Νέα σελίδα στον τομέα των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας ανοίγει η ανάληψη της διεύθυνσης του Β Καρδιοχειρουργικού Τμήματος και της κλινικής Μεταμοσχεύσεων Καρδιάς και Πνευμόνων του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου από τον Αναπληρωτή καθηγητή Καρδιοχειρουργικής της Ιατρικής Σχολής, του Πανεπιστήμιο Texas A & M. Θεμιστοκλή Χαμογεωργάκη .
Καθώς πρόκειται να ξεκινήσουν και πάλι στη χώρα μας οι μεταμοσχεύσεις πνεύμονα ,μετά από 15 χρόνια κατά τα οποία οι ασθενείς κατέφευγαν στο εξωτερικό. «Η μεταμόσχευση οργάνων είναι μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής», τονίζει ο κ. Χαμογεωργάκης .
–Κύριε Χαμογεωργάκη, εκπαιδευτήκατε σε ένα από τα κορυφαία Μεταμοσχευτικά Κέντρα του κόσμου, στο Cleveland Clinic Foundation και είχατε τη διεύθυνση των Τμημάτων Μεταμοσχεύσεων Καρδιάς και Μηχανικής Υποστήριξης της Κυκλοφορίας, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ντάλλας και στο Henry Ford του Ντιτρόιτ των ΗΠΑ .Πώς αποφασίσατε να επιστρέψετε στην Ελλάδα και πόσο διαφορετικές είναι οι συνθήκες στο χώρο των μεταμοσχεύσεων στο εξωτερικό ;
Εχω μεγαλώσει στην Ελλάδα και πάντα ήθελα να επιστρέψω και να προσφέρω όλη αυτή την εμπειρία που έχω αποκομίσει στην πατρίδα μου. Στη απόφασή μου συνετέλεσαν βέβαια και σημαντικοί λόγοι οικογενειακοί .Το Ωνάσειο είναι ένα από τα μεγαλύτερα Καρδιοχειρουργικά Κέντρα στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και η άσκηση της ιατρικής είναι αντάξια των μεγαλύτερων Κέντρων στον κόσμο. Βέβαια στο εξωτερικό είναι καλύτερα οργανωμένο το σύστημα της δωρεάς οργάνων και γι αυτό πρόθεσή μου είναι να συμβάλλω στην ευαισθητοποίηση των πολιτών ώστε να δωρίζει όργανα όταν διαπιστώνεται εγκεφαλικός θάνατος.
Η μεταμόσχευση οργάνων είναι μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής. Εκείνο όμως που προηγείται αυτής είναι το ανθρώπινο μεγαλείο, καθώς την ώρα που κάποιος άνθρωπος πεθαίνει η οικογένειά του αποφασίζει να δωρίσει τα όργανά του υπερβαίνοντας τον ανείπωτο πόνο της απώλειας και με μόνο κίνητρο την αγάπη και τη γενναιοδωρία που γεφυρώνει το θάνατο με τη ζωή. Η ιδέα λοιπόν της δωρεάς οργάνων αποτελεί την ύψιστη μορφή εθελοντικής προσφοράς και αλτρουισμού και φυσικά τη βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση του ιατρικού θαύματος της μεταμόσχευσης. Η μεταμόσχευση οργάνων είναι μια πολύπλοκη διαδικασία κατά την οποία μεταφέρονται υγιή όργανα από ζωντανό ή εγκεφαλικά νεκρό δότη σε ένα λήπτη που πάσχει με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας κάποιου οργάνου του το οποίο βρίσκεται σε ανεπάρκεια.
-Πόσο πίσω είναι η χώρα μας σε σχέση με τις άλλες χώρες στη δωρεά οργάνων;
Στην Ελλάδα ο αριθμός των δοτών είναι μικρός παρόλο που έχουμε υψηλά ποσοστά εγκεφαλικών θανάτων σχετιζόμενων με αυτοκινητιστικά δυστυχήματα. Υπάρχουν άλλες Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Κροατία όπου ο αριθμός των δοτών ανά εκατομμύριο πληθυσμού είναι διψήφιος.
