Κέιλ: Γνωρίστε τον «πρωταθλητή» των λαχανικών!

Στο τεύχος Ιανουαρίου του περιοδικού Φρουτονέα δημοσιεύσαμε ένα θέμα γνωριμίας με το κέιλ, καθώς εκτιμούμε πως τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ξεχωριστού αυτού λαχανικού σε συνδυασμό με τις περιορισμένες ανάγκες μιας μάλλον απλής και εύκολης καλλιέργειας που δεν απαιτεί ιδιαίτερη εξειδίκευση μπορούν να το αναδείξουν στο νέο μεγάλο προϊόν της ελληνικής αγοράς.

Το κέιλ είναι ένα πράσινο, φυλλώδες λαχανικό με ιδιαίτερη γεύση και μεγάλο «πλούτο» σε θρεπτικά συστατικά που είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα για τον ανθρώπινο οργανισμό. Αν και σε πολλές αγορές του κόσμου, όπως για παράδειγμα στις Η.Π.Α., τον ευρωπαϊκό Βορρά και τις ασιατικές χώρες, είναι ευρέως γνωστό και μάλιστα συγκαταλέγεται στα βασικά συστατικά της καθημερινής υγιεινής διατροφής, στην Ελλάδα δεν έχει βρει ακόμα τη θέση που του αξίζει στη μαζική κατανάλωση.

Αυτές τις μέρες με τον ερχομό της άνοιξης τα λαχανικά έρχονται σε πρώτο πλάνο με τους καταναλωτές να αναζητούν διαρκώς καινούργια και προσιτά υλικά για να εμπλουτίσουν το οικογενειακό τραπέζι. Διαβάστε περισσότερα για το κέιλ και τη νέα καλλιέργεια που σας αφορά στο θέμα που ακολουθεί:

KALE (ΚΕΪΛ )
Γνωρίστε τον «πρωταθλητή» των λαχανικών!
Το άδικα υποτιμημένο αλλά «πλούσιο» πράσινο λαχανικό, διαθέτει γεύση και χαρακτηριστικά που μπορούν να το αναδείξουν ως το νέο μεγάλο προϊόν της ελληνικής αγοράς.

Η ιστορία μας λέει ότι η καλλιέργεια του Κέιλ μετρά κοντά στα 2.000 χρόνια και ότι το παραγνωρισμένο αυτό λαχανικό αποτελούσε την κύρια διατροφή μας μέχρι το Μεσαίωνα. Το φυλλώδες Κέιλ, που είναι επίσημα γνωστό με την ονομασία «brassica oleracea», ανήκει στην οικογένεια των σταυρανθών και συγγενεύει με το κουνουπίδι, το μπρόκολο, το λάχανο, τα λαχανάκια Βρυξελών, το ραπανάκι και άλλα θρεπτικά και πολύ πιο οικεία σε εμάς λαχανικά.

Η καλλιέργεια του Κέιλ δεν απαιτεί ιδιαίτερη εξειδίκευση και χαρακτηρίζεται ως μάλλον εύκολη. Η φύτευση των σπόρων γίνεται από τις αρχές της άνοιξης μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού και χρειάζονται συχνό πότισμα μεν, αλλά χωρίς υπερβολές. Το φυτό ευδοκιμεί σε ψυχρές θερμοκρασίες και εάν το φροντίσουμε με καλό λίπασμα μπορεί να «δίνει» φύλλα όλο το χειμώνα. Βασικοί εχθροί του Κέιλ «δηλώνουν» το σκουλήκι του λάχανου, η κάμπια, ο ψύλλος-σκαθάρι και οι αφίδες.

Όταν το φύλλωμά του φτάσει το μέγεθος ενός χεριού, είναι έτοιμο για συγκομιδή. Τα πιο τρυφερά φύλλα είναι ιδανικά να δώσουν γεύση σε ωμές σαλάτες, ενώ τα μεγαλύτερα κόβονται και μαγειρεύονται όπως το σπανάκι, αφού πρώτα φυσικά αφαιρεθούν τα σκληρά μέρη τους.

Οι περισσότερες ποικιλίες Κέιλ τείνουν να πικρίζουν πολύ γρήγορα, γι’ αυτό και πρέπει να πλένεται πολύ καλά πριν την κατανάλωση και να μη μένει στο ψυγείο μας παραπάνω από δύο με τρεις μέρες από την ημέρα της αγοράς. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι φυλάσσεται όπως οποιοδήποτε άλλο πράσινο λαχανικό, μέσα σε πλαστική σακούλα στη συντήρηση.

Η παγκόσμια αγορά
Το θρεπτικό αυτό λαχανικό έχει γίνει ένα εξαιρετικά δημοφιλές προϊόν στις Η.Π.Α. και διάφορες ποικιλίες του πωλούνται τόσο στα μεγάλα καταστήματα λιανικής πώλησης, όσο και μέσω διαδικτύου από μεγάλες εταιρείες σπόρων ή φυτώρια σε περιοχές των Η.Π.Α. (Όρεγκον, Πενσιλβάνια, Νέα Υόρκη, Καλιφόρνια, Βοστόνη κ.λπ.). Επιπλέον, οι ενδιαφερόμενοι καλλιεργητές μπορούν να βρουν στην αγορά και βιολογικούς σπόρους Κέιλ σε μεγάλη ποικιλία.

Στη «δική μας» πλευρά του Ατλαντικού, στην Ευρώπη, το Κέιλ συναντάται συχνά στις κουζίνες της Ολλανδίας, της Ιρλανδίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και σε παραδοσιακά πιάτα του ευρωπαϊκού Βορρά (Δανία, Σουηδία κ.λπ.). Ακόμα πιο ανατολικά, στην ασιατική αγορά – και συγκεκριμένα στην Ιαπωνία, την Κίνα, στην Ταιβάν και στο Βιετνάμ, το Κέιλ εμπλουτίζει χορτοφαγικές δίαιτες και συνδυάζεται ιδανικά με κρεατικά. Ακόμα, το Κέιλ είναι γνωστό και στην αφρικανική ήπειρο και ιδιαίτερα στις χώρες της Νοτίου και της Ανατολικής Αφρικής.

Εδώ να σημειώσουμε πως η τάση για το Κέιλ είναι τόσο ισχυρή, που οι δύο μεγάλοι κολοσσοί διαδικτυακών πωλήσεων, Ebay και Amazon, έχουν συμπεριλάβει τους σπόρους του στα διαδικτυακά καταστήματά τους και πραγματοποιούν γρήγορες και ασφαλείς αποστολές σε όλον τον κόσμο.
«Το Κέιλ “κέρδισε” τους Γάλλους λόγω της διατροφικής του αξίας»
Μία από τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που καλλιεργούν το Κέιλ είναι το brand «Prince de Bretagne», στο οποίο συμμετέχουν έξι συνεταιρισμοί παραγωγών της περιοχής της Βρετάνης στη Γαλλία.

Όπως μας ενημέρωσε η Υποδιευθύντρια Παραγωγής, κα Gaëlle Juton, το προϊόν αυτό ξεκίνησε να κυκλοφορεί στην αγορά των κατεψυγμένων λαχανικών το 2010 και από πέρυσι επεκτάθηκε δοκιμαστικά και στην αγορά φρέσκου προϊόντος. Φέτος μάλιστα, λόγω της αυξημένης ζήτησης, η καλλιεργούμενη έκταση Κέιλ στη Βρετάνη τετραπλασιάστηκε και προβλέπεται ότι η παραγωγή θα φτάσει τους 50 τόνους.

Σύμφωνα με την κα Juton, το κλίμα της περιοχής της Βρετάνης επιτρέπει την έναρξη της σεζόν στο Κέιλ νωρίτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη, από το Σεπτέμβριο μέχρι και το Φεβρουάριο. Στις υπόλοιπες χώρες όπου καλλιεργείται παραδοσιακά το λαχανικό, όπως για παράδειγμα στην Ολλανδία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία και τη Μ. Βρετανία, η συγκομιδή του ξεκινά μετά τον πρώτο παγετό.

«Η προσθήκη του Κέιλ στους κωδικούς μας είναι πολύ σημαντική, καθώς με αυτόν τον τρόπο διευρύνεται ακόμα περισσότερο η ποικιλία των λαχανικών που προσφέρουμε στους καταναλωτές μας το χειμώνα», τόνισε η κα Juton, η οποία διευκρίνισε: «Η ζήτηση για Κέιλ αυξάνεται σημαντικά προς το τέλος της σεζόν, γι’ αυτό και θεωρώ πως είναι πολύ νωρίς ακόμα για να προβλέψουμε την έκβασή της. Η καλλιέργεια της περασμένης χρονιάς ήταν πολύ περιορισμένη για να συγκρίνουμε τα μεγέθη με φέτος, ωστόσο παραμένουμε αισιόδοξοι ότι οι τιμές θα διατηρηθούν σε καλό επίπεδο».

