Οι 6 γκρίζες ζώνες της απόφασης του χθεσινού Eurogroup -Τι θα γίνει με συντάξεις-αφορολόγητο

Μόλις στην αρχή της βρίσκεται η αξιολόγηση και αν κρίνει κανείς από τα μισόλογα του Γερούν Ντάισελμπλουμ, πέρα από τις δεδομένες ανατροπές που φέρνει η κατ’ αρχήν συμφωνία για προκαταβολική ψήφιση νέων μέτρων, η διαδρομή κρύβει πολλές παγίδες και όχι τόσο «καθαρό» τέλος.

«Διαβάζοντας» κανείς πίσω από τις δηλώσεις του προέδρου του Eurogroup και του επιτρόπου Μοσκοβισί, αντιλαμβάνεται ότι οι αποφάσεις που πρακτικά ελήφθησαν πριν από τη συνεδρίαση του Συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης σκιάζονται από γκρίζες ζώνες, που σίγουρα δεν φωτίζονται αρκούντως από το non paper της κυβέρνησης και τις δηλώσεις υπουργών.

1. Κατ’ αρχάς, με τον πλέον εμφατικό τρόπο ξανανοίγουν οι φάκελοι του αφορολογήτου και του ασφαλιστικού, που σύμφωνα με την κυβέρνηση είχαν κλείσει οριστικά και αμετάκλητα κατά την πρώτη αξιολόγηση. Είναι ακόμα νωπές οι δηλώσεις τόσο του Ευκλείδη Τσακαλώτου όσο και του πρώην υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου κατά τη διάρκεια των τελευταίων επαφών με το Κουαρτέτο επί ελληνικού εδάφους, με τις οποίες διαβεβαίωναν ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα, σε πείσμα των πληροφοριών από το στρατόπεδο των δανειστών, οι οποίες ανέφεραν ότι αυτά τα δύο ακανθώδη θέματα δεν έχουν φύγει από το τραπέζι. Ο κ.Κατρούγκαλος είχε επανειλημμένως δηλώσει, μάλιστα, ότι το ΔΝΤ και οι σκληρές του θέσεις είχαν απομονωθεί, θέση που αποτέλεσε κεντρική κυβερνητική γραμμή επί μήνες, ακόμα κι όταν το Ταμείο ζήτησε επισήμως τη μείωση των καταβαλλόμενων συντάξεων, χωρίς να υπάρξει ιδιαίτερη αντίδραση από το στρατόπεδο των Ευρωπαίων.
2. Τα περιβόητα αντίμετρα, με τα οποία εξασφαλίζεται ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα, όπως δήλωσαν αμέσως μετά από τη συνεδρίαση του Eurogroup πρωτοκλασάτα στελέχη της κυβέρνησης, δεν προβλέπεται να εφαρμοστούν όπως θα εφαρμοστούν οι όποιες νέες παρεμβάσεις/μειώσεις σε αφορολόγητο και συντάξεις, καθώς όπως ξεκαθάρισε ο κ. Νταϊσελμπλουμ, τελούν υπό συγκεκριμένη αίρεση. Επιβεβαιώνοντας πλήρως τις πληροφορίες του iefimerida, ο πρόεδρος του Eurogroup έκανε σαφές ότι για να εφαρμοστούν αυτά τα αντίμετρα που θα προτείνει η ελληνική πλευρά (μειώσεις φόρων, εισφορών κ.λ.π.), θα πρέπει αφενός να υπερκαλυφθεί ο στόχος του 3,5% αφετέρου να υπάρξει ικανός δημοσιονομικός χώρος (fiscal space), που να επιτρέπει την εφαρμογή αυτών των αντίμετρων. Ακόμα κι αυτά δεν είναι, όμως, αρκετά, καθώς ο ΓερούνΝτάισελμπλουμ έκανε λόγο για «δημοσιονομική τροχιά» (fiscal trajectory) κι αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου θα συνεξεταστεί αν αυτή η υπερκάλυψη του 3,5% είναι βιώσιμη και μόνιμου χαρακτήρα, προκειμένου να ενεργοποιηθούν τα αντίμετρα. Και για να το κάνει πιο… δελεαστικό, ο κ. Ντάισελμπλουμ ανέφερε ότι όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος των μεταρρυθμίσεων τώρα (αφορολόγητο- συντάξεις), τόσο