Η Ελλάδα έχει προβεί σε ορισμένες ευπρόσδεκτες κινήσεις όσον αφορά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής τους τελευταίους μήνες. Ο πρωθυπουργός έχει ήδη δηλώσει την πρόθεσή του να προχωρήσει σε επενδύσεις σε περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η υπεράκτια αιολική ενέργεια και η αξιοποίηση των γεωθερμικών πόρων της χώρας.
Εκτοτε, η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη ανέλαβε άλλη μια σημαντική δέσμευση, ήτοι την εισαγωγή το καλοκαίρι του εθνικού κλιματικού νόμου, της πρώτης νομοθεσίας της Ελλάδας για τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο μηδέν έως το 2050. Δικαίως, ο νόμος αυτός χαιρετίστηκε ως ένας από τους πιο προοδευτικούς κλιματικούς νόμους στην Ευρώπη, καθώς επικεντρώνεται στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στους εξής επτά τομείς της οικονομίας: παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, βιομηχανία, μεταφορές, γεωργία, κτίρια, απόβλητα, χρήση γης και δασοκομία. Οι συγκεκριμένοι τομεακοί προϋπολογισμοί άνθρακα θα επιτρέψουν στην κυβέρνηση να παρατηρεί και να προσαρμόζει τους στόχους εκπομπών σε συνεχή βάση, προβλέποντας ακόμη αυστηρότερους στόχους στο μέλλον.
Θα επικεντρωθώ σε αυτό το άρθρο στα κτίρια και στις κατασκευές, όχι μόνο επειδή αυτός είναι ο τομέας στον οποίο ειδικεύομαι, αλλά επειδή ευθύνονται από κοινού για το 39% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι η ανάγκη για νέα, βιώσιμη κτιριακή ανάπτυξη και σημαντική αναβάθμιση των υφιστάμενων κτιρίων – εγκατάσταση νέων συστημάτων υψηλής ενεργειακής απόδοσης σε παλαιό κτιριακό απόθεμα– δεν ήταν ποτέ πιο κρίσιμη.
Ωστόσο η Ελλάδα θα έχει πολλή δουλειά προκειμένου να επιτύχει τον στόχο του 2050. Βρίσκεται πίσω από άλλες χώρες, καθώς ο εθνικός κλιματικός νόμος θεσπίστηκε τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους. Ετσι, είναι σαφές ότι άλλες χώρες έχουν προβάδισμα. Το Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, εισήγαγε τη νομοθεσία για καθαρές μηδενικές εκπομπές πριν από τρία χρόνια και η Γερμανία έχει μειώσει τις εκπομπές της κατά 38% από τα επίπεδα του 1990, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, ενώ κατά την ίδια περίοδο η Ελλάδα τις έχει μειώσει κατά λιγότερο από 19%.
Μέχρι σήμερα, η πράσινη μετάβαση στις κατασκευές στην Ελλάδα καθοδηγείται από διεθνή και εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και προνοητικούς κατασκευαστές. Τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) ανακοίνωσε επιπλέον 50 εκατομμύρια ευρώ στην κοινή συνεργασία της με την Dimand SA, την εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων, η οποία θα χρηματοδοτήσει μια νέα σειρά πράσινων κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων γραφείων, έργων μεικτής χρήσης και ξενοδοχείων.
Από την ίδρυση της κοινοπραξίας το 2017, η EBRD έχει ήδη επενδύσει στην κατασκευή πέντε πράσινων πιστοποιημένων έργων στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων έργων στα οποία η Mcbains έχει ενεργήσει ως σύμβουλος, όπως ο Πύργος του Πειραιά, το πρώτο πιστοποιημένο πράσινο πολυώροφο κτίριο στην Ελλάδα, το Piraeus Port Plaza, το πρώτο πράσινο συγκρότημα γραφείων και κτίριο στάθμευσης αυτοκινήτων της χώρας, και το Moxy Athens City, το πρώτο city-hotel στην Ελλάδα που βραβεύτηκε με κριτήριο βιωσιμότητας.
Η αναβάθμιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος έχει επίσης αρχίσει να υλοποιείται. Η Lidl Ελλάδας, για παράδειγμα, έχει γίνει ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης πιστοποιημένων πράσινων κτιρίων στην Ελλάδα, με ένα πρόγραμμα για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα σε περισσότερα από 200 καταστήματα σε όλη τη χώρα. Οι εγχώριες τράπεζες υποστηρίζουν επενδύσεις ιδιωτών που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του πράσινου προγράμματος «Εξοικονομώ», με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, μέσω της εγκατάστασης σύγχρονων παραθύρων ή υαλοπινάκων και εξωτερικών υλικών θερμομόνωσης. Οι εγχώριες τράπεζες υποστηρίζουν επίσης επενδυτές των οποίων οι επενδυτικές προτάσεις έχουν εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), του ακρογωνιαίου λίθου του Nextgeneration EU, του σχεδίου ανάκαμψης της Ε.Ε., το οποίο αποσκοπεί στο να καταστήσει την Ευρώπη πιο ανθεκτική και καλύτερα προετοιμασμένη για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της πράσινης μετάβασης.
Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η κυβέρνηση θέτει πλέον αυστηρούς στόχους και αναλαμβάνει πιο σημαντικό ρόλο. Στον τομέα της στέγασης, για παράδειγμα, η νέα νομοθεσία εισάγει την απαγόρευση των καυστήρων πετρελαίου σε όλες τις νέες ιδιοκτησίες από το 2023 σε περιοχές όπου είναι διαθέσιμα τα δίκτυα φυσικού αερίου –η θέρμανση με πετρέλαιο θα απαγορευτεί πλήρως από το 2025– και οι ηλιακοί συλλέκτες θα είναι υποχρεωτικοί σε κατάλληλα βιομηχανικά κτίρια. Η κυβέρνηση πρέπει τώρα να παρακολουθεί την εξέλιξη και να παρεμβαίνει εάν η πρόοδος δεν υλοποιείται.
Η Ελλάδα είναι πίσω σε σχέση με άλλες χώρες, αλλά με τις κατάλληλες επενδύσεις και τη δέσμευση, μπορεί να γίνει φάρος για τη νότια Ευρώπη στον αγώνα για την επίτευξη του στόχου μηδενικής καθαρής κατανάλωσης ενέργειας.
* Ο κ. Αντώνης Κουμίδης είναι διευθύνων σύμβουλος και αντιπρόεδρος της McBains Cooper Hellas Τεχνική Συμβουλευτική Α.Ε.
** Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην «Καθημερινή της Κυριακής».
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
