Ο μηνίσκος είναι μια πολύ σημαντική δομή του γόνατος. Έχει πολύ σημαντικό ρόλο στην κατανομή του βάρους στην άρθρωση και στην μείωση των πιέσεων, βοηθά στη σταθερότητα της άρθρωσης, εξασφαλίζει «τροφή» για τους αρθρικούς χόνδρους, ελέγχει τις κινήσεις στην άρθρωση του γόνατος και εξασφαλίζει το απαραίτητο γι’ αυτήν υγρό. Υπάρχουν δύο μηνίσκοι στην άρθρωση του γόνατος, ο έσω και ο έξω.
* Φυσιοθεραπευτής, Απόφοιτος ΑΤΕΙ Αθήνας, Ενεργό μέλος πανελληνίου συλλόγου φυσικοθεραπευτών, Γενικός γραμματέας συντονιστικής επιτροπής αθλητικής φυσικοθεραπείας, www.physiof.gr
Ο μηνίσκος είναι η δομή που τραυματίζεται πιο συχνά στην άρθρωση . Για τη διάγνωση χρειάζεται μαγνητική τομογραφία, φυσική εξέταση και λήψη του ιατρικού ιστορικού.
Όσο πιο γρήγορα γίνει ιατρική εξέταση και η αντιμετώπιση των προβλημάτων του μηνίσκου μπορούν να αποτρέψουν την εμφάνιση σημαντικότερων προβλημάτων.
Ο εσωτερικός μηνίσκος έχει τη μορφή του αγγλικού γράμματος C και ο εξωτερικός μηνίσκος έχει τη μορφή ενός ελλιπούς κύκλου. Ο εσωτερικός μηνίσκος είναι αυτός που υπόκειται σε ρήξη πιο συχνά.
Οι ρήξεις στις πιο νέες ηλικίες εμφανίζονται συχνότερα κατά τη διάρκεια της περιστροφικής δύναμης που ασκείται όταν το γόνατο είναι λυγισμένο. Στους πιο ηλικιωμένους ασθενείς, οι ρήξεις αποδίδονται συνήθως στον εκφυλισμό που συνοδεύει τη γήρανση. Η μερική αρθροσκοπική μηνισκεκτομή (απομάκρυνση του μέρους που έχει ρήξη με αρθροσκόπηση) είναι μία από τις ορθοπεδικές χειρουργικές επεμβάσεις που εκτελούνται πιο συχνά.
Η εξέταση και η διάγνωση
Η ρήξη μηνίσκου γίνεται αντιληπτή από συμπτώματα όπως ο δυνατός πόνος στο γόνατο, το οίδημα, αλλά και η δυσκολία στο λύγισμα του γόνατος. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης μπορεί να υπάρχει οίδημα, πόνος ακόμα και σε κάποιες περιπτώσεις το γόνατο μπορεί να είναι μπλοκαρισμένο, ελαφρώς λυγισμένο. Ο ασθενής πρέπει να επισκεφθεί έγκαιρα το γιατρό του, για τη σωστή διάγνωση και θεραπεία.
Αν έχουμε κλινική υποψία για τραυματισμό του μηνίσκου, θα πρέπει να γίνει μαγνητική τομογραφία (MRI) του γόνατου, η οποία είναι η πρώτη επιλογή για εξέταση σε περιπτώσεις υποψίας ρήξης του μηνίσκου.
Η θεραπεία
Η συντηρητική αντιμετώπιση της ρήξης μηνίσκου είναι ένα σημαντικό μέρος της θεραπείας σε όλους τους ασθενείς και ειδικά σε ορισμένους τύπους ρήξεων (όταν ο ασθενής δεν έχει απώλεια της λειτουργίας του γόνατου, εμφανίζει ελάχιστο πόνο ή οίδημα και είναι έτοιμος να μειώσει τις δραστηριότητές του) και είναι συχνά αποτελεσματική, προσωρινά ή ακόμη και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει ανάπαυση, κρυοθεραπεία, ακινητοποίηση, χρήση αντιφλεγμονωδών μη στεροειδών και αποκατάσταση με φυσικοθεραπεία και τροποποίηση των δραστηριοτήτων του ασθενή.
Η χειρουργική θεραπεία συνήθως χρειάζεται για τους νεότερους ασθενείς, με περισσότερες από μία κατακόρυφες διαμήκεις ρήξεις στην αγγειωμένη περιοχή του μηνίσκου. Οι επεμβάσεις αυτές εκτελούνται με αρθροσκόπηση – η σύγχρονη μικροχειρουργική είναι η επιλογή για τη θεραπεία. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να αντιμετωπιστεί, με πολύ μικρές τομές και ανιχνευτή με κάμερα, ένας μεγάλος αριθμός παθήσεων του γόνατος, όπως η ρήξη συνδέσμων, η χονδρομαλάκυνση, η υμενίτιδα, η υπερτροφία κ.λπ.
Διάφορες μελέτες εκτιμούν τη δυνατότητα εμφύτευσης κολλαγόνου, αλλογενών και ξενογενών κυττάρων, εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων και ενήλικων βλαστικών κυττάρων. Αυτές οι μέθοδοι έχουν εφαρμοστεί πειραματικά σε νέους ασθενείς, αλλά η ευρεία χρήση τους θα χρειαστεί περαιτέρω τεκμηρίωση και χρόνο.
Η σύγχρονη φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει εφαρμογή ηλεκτροθεραπείας υπερήχων εφαρμογή μαγνητοθεραπείας ,ραδιοσυχνοτήτων tecar, laser υψηλής ισχύος, εφαρμογή τεχνικής ergon ,βελονισμό ,κινησιοθεραπεία και παγοθεραπεία.
Εάν ο ασθενής εκτελέσει χειρουργική επέμβαση ο φυσικοθεραπευτής σε επαφή με τον γιατρό φτιάχνει το πρόγραμμα θεραπείας.
Το κομμάτι της κινησιοθεραπείας είναι ιδιαίτερα σημαντικό αφού κάθε στάδιο θεραπείας περιλαμβάνει συγκεκριμένο ασκησιολόγιο ανάλογα τις ανάγκες του ασθενή και της κλινικής του εικόνας. Τα διάφορα μηχανήματα φυσικοθεραπείας βοηθούν ,δεν χρησιμοποιούνται όλα μαζί αλλά ανάλογα το στάδιο της θεραπείας.
Σκοπός του θεραπευτή είναι η μείωση του οιδήματος, η μείωση του πόνου και η επαναφορά της λειτουργικότητας της άρθρωσης.
Πάντα σημαντικό σε κάκωση μηνίσκου όπου η ρήξη δεν είναι πλήρης ,είναι να γίνει προσπάθεια από το γιατρό και τον φυσικοθεραπευτή με φαρμακευτική αγωγή και φυσικοθεραπεία να γίνει προσπάθεια να σωθεί ο μηνίσκος διότι η αφαίρεση του η αφαίρεση τμήματος αυτού οδηγεί μακροχρόνια σε οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Χειρουργική επέμβαση αποφασίζεται είτε σε ολική ρήξη είτε όταν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν με κανένα άλλο τρόπο.