Λειτουργικά σπερματοζωάρια δημιούργησαν κινέζοι ερευνητές

Κινέζοι ερευνητές δημιούργησαν σπερματοζωάρια σε εργαστηριακές συνθήκες, από τα οποία προέκυψαν υγιή ποντίκια, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο Cell Stem Cell. Σε περίπτωση που επιτευχθεί ανάλογη επιτυχία και σε κλινικές μελέτες σε ανθρώπους, τότε ίσως ανοίξει ο δρόμος για νέες θεραπείες κατά της υπογονιμότητας.

Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Ζωολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, με επικεφαλής τον καθηγητή Σιάο-Γιανκ Ζάο του Τμήματος Αναπτυξιακής Βιολογίας της Σχολής Ιατρικών Επιστημών του Νοτίου Ιατρικού Πανεπιστημίου στη Γκουανκτζού, καλλιέργησαν εμβρυικά βλαστικά κύτταρα, με τη βοήθεια ενός «κοκτέιλ» χημικών ουσιών, ορμονών και ιστού όρχεων και τα μετέτρεψαν μετά από δύο εβδομάδες σε σπερματοζωάρια, ικανά να γονιμοποιήσουν ωάρια. Τα υγιή ποντικάκια ποτ προέκυψαν από τη γονιμοποίηση αργότερα γέννησαν, με τη σειρά τους, άλλους επίσης υγιείς απογόνους.

Η δημιουργία σπερματοζωαρίων στους όρχεις είναι από τις πιο πολύπλοκες βιολογικές διαδικασίες στο σώμα και στα περισσότερα θηλαστικά απαιτεί πάνω από ένα μήνα.

Να σημειωθεί ότι, οι ερευνητές δεν δημιούργησαν ώριμα επιμήκη σπερματοζώαρια, αλλά ένα προστάδιό τους, τις στρογγυλές σπερματίδες, που δεν μπορούν να «κολυμπήσουν». Όμως είχαν υποστεί την αναγκαία κυτταρική διαίρεση και είχαν τις κατάλληλες γενετικές πληροφορίες, έτσι ήταν δυνατό να εισαχθούν με επιτυχία στα ωάρια μέσω εξσωσωματικής γονιμοποίησης.

Σύμφωνα με τον Δρ Ζάο ακολουθήσουν πειράματα σε μεγαλύτερα θηλαστικά και προτού κάτι ανάλογο γίνει σε ανθρώπους, θα πρέπει «να αντιμετωπιστούν οι ηθικές ανησυχίες και να αποκλειστούν προηγουμένως οι πιθανοί κίνδυνοι».

Ένα άλλο πρόβλημα που πρέπει να ξεπεραστεί, είναι ότι οι ενήλικοι άνθρωποι δεν έχουν εμβρυικά κύτταρα, ώστε να χρησιμεύσουν ως πρώτη ύλη για τα εργαστηριακά σπερματοζωάρια. Μία εναλλακτική λύση θα ήταν, αντί εμβρυικών, η χρήση δερματικών κυττάρων που θα αναπρογραμματιστούν για να γίνουν πολυδύναμα εμβρυικού τύπου κύτταρα.

Αλλοι επιστήμονες, κυρίως Ιάπωνες, που επίσης προσπαθούν να δημιουργήσουν εργαστηριακό σπέρμα, δήλωσαν ότι θα προσπαθήσουν να αναπαράγουν το κινεζικό επίτευγμα. Εμφανίστηκαν πάντως πιο επιφυλακτικοί για την κινεζική ανακοίνωση και επεσήμαναν ότι και άλλες φορές στο παρελθόν έχουν γίνει παρόμοιες ανακοινώσεις, αλλά στη συνέχεια δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθούν σε άλλα εργαστήρια. Δήλωσαν, επίσης, ότι είναι αβέβαιο κατά πόσο οι τεχνητές ανώριμες σπερματίδες όντως συμπεριφέρονται ακριβώς όπως τα ώριμα σπερματοζώαρια, κάτι που θα φανεί στα ποντίκια μόνο σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου.

Από την πλευρά τους, οι κινέζοι ερευνητές δήλωσαν ότι ακολούθησαν όλες τις διεθνείς προδιαγραφές που συμφωνήθηκαν το 2014 και ότι έτσι είναι «πολύ σίγουροι» πως το επιστημονικό πρωτοκόλλό τους είναι δυνατό να επαναληφθεί και σε άλλα εργαστήρια.

Μια γαλλική εταιρεία πρόσφατα είχε ισχυριστεί πως ήταν η πρώτη που είχε παράγει ανθρώπινα σπερματοζωάρια, όμως δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει την έρευνά της.

Η υπογονιμότητα αφορά περίπου το 15% των ζευγαριών και στο ένα τρίτο των περιπτώσεων ευθύνεται κυρίως ο άνδρας.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή