«Δεν ξέρω το μυστικό της μακροζωίας»
Αν η ηλικία από μόνη της δεν φαίνεται εντυπωσιακή, τότε μία πρόσθετη πληροφορία για το ιστορικό του υπεραιωνόβιου προξενεί θαυμασμό: Εκτός από όλα τα άλλα, ο Κριστάλ έφτασε τόσων ετών καταφέροντας να επιζήσει και από το κολαστήριο του Άουσβιτς.
Η επιτροπή του βιβλίου Γκίνες που «παρακολουθεί» σε ποιον περνά κάθε φορά η σκυτάλη του γηραιότερου ανθρώπου στην υφήλιο παρέδωσε την Παρασκευή στον Κριστάλ το «πιστοποιητικό» πως κατέχει τον τίτλο, στο σπίτι του στη Χάιφα του βόρειου Ισραήλ.
Γεννήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου του 1903 Ζαρνόφ, το οποίο σήμερα ανήκει στην Πολωνία. Κατάφερε να επιζήσει του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, στον οποίο όμως, όντως ήδη ορφανός από μητέρα, έχασε και τον πατέρα του. Πήγε να ζήσει στο πολωνικό Λοτζ ως έφηβος.
Στον Β’ Παγκόσμιο, με την εισβολή στην Πολωνία το 1939, μεταφέρθηκε στο γκέτο του Λοτζ. Τέσσερα χρόνια μετά, εκείνος κι όλη του η οικογένεια μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο του Άουσβιτς.
Εκεί έχασε τη γυναίκα του και τα δύο του παιδιά, αλλά ο ίδιος γλίτωσε. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο νεότευκτο κράτος του Ισραήλ, και βρίσκεται στη Χάιφα από το 1950.
Όταν ο Κόκκινος Στρατός είχε απελευθερώσει το ναζιστικό κολαστήριο, o Κρίσταλ ζύγιζε κάτι λιγότερο από 40 κιλά. Μιλώντας μάλιστα στην Haaretz, απέδωσε εν μέρει την αντοχή του και σε αυτό: «Δεν υπήρχε φαγητό στα στρατόπεδα, έτρωγα ό,τι μου έδιναν. Τρώω για να ζήσω, δεν ζω για να τρώω, δεν χρειάζεσαι ποτέ υπερβολές, κάθε τι υπερβολικό δεν είναι καλό» είπε.
Πάντως, αυτό είναι μόνο μέρος της «εξήγησης» που έχει ο ίδιος για τα χρόνια που έφτασε -που, συνολικά, πιστεύει ότι ήταν θέλημα Θεού» και λέει πως δεν έχει απάντηση στο ερώτημα ποιο είναι το μυστικό της μακροζωίας.
Newsroom ΔΟΛ