Οι Τάταροι και ο Στάλιν
Η Ουκρανία επέλεξε το τραγούδι που θα εκπροσωπήσει τη χώρα στον 61ο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision που θα διεξαχθεί στη Στοκχόλμη. Πρόκειται για το τραγούδι «1944» της τραγουδίστριας Τζαμάλα, η οποία έχει ταταρική καταγωγή. Το τραγούδι διηγείται την ιστορία της απέλασης 250.000 Τατάρων από την Κριμαία το 1944 από τον Κόκκινο Στρατό του Ιωσήφ Στάλιν.
Το τραγούδι αναφέρεται στην εποχή που ο Κόκκινος Στρατός του Ιωσήφ Στάλιν ξερίζωσε βιαία τους Τατάρους από την πατρίδα τους, στέλνοντάς τους σε περιοχές της Κεντρικής Ασίας. Πολλοί από αυτούς πέθαναν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, ενώ άλλοι πέθαναν από την πείνα κατά την άφιξή τους στις άγονες στέπες. Κατόπιν, τους απαγορεύτηκε η επιστροφή τους στην Κριμαία, ένα καθεστώς που δεν άλλαξε μέχρι τη δεκαετία του 1980.
Η Τζαμάλα -το πραγματικό όνομα της οποίας είναι Σουσάνα Τζαμαλαντίνοβα- γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κιργιστάν, ενώ η προγιαγιά της, όπως είπε, υπήρξε μια εκ των χιλιάδων αυτών εκτοπισμένων Τατάρων.
«Αυτή η χρονιά άλλαξε για πάντα τη ζωή μιας σπουδαίας γυναίκας, της προγιαγιάς μου, Ναζιλκάν. Η ζωή της δεν ήταν ποτέ η ίδια» είπε η Τζαμάλα.
Η τραγουδίστρια σημείωσε επίσης πως το τραγούδι δεν αφορά μόνο το παρελθόν της Κριμαίας, αλλά και το παρόν, καθώς «οι Τάταροι της Κριμαίας βρίσκονται σε κατεχόμενα εδάφη αυτή τη στιγμή και αυτό είναι πολύ δύσκολο γι’ αυτούς».
«Δεν υπάρχει καμία ευθεία αναφορά σχετικά με την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, ωστόσο οι στίχοι του αγγίζουν το ζήτημα των αυτοχθόνων πληθυσμών ενός κράτους και τις αδικίες που έχουν αυτοί υποστεί κατά καιρούς» τονίζει με νόημα ο Μουσταφά Τζαμίλεφ, ηγέτης των Τατάρων της Κριμαίας.
Τώρα η Τζαμαλαντίνοβα φιλοδοξεί να ερμηνεύσει το τραγούδι στη σκηνή της Ericsson Globe Arena στη Στοκχόλμη στις 14 Μαΐου, στον τελικό του Διαγωνισμού Τραγουδιού.
Και λέμε «φιλοδοξεί», γιατί βάσει των κανόνων του διαγωνισμού απαγορεύονται τα τραγούδια με πολιτικό στίχο. Οπότε πρέπει να περιμένουμε να δούμε αν οι διοργανωτές της Eurovision θα της επιτρέψουν την συμμετοχή ή αν θα ζητήσουν κάποιου είδους «αναθεώρηση» των στίχων του τραγουδιού.
Μια αναθεώρηση που έχει συμβεί άλλωστε και στο παρελθόν, το 2005 όταν και πάλι η συμμετοχή της Ουκρανίας κινδύνεψε να μείνει εκτός νυμφώνος, καθώς το τραγούδι «Razom Nas Bahato» (Μαζι Είμαστε Πολλοί) του συγκροτήματος των Green Jolly αποτελούσε έναν «εορτασμό» της Πορτοκαλί Επανάστασης που είχε λάβει χώρα στην Ουκρανία έναν χρόνο πριν.
Το συγκρότημα τελικά αναγκάστηκε να αλλάξει τους στίχους του, προς το λιγότερο… πολιτικό, προκειμένου να συμμετάσχει στον τελικό του διαγωνισμού.
Κωνσταντίνος Τσάβαλος
Newsroom ΔΟΛ
