Μέσα στους Τόρις σιγοβράζει ένας πόλεμος για το Brexit

Ο βρετανός πρωθυπουργός ήλπιζε ότι η «καλή συμφωνία» που πήρε στις Βρυξέλλες για την παραμονή στην ΕΕ θα σηματοδοτούσε τη λήξη της ευρωπαϊκής του περιπέτειας, ανοίγοντας το δρόμο της ομαλής πορείας για το δημοψήφισμα του Ιουνίου. Οι πρώτες ημέρες μετά τη Σύνοδο όμως έδειξαν ότι η πορεία αυτή δεν είναι ρόδινη: Κορυφαία στελέχη κυβέρνησης και του κόμματός του σπεύδουν να εκφραστούν υπέρ του «όχι», δείχνοντας πως οι «Τόρηδες» θα περάσουν από καταιγίδα μέχρι την κάλπη.

Ο Κάμερον γνώριζε εξαρχής πως στους Συντηρητικούς το κλίμα είναι δύσκολο απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για αυτό και είχε από πριν δείξει πως θα επιτρέψει κάθε μέλος της κυβέρνησής του να συνταχθεί με όποιο από τα δύο στρατόπεδα θέλει για το δημοψήφισμα.

Η επιμονή με την οποία πίεζε για τη συμφωνία στη μαραθώνια Σύνοδο -για πολλούς, ακόμη και το ίδιο το «δράμα» που εκτυλίχθηκε- γινόταν περισσότερο λόγω του Λονδίνου και λίγοτερο λόγω των ίδιων των όρων στη διαπραγμάτευση. Η ΕΕ το είχε αντιληφθεί και, σε διάφορους τόνους, έδειξε πως έδωσε στον Κάμερον «το καλύτερο που μπορούσε» ώστε να επιστρέψει στη Βρετανία εισηγούμενος παραμονή στους «28». «Κάναμε το χρέος μας, τώρα η σειρά σου» ήταν σαν να έλεγαν οι υπόλοιποι ευρωπαίοι ηγέτες φεύγοντας από τη Σύνοδο (όπως είχε πει χωρίς πολλά προσχήματα μέχρι και η γερμανίδα καγκελάριος).

Όταν γύρισε το Σάββατο στο Λονδίνο και συγκάλεσε υπουργικό συμβούλιο (πρώτη φορά Σάββατο, σημειώνεται, από τον πόλεμο των Φώκλαντ), έξι από τα μέλη της κυβέρνησης του φέρονται να έδειξαν πως θα συνταχθούν με το όχι.

Μεταξύ τους, οι πιο προβεβλημένοι ήταν ο Ντάνκαν Σμιθ και Μάικλ Γκόουβ. Ο δεύτερος βγήκε και στις κάμερες και είπε ανοικτά ότι, και μετά τη συμφωνία που έφερε ο Κάμερον, θέλει αποχώρηση από την ΕΕ κρίνοντας πως ο τρομοκρατικός κίνδυνος είναι μεγάλος λόγω της συμμετοχής στους «28».

Το αν αυτή του η αναφορά θα μπορούσε στη συνέχεια να ανοίξει ενδοκυβερνητική κόντρα με την αρμόδια υπουργό για τους συνοριακούς ελέγχους, την ήδη «σκληρή» Τερέζα Μέι, είναι μόνο μία δευτερεύουσα πτυχή του κινδύνου εσωτερικής διαμάχης στους Συντηρητικούς.

Πιο ηχηρή ακόμη, για άλλους λόγους, είναι η στάση που πήρε ο δήμαρχος Λονδίνου, Μπόρις Τζόνσον (για… τους φίλους, δηλαδή όλο το Λονδίνο, σκέτο Μπόρις). Ο υπουργός Γκόουβ είναι στενός σύμμαχος του Κάμερον και έχει πιο χαμηλό προφίλ. Ο «Μπόρις» όμως είναι από τους δημοφιλέστερους Τόρις και προβεβλημένο στέλεχος που ξέρει να τραβάει (με κάθε τρόπο) το βλέμμα των ΜΜΕ -η απήχησή του στους ψηφοφόρους είναι ανάλογη, και εξηγεί γιατί ο Κάμερον τον ήθελε στο στρατόπεδο του «ναι».

Η επιλογή του «Μπόρις» είναι έμμεση κήρυξη πολέμου στον Κάμερον. Oι φιλοδοξίες του Τζόνσον είναι γνωστές: Θέλει να γίνει πρωθυπουργός στη θέση του πρωθυπουργού. Τασσόμενος στην πλευρά του BRexit, ποντάρει ότι το ίδιο θα κάνουν και οι Βρετανοί – κάτι που μπορεί να οδηγήσει τον Κάμερον σε παραίτηση. Τότε, όπως συμφωνούν όλοι στο Λονδίνο, ο πρώτος από εκείνους που θα δηλώσουν «παρόντες» στους Τόρις θα είναι «ο Μπόρις».

Oι προσωπικές φιλοδοξίες του δημάρχου Λονδίνου είναι μόνο μία ψηφίδα στη συνολική, ακόμη ρευστή, εικόνα στους Τόρις. Το κλίμα πόλωσης στην κορυφή των Συντηρητικών φαίνεται ότι έχει αντιστοιχία με το τι συμβαίνει στη βάση τους.

Σύμφωνα με δική του προκαταρκτική έρευνα που επικαλείται ο Guardian, ο οποίος συνομίλησε με δεκάδες περιφερειακές του κόμματος, ελάχιστες («μόλις δύο από πενήντα», υποστηρίζει) είναι εκείνες που μπορούν σίγουρα να πουν ότι η κομματική βάση θέλει, όπως και ο Κάμερον, παραμονή στην ΕΕ.

Τα περισσότερα τοπικά στελέχη εκτιμούν πως η βάση τους είναι διχασμένη και σε αρκετές περιπτώσεις μοιάζει να κλίνει προς το «όχι». Αυτό μπορεί να έχει περιορισμένη επιρροή στο τελικό αποτέλεσμα -η βάση των Τόρις είναι ένα τμήμα μόνο των βρετανών ψηφοφόρων- αλλά συμπληρώνει τον πίνακα της δύσκολης εσωκομματικής διαμάχης.

Επιμέλεια: Β.Ψυχογιός