Η αλήθεια είναι πως για αρκετά χρόνια η σχέση των επαγγελματικών σωματείων του σινεμά με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου δεν ήταν και η καλύτερη. Μόλις πριν από μερικούς μήνες οι διάφορες ενώσεις (ΕΣΠΕΚ, ΣΑΠΟΕ κ.ο.κ.) εγκαλούσαν το ΕΚΚ σχετικά με τις παλινωδίες του προγράμματος στήριξης COVID. Τον τελευταίο καιρό, ωστόσο, παρατηρείται ασυνήθιστη συστράτευση, δίχως αστερίσκους, από την κινηματογραφική κοινότητα στο πλευρό του Κέντρου και κατά κανόνα απέναντι στον όλο και πιο ενισχυμένο ρόλο του ΕΚΟΜΕ. Πιο πρόσφατη αφορμή ήταν η τροποποίηση του νόμου για το 1,5% του τζίρου των αλλοδαπών παρόχων (π.χ. Netflix), το οποίο οι τελευταίοι θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να καταβάλλουν και στο ΕΚΟΜΕ.
«Η κινηματογραφική κοινότητα έχει θορυβηθεί δικαίως, διότι το ΕΚΟΜΕ είναι ένα ταμείο ενίσχυσης οπτικοακουστικών έργων που λειτουργεί με τρόπο αυτόματο, δίχως καλλιτεχνικά κριτήρια, και έτσι δεν μπορεί να διασφαλίσει την ανάπτυξη του σινεμά, όπως έχει προβλέψει ο αρχικός νομοθέτης», μας λέει ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΚΚ, Μάρκος Χολέβας. Μπορούν όμως οι δύο φορείς που ορίζουν επί της ουσίας τις τύχες της κινηματογραφίας στη χώρα μας να δουλέψουν μαζί για το κοινό καλό;
«Φυσικά μπορούν να δουλέψουν, με τρόπο συμπληρωματικό και όχι ανταγωνιστικό. Διεθνώς οι χώρες έχουν εθνικά κέντρα κινηματογράφου, τα οποία δρουν ως εκτελεστικοί βραχίονες του αντίστοιχου υπουργείου Πολιτισμού. Οργανισμοί όπως το ΕΚΟΜΕ έρχονται να ενισχύσουν αυτήν τη δράση με κύριο άξονα την προσέλκυση ξένων παραγωγών. Το ίδιο γίνεται και στη χώρα μας, απλώς το σχήμα παρουσιάζει κάποιες “παιδικές ασθένειες”, επειδή το ΕΚΟΜΕ είναι ακόμη καινούργιο σε σύγκριση με το ΕΚΚ, που μετράει περίπου 50 χρόνια εμπειρίας και γνώσης. Επιπλέον, κάποιες από τις αρμοδιότητες των δύο φορέων επικαλύπτονται και αυτό πρέπει να λυθεί νομοθετικά το επόμενο διάστημα».
Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΚΚ, Μάρκος Χολέβας.
Αυτή η τελευταία παρατήρηση του κ. Χολέβα αντιστοιχεί στην πολυαναμενόμενη από την κοινότητα νέα νομοθεσία για τον κινηματογράφο, η οποία έχει εξαγγελθεί από υπουργικά χείλη: «Επιτάσσεται η αναθεώρηση του πλαισίου, που όχι μόνο θα λύσει το θέμα των αρμοδιοτήτων, αλλά θα οδηγήσει την κινηματογραφία στο μέλλον. Και αυτό πρέπει να γίνει με τη σύμπραξη του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του ΕΚΟΜΕ, μαζί φυσικά με το ΕΚΚ».
Το βασικό πρόβλημα, πάντως, που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή το Κέντρο είναι η ελλιπής χρηματοδότηση. «Η θέση του ΕΚΚ αποδυναμώθηκε ξεκάθαρα μετά την κατάργηση του ειδικού φόρου επί των εισιτηρίων. Πλέον, μετά και τη διάταξη για το 1,5%, έχουμε γυρίσει ουσιαστικά στα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια, όπου η χρηματοδότηση εξαρτιόταν από τη διάθεση του εκάστοτε υπουργού. Μαζί με την ηγεσία του ΥΠΠΟΑ σκοπεύουμε να αποκαταστήσουμε τη σταθερή χρηματοδότηση, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τι συμβαίνει και σε σχετικά ισομεγέθεις χώρες του εξωτερικού. Δεν γίνεται σε χώρες όπως το Βέλγιο ή ακόμη και η Βουλγαρία οι πόροι να φτάνουν τα 8-9 εκατομμύρια μόνο για την παραγωγή και στην Ελλάδα να είναι μόνο 4,5 εκατ., συμπεριλαμβανομένων των λειτουργικών εξόδων του ΕΚΚ».
Γιατί όμως ο κινηματογράφος πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι άλλων οπτικοακουστικών μέσων; «Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε τον κυρίαρχο ρόλο που παίζει ο κινηματογράφος για όλη την οπτικοακουστική βιομηχανία. Η αντιπαράθεση με την τηλεόραση, για παράδειγμα, είναι λανθασμένη, διότι απλά το σινεμά αποτελεί τροφοδότη της τηλεόρασης, είτε όσον αφορά το περιεχόμενο (ταινίες) είτε κυρίως με το καλλιτεχνικό δυναμικό που εκείνη αντλεί. Δεν είναι τυχαίο ότι τη μεγαλύτερη τηλεοπτική επιτυχία της χρονιάς (σ.σ. «Αγριες μέλισσες») την έκανε ένας σκηνοθέτης του κινηματογράφου (σ.σ. Λευτέρης Χαρίτος). Πρέπει να καταλάβουμε ότι για να έχουμε οπτικοακουστικά μέσα χρειαζόμαστε ισχυρό σινεμά», απαντά ο κ. Χολέβας.
Τελικά, όλα τα ερωτήματα καταλήγουν στις στρατηγικές επιλογές: θέλουμε την προσέλκυση μεγάλων εμπορικών παραγωγών, που φέρνουν μαζί τους πολλαπλά οφέλη, ή προτιμούμε το ποιοτικό σινεμά που κερδίζει τα βραβεία στα φεστιβάλ; Μπορούν άραγε στην Ελλάδα του 2021 να συμβούν και τα δύο; «Σχεδόν επιβάλλεται να συμβούν. Το καλό σινεμά έδειξε την αξία του και μέσα στην πανδημία, όντας μια τέχνη που δεν χρειάζεται φυσική παρουσία για να την παρακολουθήσεις. Το σινεμά ταξιδεύει εύκολα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, και η υψηλού επιπέδου κινηματογραφία μόνον ευεργετική είναι για μια χώρα. Από την άλλη, προφανώς έχει αποδειχθεί ότι είναι και βιομηχανία, στην οποία η Ελλάδα δεν έχει λόγο να φοβάται να επενδύσει και γι’ αυτό πιστεύω ότι καλώς ιδρύθηκε το ΕΚΟΜΕ. Απλώς το σύνολο πρέπει να λειτουργεί αρμονικά, αλλιώς καταλήγουμε στον βάλτο με τα βατράχια και τα φίδια, όπου το ένα είδος αναπτύσσεται υπερβολικά και καταστρέφει τελικά το οικοσύστημα».
