Σπανίως το χάσμα μεταξύ εργαζομένων και υπερβολικά πλουσίων είναι τόσο μεγάλο όσο είναι σήμερα. Ενώ εκατομμύρια άτομα έχασαν τη θέση εργασίας τους δυσκολευόμενα να ανταποκριθούν ακόμη και στις βασικές ανάγκες τους, ο πλούτος των δισεκατομμυριούχων εκτινάχθηκε σε νέα ύψη το 2020.
Παρότι η πανδημία έκανε ακόμη χειρότερο το χάσμα αυτό, η εισοδηματική ανισότητα της Αμερικής μεγαλώνει σταθερά από τη δεκαετία του 1980. Ενα από τους βασικούς παράγοντες για την κατάληξη αυτή είναι το γεγονός ότι ολοένα και λιγότεροι εργαζόμενοι μπορούν να διαπραγματευθούν με τη διοίκηση σε σχέση με τις προηγούημενες δεκαετίες. Το 2020, οι ενώσεις των εργαζομένων ήταν οι λιγότερες στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. «Υπάρχει άμεση σχέση με αυτό, όταν οι ενώσεις των εργαζομένων μειώνονται, αυξάνεται η οικονομική ανισότητα», αναφέρει ο Κεντ Γρονγκ, γενικός διευθυντής του UCLA Labor Center, που μελετά εργασιακά και οικονομικά ζητήματα.
Τόσο στις ΗΠΑ όσο και στις κορυφαίες επιχειρήσεις του πλανήτη, παρατηρείται μία φθινουσα δραστηριότητα όσον αφορά στην οργάνωση των εργαζομένων σε ενώσεις, τάση που επιταχύνθηκε από την πανδημια και την ύφεση. Νοσοκόμοι, καθηγητές, υπάλληλοι σε αλυσίδες παντοπωλείων, οδηγοί διανομής φαγητού και εργαζόμενοι σε μονάδες παραγωγής διαμαρτύρονται ότι δεν έχουν καμία διασφάλιση των θέσεων εργασίας τους και δεν μπορούν να πάρουν αναρρωτικές άδειες. Στις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, που επωφελήθηκαν τα μέγιστα από την πανδημία, οι προσπάθειες δημιουργίας ενώσεων εργαζομένων έχουν επιταχυνθεί ειδικά σε Amazon και Google. Το εργατικό δυναμικό έχει αυτή τη στιγμή έναν ισχυρό σύμμαχο στο πρόσωπο του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, ο οποίος δεσμεύθηκε ότι θα είναι ο πλέον ένθερμος υποστηρικτής των εργατικών ενώσεων στα χρονικά των ΗΠΑ. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Γρονγκ, η σημερινή συγκυρία προσφέρει στα εργατικά σωματεία μία ευκαιρία που δεν υπήρχε εδώ και πάρα πολλά χρόνια, καθώς υπάρχει μία εθνική συναίνεση στις ΗΠΑ ότι χρειάζονται δραματικές αλλαγές για να διασφαλιστεί ότι η οικονομία παρέχει ευκαιρίες σε όλους και όχι μόνο στη Wall Street.
Yψηλός βαθμός απόγνωσης
Οι περίοδοι οικονομικής κρίσης δεν ενδείκνυνται για την οργάνωση εργατικών σωματείων. «Οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι οι εργαζόμενοι έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να προβούν σε απεργία και να απαιτήσουν αλλαγές όταν η οικονομία δεν πηγαίνει καλά. Οι εργοδότες μπορούν να σε απολύσουν και να σε αντικαταστήσουν με άλλον. Οι εργαζόμενοι έχουν πολύ μεγαλύτερη δύναμη όταν τα ποσοστά ανεργίας είναι χαμηλά», αναφέρει ο Ιλιν Ντεβό, καθηγητής ιστορίας του εργατικου κινήματος στο Cornell University.
Ωστόσο, όταν οι εργαζόμενοι φθάσουν στο σημείο να μην περιμένουν πλέον τίποτε, ακόμη και να χάσουν την εργασία τους, τότε συνασπίζονται και αρχίζουν να διαμαρτύρονται. Αυτό ακριβώς έχει συμβεί και σήμερα.
Η πανδημία επανέφερε στο προσκήνιο θέματα που αφορούν τα δικαιώματα των εργαζομένων και επιτάχυνε το κίνημα οργάνωσής τους που δημιουργείτο αργά αλλά σταθερά τα τελευταία χρόνια – όπως οι απεργίες των καθηγητών το 2018 και το «Κίνημα Αγώντας για 15 δολάρια», αναφέρει ο Ντεβό. Η διαφορά σήμερα είναι ότι και άλλες ομάδες εργαζομένων, όπως νοσηλευτές, εργαζόμενοι της gig οικονομίας και στον κλάδο των logistics, απέκτησαν μεγαλύτερη σπουδαιότητα στη διάρκεια της πανδημίας, με αποτέλεσμα να έρθουν στην επιφάνεια οι μεγάλες ανισότητες και η ευάλωτη κατάστασή τους – όπως μη ασφαλείς συνθήκες εργασίας, χαμηλοί μισθοί και έλλεψη πρόσβασης στη δημόσια υγεία, όπως αναφέρει η Σελίν Μακνίκολας του Economic Policy Institute.
Το 2020, περίπου 14,3 εκατ. εργαζόμενοι ανήκαν σε μία ένωση, 321.000 λιγότερο από το 2019, σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας των ΗΠΑ. Το 1983, περισσότεροι από 17,7 εκατ. εργαζόμενοι ήταν συνασπισμένοι σε εργατικά σωματεία. Η τακτική του outsourcing στον κλάδο μεταποίησης, σε συνδυασμό με την οικονομική επιβράδυνση, την πολιτική επιρροή, τις εταιρικές κινήσεις και τον εχθρικό απέναντι στις εργατικές ενώσεις χαρακτήρα της αμερικανικής εργασιακής νομοθεσίας διαδραμάτισαν ρόλο στο να αποδυναμωθούν τα εργατικά σωματεία στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, λέει ο ιστορικός σε θέματα εργασιακά Νέλσον Λιχτεστέιν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.
Πηγή: CNN
