Στην αγκαλιά των χιλιοτραγουδισμένων Τζουμέρκων (Αθαμανικών ορέων), σε μέσο υψόμετρο 960, είναι χτισμένο ένα όμορφο ηπειρώτικο κεφαλοχώρι, τα Θεοδώριανα Άρτας.
Η ονομασία του χωριού οφείλεται κατά πάσαν πιθανότητα στη Θεοδωρία, ένα από τα γνωστά τοπωνύμια της αρχαίας Αθαμανίας.
Το υπέροχο φυσικό ανάγλυφο που σχηματίζουν οι κορυφές του επιβλητικού ορεινού όγκου των Τζουμέρκων, τα έλατα και τα πλατάνια, οι πηγές και τα άφθονα τρεχούμενα νερά, οι παραπόταμοι του Αχελώου (Γκούρα και Άσπρη Γκούρα) συνθέτουν ένα εξαιρετικό σκηνικό.
Την πλατεία των Θεοδώριανων με το υπεραιωνόβιο πλατάνι στολίζει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, προστάτη του χωριού, χτισμένη περί το 1880.
Ένα άλλο ενδιαφέρον θρησκευτικό μνημείο είναι η εκκλησία της Παναγίας, αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου.
Στο άλλοτε καθολικό μονής, που χρονολογείται από το 1793, λειτούργησε σχολή στην οποία δίδαξε ο λόγιος κληρικός και μέλος της Φιλικής Εταιρείας Άνθιμος Αργυρόπουλος.
Έξω από τα Θεοδώριανα, στη θέση «Σταυρός», διεξήχθη τον Αύγουστο του 1821 καθοριστική για την έκβαση του Αγώνα μάχη μεταξύ Ελλήνων, με επικεφαλής τον Γώγο Μπακόλα, και Τουρκαλβανών.
Το μνημείο που έχει ανεγερθεί στην προαναφερθείσα θέση τιμά τους πεσόντες, διαφυλάσσει την ιστορική μνήμη και προσφέρει στους ταξιδιώτες εκπληκτική θέα.
Για τους φυσιολάτρες και τους περιπατητές πολλές είναι οι προκλήσεις στην ευρύτερη περιοχή του χωριού, που αποτελεί το σημείο εκκινήσεως αρκετών μονοπατιών.
Ξεχωρίζουν οι καταρράκτες, η «Σούδα» των ντόπιων (σε υψόμετρο 1.200), το ορειβατικό καταφύγιο (στη θέση «Λάκκος»), το φαράγγι της Αγίας Τριάδας, τα ελατοδάση (Σιαμαντά, Ελατιά και Καπαρέλι), το μαγευτικό οροπέδιο της Κωστηλάτας (από εδώ είναι δυνατή η πρόσβαση, οδικώς και ακολούθως πεζή, στην ψηλότερη κορυφή των Τζουμέρκων, την Πυραμίδα, με υψόμετρο 2.393), το πέτρινο γεφύρι και ο παλαιός νερόμυλος, σε παραπόταμους του Αχελώου, το πάρκο ορεινών δραστηριοτήτων (στη διαδρομή από τα Θεοδώριανα προς το Αθαμάνιο, στη θέση «Λιβάδι», σε υψόμετρο 1.400).
(Πηγή: Γιάννης Τούντας)
*Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο παρόν άρθρο, πλην της κεντρικής και μίας εξ εκείνων που απεικονίζουν τους καταρράκτες του χωριού, ανήκουν στον Δημήτρη Στεργιούλη και προέρχονται από το διαδικτυακό τόπο του συλλόγου Θεοδωριανιτών Άρτας «Οι Ορεινοί» (theodoriana.com).