Η «γυμναστική» του μυαλού καθυστερεί τα συμπτώματα του Αλτσχάιμερ

Τα σταυρόλεξα και τα άλλα νοητικά παιχνίδια, ηλεκτρονικά και μη, που εκπαιδεύουν τον εγκέφαλο στην καλύτερη περίπτωση απλώς καθυστερούν στους περισσότερους μεσήλικες την εκδήλωση των συμπτωμάτων της άνοιας και της νόσου Αλτσχάιμερ, αλλά δεν έχουν κάποια προστατευτική δράση όσον αφορά τις ίδιες τις αιτίες της ασθένειας.

Αυτό συμπέρανε νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, σύμφωνα με την οποία όμως εξαίρεση αποτελούν όσοι άνθρωποι ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου, επειδή έχουν γενετική προδιάθεση για Αλτσχάιμερ. Αυτοί μπορεί όντως να ωφεληθούν ουσιαστικά από τέτοια «τρικ» όπως τα σταυρόλεξα. Αυτό αφορά περίπου το ένα πέμπτο του πληθυσμού (20%), που έχουν το γονίδιο ΑΡΟΕ4 στο DNA τους.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Πρασάνθι Βερμούρι της Κλινικής Μάγιο της Μινεσότα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Neurology της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, ανέλυσαν περίπου 400 ανθρώπους χωρίς άνοια άνω των 70 ετών, οι οποίοι είχαν χωρισθεί σε δύο ομάδες: όσους είχαν ανώτερο μορφωτικό επίπεδο (άνω των 14 ετών σπουδών) και όσους είχαν χαμηλότερο (κάτω των 14 ετών). Στη συνέχεια, χρησιμοποιήθηκαν διαγνωστικές-απεικονιστικές τεχνικές (MRI και PET) για να εντοπισθούν βιοδείκτες της νόσου Αλτσχάιμερ.

Διαπιστώθηκε ότι όσοι διαθέτουν το εν λόγω γονίδιο και στο παρελθόν έχουν κάνει τουλάχιστον 14 χρόνια εκπαίδευσης, ενώ φροντίζουν και στη μέση ηλικία να διατηρούν σε εγρήγορση το νου τους, αυτοί οι άνθρωποι έχουν πράγματι χαμηλότερα επίπεδα της πρωτεϊνης αμυλοειδούς, η οποία σχηματίζει τις καταστροφικές πλάκες του Αλτσχάιμερ στον εγκέφαλο.

Όμως, κάτι ανάλογο δεν συμβαίνει για το υπόλοιπο 80% των ανθρώπων, παρόλα τα σταυρόλεξα και τη λοιπή νοητική «εκπαίδευση». Δεν συμβαίνει, σύμφωνα με την μελέτη, ούτε σε όσους έχουν μεν το γονίδιο ΑΡΟΕ4, αλλά δεν ασκούνται νοητικά στη μέση ηλικία. Αλλά ένας 79χρονος που ασκείται νοητικά, έχει στον εγκέφαλο του επίπεδα της πρωτεϊνης αμυλοειδούς αντίστοιχα ενός 74χρονου που δεν «γυμνάζει» το νου του.

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι ακόμη και όσοι δεν είναι φορείς του συγκεκριμένου γονιδίου, δεν πρέπει να αποθαρρύνονται, αλλά αντίθετα έχουν κάθε λόγο να ασκούνται σωματικά και νοητικά (με χρήση υπολογιστή, ανάγνωση βιβλίων, βιντεοπαιχνίδια, λύση σταυρόλεξων κ.α.), επειδή αυτές οι δραστηριότητες συνήθως βοηθούν, ώστε να καθυστερήσει η εκδήλωση της απώλειας μνήμης και άλλων νοητικών προβλημάτων.