Τέσσερις προτάσεις για το νέο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Ρύπων (EU-ETS) το οποίο τελεί υπό αναθεώρηση ώστε να συμπεριλάβει και τις θαλάσσιες μεταφορές (με τη σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αναμένεται το καλοκαίρι) καταθέτει η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), σε κοινή επιστολή της με την Ένωση Σουηδών Εφοπλιστών και την περιβαλλοντική ΜΚΟ Transport & Environment. Η επιστολή –που παρουσιάζει το MR- απευθύνεται στον αντιπρόεδρο της Επιτροπής Frans Timmermans και την Ρουμάνα Επίτροπο Μεταφορών, Adina Valean και υπογράφεται από ελληνικής πλευράς από τον πρόεδρο της ΕΕΕ κ. Θεόδωρο Βενιάμη.
«Αναγνωρίζουμε την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταθέσει πρόταση οδηγίας που θα επεκτείνει το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εκπομπών Ρύπων στη ναυτιλία και στηρίζουμε τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», αναφέρεται στην αρχή της επιστολής, που σηματοδοτεί μια αλλαγή στάσης από πλευράς της ελληνικής εφοπλιστικής κοινότητας που μέχρι πρότινος απέρριπτε κατηγορηματικά την προοπτική ένταξης του κλάδου της ναυτιλίας στο ETS, χαρακτηρίζοντας το ως σύστημα μη συμβατό με τα εγγενή δομικά στοιχεία των θαλάσσιων μεταφορών. Τώρα, οι Έλληνες εφοπλιστές (που ελέγχουν πάνω από το 54% του ευρωπαϊκού τονάζ και πάνω από το 20% της παγκόσμιας παραγωγικής δυναμικότητας) μαζί με τους Σουηδούς συναδέλφους τους εισέρχονται στον δημόσιο διάλογο με συγκεκριμένες προτάσεις ώστε να καταστεί το νέο ETS συμβατό με την ναυτιλίας.
Συγκεκριμένα εισηγούνται:
Πρώτον, τη δημιουργία μηχανισμού σταθεροποίησης των τιμών των εκπομπών CO2 και την ανεύρεση τρόπων για τη μείωση της επιχειρηματικής αβεβαιότητας και τον περιορισμό των οικονομικών και διοικητικών επιβαρύνσεων για τις χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ναυτιλίας. Η πρόταση για μηχανισμό σταθεροποίησης έρχεται σε μια στιγμή που οι τιμές των ρύπων κινούνται σε επίπεδα-ρεκόρ στο υφιστάμενο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας (πάνω από τα 43 ευρώ/τόνο), σε μια εξέλιξη που προκαλεί ισχυρό «πονοκέφαλο» στην ενεργοβόρο βιομηχανία και έχει οδηγήσει ορισμένους να μιλούν ακόμα και για την προοπτική παρέμβασης για να ανακοπεί το ράλι των ρύπων, που φαίνεται να οφείλεται –εν μέρει- τουλάχιστον και σε κινήσεις κερδοσκοπικών funds. H Ελληνο-σουηδική εφοπλιστική «συμμαχία» προτείνει επίσης τη δημιουργία ειδικού ταμείου στα πρότυπα του «Ocean Fund» που έχει εισηγηθεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο οποίο θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν τα έσοδα από τις δημοπρασίες των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων του ναυτιλιακού κλάδου την περίοδο 2022-2030, για να χρηματοδοτηθούν επενδύσεις σε «πράσινα» λιμάνια και εναλλακτικά καύσιμα
Δεύτερον, τη διασφάλιση ότι όλοι οι φορείς που ελέγχουν την εμπορική λειτουργία του πλοίου (commercial operators) θα συμμορφώνονται με τις βασικές αρχές του ETS (βλέπε «ο ρυπαίνων πληρώνει») και όχι μόνο οι πλοιοκτήτριες εταιρείες. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «Ακόμα και το πιο τεχνικά αποδοτικό πλοίο μπορεί να λειτουργεί κατά μη αποδοτικό τρόπο, παράγοντας υψηλές εκπομπές ρύπων». Οι φορείς εκμετάλλευσης των πλοίων και οι ναυλωτές είναι που αποφασίζουν για τα δρομολόγια των πλοίων, την ταχύτητα τους, τα φορτία τους και τα καύσιμα που αγοράζουν. «Πρέπει επομένως να αναλάβουν το μέρος του κόστους των εκπομπών CO2 που τους αναλογεί, ώστε να έχουν κίνητρο να λειτουργούν τα πλοία με τον πιο περιβαλλοντικά αποδοτικό τρόπο».