Η ύπαρξη δοτών είναι απαραίτητη για την πραγματοποίηση μεταμοσχεύσεων. Όταν εντοπιστεί κάποιος δότης πρέπει να υπάρχει μια συγκεκριμένη ομάδα που θα φροντίζει να είναι σε καλή κατάσταση τα όργανα ώστε να γίνει η λήψη τους και να μεταμοσχευθούν στο λήπτη. Ο συντονιστής μεταμοσχεύσεων εντοπίζει τον πιθανό δότη, προσεγγίζει τα οικεία πρόσωπα και συζητάει το ενδεχόμενο της δωρεάς οργάνων. Στην περίπτωση που δοθεί συγκατάθεση δωρεάς από την οικογένεια η μεταμοσχευτική ομάδα βελτιστοποιεί τα όργανα μέχρι να γίνει η λήψη και η εμφύτευση στο δέκτη και γίνεται έλεγχος ανοσολογικής συμβατότητας μεταξύ του δότη και του λήπτη.
Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους κάποιος ασθενής μπορεί να χρειαστεί να υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς ή πνευμόνων;
Η μεταμόσχευση πνευμόνων γίνεται κυρίως σε άτομα που έχουν τελικού σταδίου πνευμονική ανεπάρκεια για διάφορους λόγους. Οι πιο συνηθισμένοι είναι η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι διάμεσες πνευμονοπάθειες, η κυστική ίνωση, η ανεπάρκεια Α-1 αντιθρυψίνης, η πνευμονική υπέρταση και η σαρκοείδωση. Στην Ελλάδα αρκετοί ασθενείς που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τη μεταμόσχευση πνευμόνων δεν παραπέμπονται καθώς τα τελευταία χρόνια έπρεπε να καταφύγουν στο εξωτερικό.
Σε ό,τι αφορά τις μεταμοσχεύσεις καρδιάς είναι ασθενείς που έχουν για διάφορους λόγους καρδιακή ανεπάρκεια. Όταν δεν υπάρχει καρδιακό μόσχευμα χρησιμοποιείται συσκευή υποστήριξης της αριστερής κοιλίας ή εμφυτεύεται τεχνητή καρδιά ώστε ο ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια να διατηρηθεί στη ζωή μέχρι να υπάρξει δότης καρδιάς και να γίνει μεταμόσχευση. Η τεχνολογία των συσκευών υποστήριξης της κυκλοφορίας βελτιώνεται συνεχώς, ωστόσο οι επιπλοκές που σχετίζονται με τη χρήση τους είναι αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και λοιμώξεις.
Η αχίλλειος πτέρνα των μεταμοσχεύσεων καρδιάς και πνευμόνων, όπως και των άλλων συμπαγών οργάνων, είναι η απόρριψη του μοσχεύματος. Ο ασθενής που υποβάλλεται σε μεταμόσχευση λαμβάνει δια βίου ανασοκατασταλτική αγωγή ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα απόρριψης. Άλλες πιθανές επιπλοκές της μεταμόσχευσης είναι οι λοιμώξεις και οι νεοπλασίες που οφείλονται στην στην ανοσοκαταστολή. Ωστόσο η μεταμόσχευση είναι η μόνη λύση σωτηρίας ασθενών με τελικό στάδιο καρδιακή ή αναπνευστική ανεπάρκεια. Για να μπει ένας ασθενής στη λίστα για μεταμόσχευση καρδιάς η πνεύμονα πρέπει να είναι σχετικά νέος, λειτουργικός με καλή λειτουργία των άλλων οργάνων εκτός της καρδιάς ή του πνεύμονα. Σπάνια γίνονται μετασχεύσεις δύο οργάνων όπως καρδιάς και νεφρού, η καρδιάς και ήπατος όταν συπάρχει νεφρική η ηπατική ανεπάρκεια αντίστοιχα.