Όσο για την άποψη των Γάλλων για το Κέιλ, η Υποδιευθύντρια μας ενημέρωσε πως το λαχανικό αποτελεί τη νέα μόδα και καταναλώνεται ευρέως σε όλη τη χώρα, εκτός από την περιοχή της Αλσατίας, κυρίως λόγω της μεγάλης διατροφικής του αξίας.
Καταλήγοντας η κα Juton τόνισε ότι προς το παρόν το Κέιλ «Prince de Bretagne» διατίθεται μόνο στη γαλλική αγορά, ενώ στα σχέδια της επιχείρησης είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για τη γευστική και διατροφική αξία του Κέιλ μέσα από καμπάνιες προώθησης, συμβουλές, ευφάνταστες συνταγές και τρόπους παρασκευής κ.λπ.

Το Κέιλ στην Ελλάδα
Η δημοσιογραφική μας ενασχόληση με ένα νέο προϊόν γίνεται κάποιες φορές με μια κουβέντα ή με ένα σχόλιο που θα ακούσουμε κάπου. Έτσι έγινε και με το Κέιλ.
«Ένας παραγωγός θέλει να σε συναντήσει για να σε ενημερώσει για ένα νέο προϊόν» μας είπε ο κος Γιάννης Καλίτσης, στέλεχος στην εταιρεία « Καραντινός», σε μία από τις επισκέψεις μας στη λαχαναγορά της Αθήνας.

«Άλλος ένας άνθρωπος που ψάχνει να βρει τη χρυσή καλλιέργεια» ήταν οι πρώτες μας σκέψεις, όμως η δημοσιογραφική μας περιέργεια μας ανάγκασε να κάνουμε μια πρώτη μικρή έρευνα για να δούμε εάν πράγματι αξίζει να ασχοληθούμε με ένα ακόμα «καινούριο προϊόν».
Και ω του θαύματος, το Κέιλ μας κέρδισε μέσα σε λίγα λεπτά και έτσι αποφασίσαμε να ασχοληθούμε πιο εμπεριστατωμένα με αυτό το προϊόν.

Η παραγωγή στη χώρα μας
Ελάχιστοι άνθρωποι γνωρίζουν το Κέιλ στη χώρα μας. Στον εμπορικό τομέα – και συγκεκριμένα στις αλυσίδες των Σ/Μ – οι αγοραστές τους οποίους ρωτήσαμε να μας πουν την άποψή τους για αυτό το προϊόν, μας δήλωσαν ότι πρώτη φορά άκουγαν για το Κέιλ, ενώ την ίδια στάση είχαν και οι περισσότεροι χονδρέμποροι.

Μετά από μια ενδελεχή έρευνα, εκτός από τον κο Σιδέρη Κώστα – ο οποίος καλλιεργεί το Κέιλ εδώ και ένα χρόνο στην περιοχή της Βοιωτίας – εντοπίσαμε ακόμα έναν παραγωγό από την Ιεράπετρα της Κρήτης που καλλιεργεί Κέιλ, τον κο Καραλάκη. Μάλιστα ο κος Καραλάκης, ο οποίος σημειωτέον ειδικεύεται στην καλλιέργεια σπάνιων λαχανικών, πριν από κάποια χρόνια συνεργάστηκε με την εταιρεία «Μενέλαος» για να προωθήσει το Κέιλ μέσω της λαχαναγοράς της Αθήνας, όμως αυτή η προσπάθεια δεν ευδοκίμησε και έτσι σήμερα διαθέτει την παραγωγή του πόρτα-πόρτα στα καλά ξενοδοχεία της Κρήτης.

Ο κος Σιδέρης από τη μεριά του μας είπε ότι προσπάθησε να το προωθήσει το Κέιλ μέσω του καταστήματος του στη λαχαναγορά της Αθήνας, αλλά και με συνεργασίες άλλων καταστημάτων, όμως τα αποτελέσματα ήταν «φτωχά» και σκέφτεται να σταματήσει να το καλλιεργεί.