Τρίτον, την επέκταση της ισχύος του νέου Συστήματος Εμπορίας Ρύπων και στις ναυτιλιακές μεταφορές εκτός ΕΕ, καθώς η «εφαρμογή του EU ETS μόνο στις ναυτιλιακές μεταφορές εντός ΕΕ θα επιβάρυνε υπέρμετρα τις εταιρείες που δεν δραστηριοποιούνται στα υπερατλαντικά ταξίδια και θα μείωνε την αποτελεσματικότητα του μέτρου»
Τέταρτον, τη μη χορήγηση δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων (free allowances), καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε αγορά δυο ταχυτήτων, τιμωρώντας τις μικρότερες εταιρείες που έχουν περιορισμένη διοικητική ικανότητα για να αξιοποιήσουν το σύστημα. Όπως υποστηρίζεται, «Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οι μεγαλύτερες, πλουσιότερες και πιο ρυπογόνες εταιρείες να συγκεντρώσουν όλα τα δωρεάν δικαιώματα, αφήνοντας τις μικρότερες να σηκώσουν τα βάρη».
«Μια καλοσχεδιασμένη ευρωπαϊκή νομοθετική ρύθμιση για τη ναυτιλία θα συμβάλλει στην απανθρακοποίηση του κλάδου χωρίς να υπονομεύσει την εύρυθμη λειτουργία της», καταλήγει η επιστολή, με τους Έλληνες και Σουηδούς εφοπλιστές να δηλώνουν έτοιμοι να συνεισφέρουν σε ένα «στιβαρό και αποτελεσματικό νομοθετικό αποτέλεσμα».
Μέχρι πρότινος, η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών υποστήριζε ότι τυχόν ένταξη της ναυτιλίας στο ETS θα υποβάθμιζε τις διεθνείς διαδικασίες περιορισμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των πλοίων, θα ενθάρρυνε μονομερή μέτρα από άλλες περιοχές και τελικά θα κατέληγε σε «διαρροή άνθρακα» (carbon leakage) στη θάλασσα, καθώς τα πλοία θα επιλέγουν διαφορετικές διαδρομές για να αποφύγουν τα ευρωπαϊκά λιμάνια, μεταφέροντας αλλού τη ρύπανση. Είχε μάλιστα αντιπροτείνει στις Βρυξέλλες την επιβολή εισφοράς στα ναυτιλιακά καύσιμα, τα έσοδα της οποίας θα αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη νέων καυσίμων, μηδενικών εκπομπών. Ο κ. Βενιάμης, μιλώντας στην Ετήσια ΓΣ της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών το Φεβρουάριο –σύμφωνα με το Lloyd’s List- είχε τονίσει ότι το ETS δεν συνάδει με τη ναυτιλία και ότι ο Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας (ΙΜΟ) πρέπει να διατηρήσει τον πρωταρχικό του ρόλο στη ρύθμιση του ναυτιλιακού κλάδου.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ναυτιλία: Τι έκανε η ελληνική σημαία τον Φεβρουάριο
Απώλεια για την ελληνική ναυτιλία – Ποιος ήταν ο Γιάννης Αγγελικούσης (video)
Money Review
