Λίγες ημέρες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, Ρώσοι καταναλωτές βρέθηκαν να τσακώνονται μέσα σε σούπερ μάρκετ για ένα πακέτο ζάχαρης. Ήταν η πρώτη ένδειξη ότι οι κυρώσεις της Δύσης ενδέχεται πράγματι να προκαλέσουν σοβαρά πλήγματα. Τα καταστήματα έθεσαν πλαφόν στην αγορά ορισμένων προϊόντων και η ρωσική κυβέρνηση έσπευσε να καθησυχάσει τους πολίτες ότι υπάρχει επάρκεια τροφίμων.
Οι Ρώσοι πολίτες βλέπουν ελλείψεις σε μία ευρεία γκάμα προϊόντων από κινητά τηλέφωνα και αυτοκίνητα μέχρι και χαρτί. Ωστόσο, ειδικοί υποστηρίζουν ότι υπάρχει ένας κλάδος, όπου η χώρα ενδέχεται να έχει θωρακιστεί επαρκώς από τις κυρώσεις: τον τομέα των τροφίμων.
Από το 2014, όταν η προσάρτηση της Κριμαίας πυροδότησε ένα κύμα κυρώσεων, το Κρεμλίνο προετοιμαζόταν για το ενδεχόμενο επιβολής σκληρότερων οικονομικών μέτρων από την Δύση. Βάσει ενός συντονισμένου σχεδίου, η Ρωσία προσπάθησε να απεξαρτηθεί από τις εισαγωγές αναπτύσσοντας τα τελευταία οκτώ χρόνια τις εγχώριες βιομηχανίες. Παρότι το εγχείρημα απέτυχε σε μία σειρά κλάδων, ήταν σίγουρα επιτυχημένο στον τομέα των τροφίμων και της γεωργίας.
Λίγο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, η Μόσχα απαγόρευσε τις εισαγωγές τροφίμων από όσες χώρες είχαν επιβάλει κυρώσεις. Παράλληλα, διοχέτευσε σημαντικές επιχορηγήσεις στους εγχώριους αγρότες και τις τεχνολογικές εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στην γεωργία, με στόχο να αυξηθεί η εγχώρια βιομηχανία τροφίμων. Το αποτέλεσμα; Το 2020 η ζήτηση για εισαγωγές κρέατος στην Ρωσία ήταν κατά 62% χαμηλότερη από το 2014 και για ψάρια κατά 35%. Παράλληλα, ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας σιτηρών στον κόσμο, η Ρωσία σταμάτησε προσωρινά την πώλησή τους στις γειτονικές, ώστε να ενισχύσει τα αποθέματα τροφίμων για την εγχώρια αγορά.
Πρόκειται για μία αξιοσημείωτη μεταβολή σε μία χώρα η οποία έχει ιστορικό λιμών και ελλείψεων τροφίμων και μάλιστα στην πρόσφατη ιστορία της.
Το σημείο καμπής
Παρότι τα θεμέλια για την ασφάλεια τροφίμων τέθηκαν πρώτη φορά το 2010, η Ρωσία επικεντρώθηκε στην προετοιμασία έναντι ακόμη σκληρότερων κυρώσεων το 2014, καθιστώντας τον κλάδο της γεωργίας «ανθεκτικό» σε εξωγενή οικονομικά μέτρα. Στην προσπάθεια αυτή βοήθησε και η κλιματική αλλαγή, αφού λόγω των ευνοϊκών καιρικών συνθηκών οι αγρότες απέκτησαν την δυνατότητα να καλλιεργήσουν σε περισσότερες τοποθεσίες της χώρας. Εκτός αυτού, μετά τις κυρώσεις του 2014 το ρούβλι υποχώρησε σημαντικά και συνεπώς τα προϊόντα εισαγωγής ήταν πολύ ακριβά και εκ των πραγμάτων λιγότερο ελκυστικά για τους Ρώσους πολίτες.
Η ρωσική κυβέρνηση άσκησε παράλληλα πιέσεις για να αλλάξει και τις προτιμήσεις των Ρώσων καταναλωτών, προωθώντας τοπικά προϊόντα, όπως το ηλιέλαιο ή την τοπική μπύρα, έναντι εισαγόμενων.
Παγίδες
Βέβαια, οι επιτυχίες της Ρωσίας στην ασφάλεια τροφίμων έχουν σοβαρούς περιορισμούς και η χώρα αναμένεται να αντιμετωπίσει έντονες δοκιμασίες τους επόμενους μήνες. Κατ΄αρχάς, εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές σε ορισμένα βασικά είδη, όπως τα φρούτα. Επίσης, σε βάθος χρόνου η ρωσική βιομηχανία τροφίμων θα «γονατίσει», διότι εισάγει μεγάλο μέρος του εξοπλισμού και των γεωργικών μηχανημάτων. Ακόμη και όσα θα μπορεί να εισάγει, θα είναι πολύ πιο ακριβά εάν το ρούβλι διολισθήσει περαιτέρω.
Παράλληλα, η απόφαση της κεντρικής τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού στο ιστορικό υψηλό του 20%, ώστε να δαμάσει τον καλπάζοντα πληθωρισμό θα επηρεάσει όσες επιχειρήσεις θέλουν να δανειστούν για την αγορά μηχανημάτων. Αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των τιμών. Ήδη μάλιστα, η απώλεια ξένων ανταγωνιστών έχει προκαλέσει τα τελευταία χρόνια μεγάλη άνοδο στις τιμές τροφίμων. Σήμερα, το μοσχαρίσιο κρέας στη Ρωσία είναι τέσσερις φορές ακριβότερο σε σχέση με τον Μάρτιο του 2014, ενώ οι ειδικοί θεωρούν ότι αυτή η ανοδική τάση θα συνεχιστεί.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα μπορεί ακόμη να βασίζεται σε εισαγωγές από τις «φιλικές» χώρες. Η Κίνα για παράδειγμα, μία από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων, δεν αναμένεται να επιβάλει κυρώσεις στην Ρωσία.
moneyreview.gr με πληροφορίες από GZERO
Διαβάστε επίσης:
Back in the USSR: Οι Ρώσοι τσακώνονται για ένα πακέτο ζάχαρη
Ρωσία: Έρχεται η δυσκολότερη χρεοκοπία στην ιστορία – Τα προβλήματα που ανακύπτουν
Ο νέος χάρτης: Ποιες χώρες στηρίζουν τη Ρωσία και γιατί
Β. Πούτιν: Η Δύση έβαλε «αυτογκόλ» επιβάλλοντας κυρώσεις στη Ρωσία
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
