμαστε βεβαίως ΤΟΜΥ στην ΠΦΥ. Αλλά κάτι σημαντικό που θεωρώ ότι χρειαζόμαστε για να γίνονται όλα αυτά και να είμαστε έτοιμοι και για το επόμενο διάστημα, είναι να εφαρμοστεί η πρόταση (που νομίζω θα την υλοποιήσει αυτή η πολιτική ηγεσία γιατί έχει σχέδιο) για on the job εκπαίδευση σε ετήσια βάση, όλων των υγειονομικών, που εργάζονται, συνδέονται, ή προσλαμβάνονται στα δίκτυα της ΠΦΥ. Μία καλύτερη εκπαίδευση στην επιδημιολογία, στην κοινοτική υγειονομική παρέμβαση, τη διαχείριση μείζονων παραγόντων κινδύνου, την εφαρμογή προσυμπτωματικού ελέγχου, τη διαχείριση ασθενών και νοσημάτων, και στις συμπεριφορικές επιστήμες είναι κομμάτια που πρέπει να ξαναδούμε, για να έχουμε τη φιλοσοφία της ολοκληρωμένης φροντίδας σε εξωνοσοκομειακό περιβάλλον. Δηλαδή δεν είναι δυνατόν να μην έχουμε πλήρη ψηφιοποίηση των συναλλαγών στη λήψη αποφάσεων του ιατρικού και διαχειριστικού χαρακτήρα, αλλά και την προσήλωση στη διαφάνεια, μέσω της τήρησης και διαχείρισης δεδομένων. Και νομίζω ότι είμαστε πολύ κοντά στην υλοποίηση όλων αυτών.
Ερ: Σε ποιους άξονες βασίζεται αυτή η πρόταση. Πώς θα λειτουργήσουν τα Κ.Υ;
Απ: Στο σχέδιο του υπουργείου Υγείας (ανακοινώσεις θα γίνουν από την πολιτική ηγεσία άμεσα) είναι να αυξηθούν όσο το δυνατόν τα κέντρα υγείας που θα μπορούν να υποδεχθούν ασθενείς με ύποπτα συμπτώματα. Δηλαδή διερεύνηση, διάγνωση, αντιμετώπιση και παρακολούθηση. Τα ΚΥ θα παίξουν καθοριστικό ρόλο, με τη δημιουργία φυσικά διακριτών ζωνών για covid, εντός των Κέντρων. Δηλαδή έναν ξεχωριστό χώρο, που η πλειονότητα των ΚΥ διαθέτει. Και είναι και προσωπική μου άποψη και εκτίμηση, έχοντας επισκεφθεί αρκετές μονάδες και έχοντας και μία εικόνα από τη χώρα, ότι πρέπει να γίνει έτσι, έτσι ώστε σε αυτά τα κέντρα που υπάρχουν οι υποδομές, να μην αναμειγνύεται η τακτική φροντίδα με την φροντίδα για covid.
Έχουμε συνολικά 310 ΚΥ, αν δεν κάνω λάθος, σε όλη τη χώρα. Ειδικότερα για την Αττική που «σηκώνει» το μεγαλύτερο ιικό φορτίο, λόγω του ότι συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο όγκο κρουσμάτων, ποιος είναι ο προγραμματισμός για τα αναφοράς; Θα υπάρξουν περισσότερα ΚΥ αναφοράς από τα ήδη υπάρχοντα που είναι έξι αν δεν κάνω λάθος από τον Μάρτιο (Αλεξάνδρας, Ραφήνα, Καλύβια, Περιστέρι, Καμίνια, Κερατσίνι) και την περασμένη βδομάδα προστέθηκαν και της Καλλιθέας, του Αμαρουσίου, του Ζωγράφου και της Ηλιούπολης.
Η πρόταση και προσωπικά η δική μου είναι να κάνουμε κέντρα υγείας που να είναι και covid. Ο στόχος είναι να ενταχθούν σχεδόν όλα σε αυτό το σχήμα. Και νομίζω ότι θα υλοποιηθεί άμεσα. Έχει γίνει ο σχεδιασμός για να παρέχουν εκτός από τακτική φροντίδα, και φροντίδα και διαχείριση ασθενών με covid. Αυτή τη στιγμή το υπουργείο υγείας έχει ένα σημαντικό σχέδιο με πολυδιάστατο όφελος τόσο προς τον ασθενή, το κοινωνικό σύνολο, το σύστημα υγείας και την εθνική οικονομία. Και νομίζω θα τα καταφέρουμε. 
Ερ: Είπατε νωρίτερα ότι η τηλεσυμβουλευτική στηρίχθηκε στο φιλότιμο των ιδιωτών γιατρών. Τι πρόβλεψη υπάρχει για αυτούς σε αυτή τη φάση;
Απ: Πάγια θέση όχι δική μου αλλά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι η υποχρεωτική δήλωση όπως γνωρίζετε, οικογενειακού γιατρού. Είτε στην ελληνική πραγματικότητα συμβεβλημένο με τον ΕΟΠΥΥ, είτε σε ιδιωτική βάση. Θα πρέπει να δούμε την οικονομική συνιστώσα με έναν κατά μέσο όρο από τον ΕΟΠΥΥ στο συμβεβλημένο γιατρό ανά πολίτη εγγεγραμμένο, για κάλυψη του τουλάχιστον ενός έτους. Με χίλιους εξακόσιους πολίτες ανά οικογενειακό γιατρό και μία ικανοποιητική για τους ιδιώτες οικονομική συνιστώσα, γιατί περιλαμβάνει μέσα και τα λειτουργικά έξοδα της δομής του ιδιώτη γιατρού. Αν θέλουμε να είναι σύμμαχοι. Βέβαια και αυτοί θα πρέπει να κατανοήσουν τις δυσκολίες που υπάρχουν. Ο γιατρός αυτός θα είναι υποχρεωμένος να παρέχει δέσμη υπηρεσιών στους ασθενείς της λίστας του. Πχ προληπτικές εξετάσεις, ανανέωση συνταγών, εμβολιασμό κλπ. Σε σχέση με την πανδημία θα πρέπει να τους προσφέρει τηλεσυμβουλευτική όπως γίνεται σε πολλές χώρες, (όχι μόνο στους ιδιώτες αλλά και στις δημόσιες δομές) κι εντός 24ωρών από την γνωστοποίηση εμφάνισης συμπτωμάτων, θα είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση τους από απόσταση. Γιατί φτιάχτηκε ήδη, αλλά θα πρέπει να το τηρούμε όλοι μας (γιατί τα εργαστήρια το τηρούν) και μιλάω για το αρχείο COVID.
Ερ: Έχει ενεργοποιηθεί το μητρώο ασθενών Covid19; Ενημερώνεται και σε ποιες κατηγορίες;
Απ: Δυστυχώς ενώ το αρχείο Covid ενημερώνεται από το εργαστήριο, από αυτά που έχω δει προσωπικά και έχω ρωτήσει για να έχω μία εικόνα, δεν υπάρχει- κι έχω τσεκάρει με AMKA- η αντιστοίχιση- ενημέρωση από τους κλινικούς γιατρούς. Δηλαδή δεν γνωρίζουν αν ένας ασθενής έχει ιαθεί, αν σωστά έχει βγει από την καραντίνα κλπ. Και το πρόβλημα εδώ υπάρχει γιατί κάθε ασθενής δεν έχει τον προσωπικό του γιατρό, που θα έπρεπε να είναι υπεύθυνος για την τήρηση του αρχείου και την παρακολούθηση του.