καλύτερο αποτέλεσμα μπορεί να αναμένεται. Σημειωτέον ότι το βασικό κυβερνητικό αφήγημα ως τώρα ήταν ότι όσο πιο γρήγορα η χώρα βγει από το πρόγραμμα και επιστρέψει η οικονομία στην ομαλότητα, τόσο πιο γρήγορα θα ξεκινήσουν οι φοροελαφρύνσεις, επιχείρημα που διανθίστηκε τελευταία με ειδικές αναφορές στις «ανάσες» που επιτρέπουν τα έσοδα από τη φοροδιαφυγή. Το αφήγημα αυτό δεν υφίσταται, πλέον, καθώς προαπαιτούμενο των όποιων ελαφρύνσεων είναι η προκαταβολική νομοθέτηση παρεμβάσεων στο αφορολόγητο και στο ασφαλιστικό.
3. Η κυβέρνηση συμφώνησε σε αυτό το πακέτο μέτρων- αντίμετρων, προκειμένου να ξεμπλοκάρει η αξιολόγηση, χωρίς όμως να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για το τι μέλλει γενέσθαι μετά από το 2018. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι το «καθαρό δημοσιονομικό μονοπάτι» που αναζητούσε η Αθήνα δεν αποσαφηνίστηκε κι ούτε πρόκειται να αποσαφηνιστεί πριν από την τεχνική συμφωνία επί ελληνικού εδάφους. Το θέμα, δηλαδή το ύψος και η διάρκεια των πρωτογενών πλεονασμάτων, θα κριθεί σε Eurogroup, με μοναδική δέσμευση (;) από το Γερούν Ντάισελμπλουμ ότι αυτά θα διαμορφωθούν σε ρεαλιστικά επίπεδα. 
4. Η κατ’ αρχήν συμφωνία στο Eurogroup δεν προβλέπει τίποτα αναφορικά με τα μέτρα ελάφρυνσης του Χρέους, τα οποία, επίσης, θα συνεξεταστούν στο ίδιο Eurogroup που θα «δει» τα πρωτογενή πλεονάσματα. Σημειωτέον ότι με βάση τις δηλώσεις του κ.Ντάισελμπλουμ, είναι προφανές ότι οι Ευρωπαίοι επιδιώκουν να «εκβιάσουν» τη βιωσιμότητα του Χρέους διασφαλίζοντας υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, κάτι που σαφώς υπαινίχθηκε ο πρόεδρος του Eurogroup όταν ρωτήθηκε για το αν το ΔΝΤ βρίσκει αρκετά τα όσα αποφασίστηκαν χθες και παρέπεμψε σε επικαιροποίηση της Ανάλυσης Βιωσιμότητας που θα κάνει το Ταμείο, λαμβάνοντας υπόψιν τις μεταρρυθμίσεις (αφορολόγητο, συντάξεις) που θα γίνουν.
5. Τα όσα συμφωνήθηκαν χθες και άνοιξαν το δρόμο για επιστροφή του Κουαρτέτου δεν είναι καθόλου σίγουρο αυτή τη στιγμή ότι «κλειδώνουν» τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, όπως παραδέχθηκε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ. Το ανησυχητικό για την Αθήνα είναι ότι οι Ευρωπαίοι δήλωσαν καθαρά ότι δεν βιάζονται να κλείσουν την αξιολόγηση κι αυτό σημαίνει ότι η ελληνική πλευρά κινδυνεύει να συρθεί ως το καλοκαίρι και τις πληρωμές των 6,3 δισ ευρώ, προκειμένου να αποδεχθεί τα όσα ζητά κυρίως το Ταμείο, έτσι ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα με την εμπλοκή του.
6. Αν και δεν υπήρξε η παραμικρή αναφορά στα όσα δήλωσαν χθες οι Ευρωπαίοι και οι Έλληνες αξιωματούχοι, το ζήτημα της ένταξης στο QE παραμένει σε εκκρεμότητα και θα μείνει ανοικτό όσο δεν κλείνει η αξιολόγηση και δεν λαμβάνονται αποφάσεις για το «πακέτο» πλεονασμάτων- μέτρων για το Χρέος. Η Αθήνα από την πλευρά της έχει κάθε λόγο να βιάζεται, ωστόσο αν δεν αποδεχθεί τα όσα ζητήσουν για την τεχνική συμφωνία οι Θεσμοί, ο δρόμος για την Ποσοτική Χαλάρωση θα παραμένει κλειστός.