Φοιτητές πολλών ταχυτήτων μέσα στο ίδιο το τμήμα ΑΕΙ, πτυχιούχοι χωρίς επαγγελματικές προοπτικές, παιδιά που εισάγονται σε ένα ΑΕΙ τυχαία, επειδή είχαν αυτό το δικαίωμα, και δεν αποφοιτούν ποτέ ή με μεγάλη καθυστέρηση. Το ποσοστό αποφοίτησης φτάνει κατά περίπτωση μόλις στο 8%. Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από τη μελέτη των στοιχείων των Πανελλαδικών Εξετάσεων που πραγματοποιεί το υπουργείο Παιδείας ενόψει των αλλαγών στον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι αλλαγές θα δρομολογηθούν εντός του 2021, όπως δήλωσε στην «Κ» ο υφυπουργός Παιδείας αρμόδιος για την ανώτατη εκπαίδευση κ. Αγγελος Συρίγος. Και αυτό διότι τα πανεπιστήμια οφείλουν να καταθέσουν στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) τον στρατηγικό τους σχεδιασμό με προοπτική τετραετίας. Σε αυτόν θα κληθούν να δώσουν απάντηση για το τι μέλλει γενέσθαι με τις στρεβλώσεις στα τμήματα χαμηλής ζήτησης.
Ειδικότερα, το 40% των τμημάτων στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2020 είχε βάση εισαγωγής μικρότερη των 10.000 μονάδων. Οι πολύ χαμηλές βάσεις εμφανίζονται κατά κύριο λόγο σε τμήματα που ίδρυσε η προηγούμενη κυβέρνηση, για πελατειακούς λόγους στην Περιφέρεια, και διατήρησε η παρούσα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του μαθηματικού-αναλυτή κ. Στράτου Στρατηγάκη, τα τμήματα που είχαν βάση μικρότερη των 10.000 μορίων ήταν 186, ενώ τα τμήματα που είχαν βάση μεγαλύτερη των 10.000 μορίων ήταν 273. Συνολικά, ο αριθμός όσων εισήχθησαν με λιγότερο από τις 10.000 μονάδες υπολογίζονται σε περίπου 25.000.
• Τι θα αλλάξει στον χάρτη των ΑΕΙ η βάση εισαγωγής
Βέβαια, υπάρχουν τμήματα, τα οποία παρουσιάζει η «Κ» στον πίνακα, στα οποία ο πρώτος επιτυχών είχε λιγότερο από 10.000 μονάδες. Σε αυτά, φέρεται να αποτυπώνονται οι κύριες στρεβλώσεις του συστήματος εισαγωγής. Χαρακτηριστικά, στο τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος στο Καρπενήσι ο πρώτος εισήχθη με 7.950 μονάδες (αντιστοιχούν περίπου στο 7,9 με άριστα το 20) και ο τελευταίος με 625 μονάδες (0,6 με άριστα το 20). Η ποσοστιαία διαφορά των μονάδων του πρώτου από τον τελευταίο είναι 1.172%. Ανάλογο ποσοστό (997,1%) είναι η διαφορά του πρώτου (συγκέντρωσε 9.600 μονάδες) και του τελευταίου ( 875 μονάδες) στο τμήμα Επιστήμης Βιοσυστημάτων και Γεωργικής Μηχανικής στο Μεσολόγγι. Τι αποδεικνύεται από αυτές τις διαφορές; Οτι κάποιοι 18χρονοι εισήχθησαν σε μία τυχαία επιλογή τους! Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας μόνο το 30% σπουδάζει στα δέκα πρώτα τμήματα που έχει βάλει στο μηχανογραφικό. Ωστόσο, οι υποψήφιοι μπορούσαν να δηλώσουν από 148 τμήματα (στο 1ο πεδίο, ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών) έως και 241 τμήματα (στο 2ο πεδίο, θετικών και τεχνολογικών επιστημών)… Εντέλει η αποφοίτηση στα τμήματα αυτά είναι ιδιαίτερα χαμηλή, κυμαινόμενη από 8% έως 15%.
