Οι χρυσές εποχές της Τουρκίας ανήκουν στο παρελθόν. H πολιτική αναταραχή έχει αφήσει τα σημάδια της στην οικονομία, η οποία αναμένεται να επηρεαστεί και από το επικείμενο δημοψήφισμα για τη συντανταγματική αναθεώρηση.
Ο Ζέινουλαχ ζούσε μια άνετη ζωή ως εργαζόμενος σε κατασκευαστική εταιρεία στην Τουρκία. Έπειτα ήρθε το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου του 2016 και όλα άλλαξαν. Η δημόσια εταιρεία, για την οποία εργαζόταν, τον απέλυσε, κατηγορώντας τον ότι είναι μέλος του κινήματος Γκιουλέν, το οποίο σύμφωνα με την τουρκική κυβέρνηση ήταν υπεύθυνο για την απόπειρα ανατροπής του τουρκικού πολιτεύματος.
«Οι επιχειρήσεις φοβούνται να μας προσλάβουν. Πολλοί φίλοι μου έχουν εγκαταλείψει τη χώρα», λέει ο Ζέινουλαχ ο οποίος σκέφτεται να κάνει το ίδιο. Ο 36χρονος μηχανικός είναι ένας από τους πολλούς ανέργους της Τουρκίας. Την περασμένη χρονιά το ποσοστό της ανεργίας ανήλθε στο 12,7%.
Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό που καταγράφηκε τα τελευταία επτά χρόνια. Η νεανική ανεργία είναι ακόμη πιο υψηλή: ένας στους τέσσερις νέους, ηλικίας 15 με 24 ετών, δεν εργάζεται.
Δυσοίωνες προβλέψεις
Τα χρόνια της ανάπτυξης είχαν ενισχύσει τη δημοτικότητα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αρχικά ως επικεφαλής της κυβέρνησης για έντεκα χρόνια και από το 2014 ως πρόεδρος της χώρας. Ο ίδιος θέλει να ενισχύσει την προεδρική εξουσία του με την αναθεώρηση του Συντάγματος. Την Κυριακή θα φανεί στο δημοψήφισμα εάν ο τουρκικός λαός τον στηρίξει σ’ αυτή την προσπάθειά του.
Μέχρι το 2019 όμως – όταν θα έχει ολοκληρωθεί η τρέχουσα θητεία του Ερντογάν – η χώρα ενδέχεται να βρίσκεται σε σοβαρή οικονομική κρίση. Οι τρεις μεγαλύτεροι οίκοι αξιολόγησης υποβάθμισαν την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας δραματικά. Η βιομηχανική παραγωγή κατέγραψε πολύ χαμηλά νούμερα τον Φεβρουάριο και ο δείκτης πληθωρισμού τον Μάρτιο ήταν ο υψηλότερος από το 2008. Επιπλέον το εθνικό νόμισμα έχασε τα τελευταία χρόνια σχεδόν το 50% της αξίας του.
Ανθεκτική η τουρκική οικονομία
Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα στον τουριστικό κλάδο. Ο ιδιαίτερα κερδοφόρος τομέας είχε δεχθεί πλήγμα ήδη πριν από την απόπειρα παραξικοπήματος εξαιτίας των επιθέσεων της τρομοκρατικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος αλλά και των Κούρδων ανταρτών.
Τα έσοδα από τον τουριστικό τομέα μειώθηκαν το 2016 κατά 30%. Ταυτόχρονα οι άμεσες ξένες επενδύσεις μειώθηκαν τον Ιανουάριο κατά 47%.
Ωστόσο η τουρκική οικονομία έχει αποδείξει στο παρελθόν την ανθεκτικότητά της. «Η ανάπτυξη δεν θα είναι τόσο υψηλή αυτή τη χρονιά» τονίζει ο Τίμοθι Ας, σύμβουλος επενδύσεων από την BlueBay Emerging Markets, «Παρ’ όλα αυτά θα μπορούσαμε και πάλι να εκπλαγούμε σχετικά με το πόσο σταθερή είναι».
Οι ειδικοί πάντως συμφωνούν ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος την Κυριακή, μακροπρόθεσμα η Τουρκία χρειάζεται μεταρρυθμίσεις.