Η γνώμη μας
Μπορεί στην Αμερική το Κέιλ να βρίσκεται σε όλα τα ράφια των αλυσίδων και να το έχουν βάλει στο μενού τους σπουδαίοι σεφ, όμως εδώ στη χώρα μας, αυτό το σπουδαίο σε θρεπτικά συστατικά λαχανικό, δύσκολα θα μπει στις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων. Χρειάζεται έντονη και στοχευόμενη διαφήμιση για να γίνει γνωστό και δεν ξέρουμε ποιος παραγωγός η έμπορος θα είναι σε θέση να κάνει κάτι τέτοιο.

Η μόνη περίπτωση που μπορεί να γίνει κάτι, είναι να βρεθεί μια «καινοτόμα» εταιρεία, η οποία για λόγους marketing θα αποφασίσει να εντάξει το Κέιλ στα προϊόντα της και έτσι να ασχοληθεί «ζεστά» με αυτό το προϊόν.

Οι ποικιλίες
Η ποικιλία «Curly» (πάνω αριστερά) είναι ίσως η πιο αναγνωρίσιμη και πιο δημοφιλής στην παγκόσμια αγορά. Τα φύλλα της είναι σφιχτοδεμένα και κατσαρά και οι μίσχοι ινώδεις και σχίζονται εύκολα όταν το λαχανικό είναι φρέσκο. Τη συναντάμε σε διάφορες αποχρώσεις, σε ανοιχτό ή βαθύ πράσινο ή ακόμα και σε μωβ χρώμα.

Το «Lacinato» Κέιλ, αλλιώς και «Dinosaur», (πάνω δεξιά) είναι μια ποικιλία με σφιχτή υφή και σκληρό πράσινο-μπλε χρώμα. Το ελαφρώς «τσαλακωμένο», στενόμακρο φύλλωμά του, έχει την ιδιότητα να διατηρεί σκληρή σύσταση ακόμα και μετά το μαγείρεμα. Γευστικά είναι πιο γλυκό και εκλεπτυσμένο από τους… συγγενείς του.

Το «Red Russian» Κέιλ (κάτω δεξιά) το αναγνωρίζει κανείς από τα επίπεδα φύλλα του, που μοιάζουν με εκείνα της ρόκας ή την εξωτερική στρώση του λάχανου, ενώ θα παρατηρήσετε μια σκούρα κοκκινωπή απόχρωση στο κοτσάνι. Η γεύση του είναι γλυκιά, ήπια και αφήνει μια ελαφριά αίσθηση πιπεριού. Πριν το μαγειρέψετε, θυμηθείτε να αφαιρέσετε όλα τα κοτσάνια, καθώς είναι υπερβολικά σκληρά για κατανάλωση και μπορεί να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές.

Το εντυπωσιακό σκούρο μωβ Κέιλ, το «Redbor», (κάτω αριστερά) μοιάζει με ένα κατσαρό σέσκουλο και χρησιμοποιείται τόσο για κατανάλωση όσο και για διακόσμηση πιάτων αλλά και χώρων, κήπων κ.λπ.

Τι κάνει το Κέιλ ξεχωριστό;
Αυτό το εξαιρετικά πλούσιο λαχανικό, που και μέχρι πρόσφατα ήταν το κρυφό μυστικό των οπαδών της υγιεινής διατροφής, κατατάσσεται από τον Οργανισμό Υγείας των Η.Π.Α. ως το κορυφαίο σε περιεκτικότητα αντιοξειδωτικών, αντικαρκινικών και φυτοχημικών ουσιών. Ας δούμε αναλυτικότερα τα οφέλη που έχουμε από την κατανάλωση του Κέιλ:

•  Το Κέιλ είναι πλούσια πηγή βιταμινών. Περιέχει μεγάλες ποσότητες βιταμινών A, B και K και έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση βιταμίνης C από όλα τα λαχανικά. Θωρακίζει την άμυνα του οργανισμού μας, ενδυναμώνει το νευρικό και το σκελετικό σύστημα και βελτιώνει την ανάπλαση των κυττάρων.
•  Έχει ισχυρή αντικαρκινική και αντι-αλλεργική δράση. Το Κέιλ διαθέτει αντιοξειδωτικά που δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες και μας βοηθούν να αντιμετωπίζουμε μολύνσεις και αλλεργίες. Επιπλέον, η μακροπρόθεσμη κατανάλωση Κέιλ λειτουργεί καταπραϋντικά στις χρόνιες ενοχλήσεις του στομάχου.
•  Το Κέιλ περιέχει διπλάσιο ασβέστιο από το πλήρες γάλα. Επίσης, είναι πλήρες σε μεταλλικά στοιχεία και χτίζει γερό σκελετικό και μυϊκό σύστημα και βοηθά στη λειτουργία της καρδιάς.
•  Το κάλιο που περιέχεται στο Κέιλ προστατεύει τα αιμοφόρα αγγεία. Επιπλέον περιέχει ουσίες όπως οι ηλεκτρολύτες, που ρυθμίζουν την πίεση του αίματος και μας προστατεύουν από καρδιακές ασθένειες.
•  Είναι γεμάτο πρωτεΐνη, γεγονός που το κάνει αναπόσπαστο κομμάτι της χορτοφαγικής δίαιτας.
•  Είναι σημαντικός «βοηθός» στο μεταβολισμό μας. Οι φυτικές ίνες του Κέιλ ενισχύουν το αίσθημα του κορεσμού και αποτοξινώνουν τον οργανισμό, ενώ ταυτόχρονα προσθέτουν ελάχιστες θερμίδες στην ημερήσια διατροφή μας.

Πίνακας 1. Η διατροφική ταυτότητα του Κέιλ, για ποσότητα 100 γραμμαρίων

Θερμίδες	50
Πρωτεΐνες	3 γραμ.
Υδατάνθρακες	10 γραμ.
Λιπαρά	0,7 γραμ.
Φυτικές ίνες	2 γραμ. (8%)
Νερό	84,5 γραμ.
Βιταμίνη Α	15,376 IU (308%)
Βιταμίνη C	120 mg. (200%)
Βιταμίνη K	817 mcg (1.021%)
Βιταμίνη B6	0,3 mg. (14%)
Μαγγάνιο	0,8 mg. (39%)
Ασβέστιο	135 mg. (14%)
Χαλκός	0,3 mg. (14%)
Κάλιο	447 mg. (13%)
Σίδηρος	1,7 mg. (9%)
Μαγνήσιο	34 mg. (8%)
Φώσφορος	56 mg. (6%)
Ω3 λιπαρά οξέα	180 mg.
Ω6 λιπαρά οξέα	138 mg.

(Το % αφορά στο ποσοστό που αντιστοιχεί στη Συνιστώμενη Ημερήσια Δόση για ημερήσια πρόσληψη 2.000 θερμίδων)

Το Κέιλ στην κουζίνα μας
Το Κέιλ μπορεί να προστεθεί πολύ εύκολα στο καθημερινό διαιτολόγιό μας. Τρώγεται είτε βραστό όπως τα κοινά λαχανικά είτε ωμό και πλυμένο καλά, σε νοστιμότατες σαλάτες και με την προσθήκη άλλων πράσινων λαχανικών που αγαπάμε. Επίσης το Κέιλ είναι ιδανικό για να φτιάξουμε θρεπτικότατους και άκρως υγιεινούς χυμούς.

Συστατικά
– 2/4 της κούπας ψιλοκομμένο Κέιλ (χωρίς τα κοτσάνια και τα σκληρά μέρη)
– λίγο σέλινο, ψιλοκομμένο
– μισή μπανάνα
– ½ φλιτζάνι τσαγιού χυμό μήλο
– ½ φλιτζάνι τσαγιού πάγο
– 1 κ.σ. χυμό λεμόνι

Παρασκευή
Προσθέτουμε όλα τα υλικά μας σε ένα μπλέντερ και ανακατεύουμε μέχρι να ομογενοποιηθεί εντελώς το μείγμα.

Συστατικά
– 8 φύλλα Κέιλ
– ξύσμα από 1 λεμόνι
– βαλσάμικο ξύδι
– 1 κ.σ. μαύρο σουσάμι
– 4 τοματίνια
– λάδι
– αλάτι (κατά προτίμηση χοντρό)

Παρασκευή
Πλένουμε καλά τα φύλλα Κέιλ και τα κόβουμε σε χοντρά κομμάτια. Τα βάζουμε σε ένα μπολ μαζί με τα τοματίνια μας, τα οποία έχουμε κομμένα στα τέσσερα. Πασπαλίζουμε από πάνω το μαύρο σουσάμι και το ξύσμα λεμονιού. Προσθέτουμε αλάτι και περιχύνουμε τη σαλάτα μας με βαλσάμικο ξύδι και λάδι.