Μετεξέλιξη ΤΕΙ
Οπως ανέφερε στην «Κ» ο κ. Συρίγος, τα τμήματα με πολύ χαμηλή βάση και πιθανό ποιοτικό και αριθμητικό έλλειμμα δεν έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό ότι είναι σε περιφερειακά ΑΕΙ αλλά ότι έχουν αντικείμενα σπουδών με χαμηλή επαγγελματική ζήτηση. Αυτό είναι εμφανές στα τμήματα του τομέα δασολογίας αλλά και στον γεωτεχνολογικό τομέα. Ενα δεύτερο κοινό στοιχείο αυτών των τμημάτων είναι πως τα περισσότερα αποτελούν μετεξέλιξη πρώην τμημάτων ΤΕΙ σε πανεπιστημιακά, επί υπουργίας Κώστα Γαβρόγλου. Χαρακτηριστικά, στο νέο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, που προήλθε κατά κύριο λόγο από την «πανεπιστημιοποίηση» του ΤΕΙ Κρήτης, 10 από τα 11 τμήματά του (90%) έχουν βάση κάτω από 10.000 μόρια. Το μόνο που έχει βάση πάνω από 10.000 μόρια είναι το τμήμα Κοινωνικής Εργασίας στο Ηράκλειο με 14.200 μόρια.
Επίσης, ένα στοιχείο που προβληματίζει είναι οι κενές θέσεις που υπάρχουν διαχρονικά στις ξενόγλωσσες φιλολογίες.
Από την άλλη, υπάρχουν και στρεβλώσεις που οφείλονται μόνο στην έδρα του τμήματος. Στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου 17 από τα 18 του τμήματα έχουν βάση κάτω από 10.000 μόρια.
Το μόνο που έχει βάση πάνω από 10.000 μόρια είναι το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης στη Ρόδο με 10.900 μόρια. Ομως, τα τμήματα του ΑΕΙ έχουν αξιολογηθεί θετικά, παρ’ όλα αυτά κάποια όπως το Μαθηματικό Σάμου, στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2020 είχαν χαμηλότερη βάση από άλλα, νέα, που βρίσκονται σε ΑΕΙ της ηπειρωτικής Ελλάδος.
Οι αλλαγές στα ΑΕΙ θα δρομολογηθούν μέσα από τις προγραμματικές συμφωνίες που θα συνάψουν με το υπουργείο Παιδείας, με στόχο να εφαρμοστούν από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Τα πανεπιστήμια θα ορίζουν τον αριθμό των εισακτέων σε βάθος τετραετίας και θα χρηματοδοτούνται και με βάση την επίτευξη ποιοτικών στόχων, και όχι μόνο με αντικειμενικά κριτήρια όπως έως και το 2021. Μεταξύ αυτών είναι η επαγγελματική απορρόφηση των αποφοίτων, οι δράσεις εξωστρέφειας των ΑΕΙ, η αναλογία πτυχιούχων/εισερχόμενων φοιτητών, ο ρυθμός αποφοίτησης των φοιτητών και η δημιουργία θέσεων εργασίας στο ΑΕΙ.
Σύμφωνα με τον κ. Συρίγο, τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι τι θα γίνει με τους νυν φοιτητές τμημάτων το αντικείμενο των οποίων πρέπει να αλλάξει, πώς θα αξιοποιηθεί το διδακτικό προσωπικό τους και πώς θα στελεχωθούν άλλα τμήματα που έχουν έλλειψη διδασκόντων.
Βέβαια, αγκάθι θα είναι και οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών και των δημάρχων. Οπως λέει ο κ. Συρίγος, «κατά το παρελθόν ιδρύθηκαν τμήματα επειδή υπήρχαν ωραίες εγκαταστάσεις σε μία πόλη αλλά χωρίς στρατηγική μελέτη και το απαραίτητο διδακτικό προσωπικό. Δεν μπορούμε να δημιουργούμε τμήματα μόνο για το χατίρι των δημάρχων».
Πανεπιστήμια
ΑΕΙ
Εκπαίδευση
Πανελλαδικές
Πανελλήνιες Εξετάσεις
