Η κατάργηση του αποκλειστικού δικαιώματος των ΕΠΑ στην προμήθεια και τη διανομή εντός των γεωγραφικών τους ορίων για 30 χρόνια (2000-2030) αποτέλεσε δέσμευση της χώρας έναντι των δανειστών από το δεύτερο μνημόνιο και υλοποιήθηκε με την ψήφιση του νόμου 4336 τον Αύγουστο του 2015, στο πλαίσιο των προαπαιτουμένων του τρίτου Μνημονίου. Ο νέος νόμος ενσωμάτωσε ουσιαστικά το νομοσχέδιο που είχε καταρτίσει έπειτα από προετοιμασία δύο ετών η κυβέρνηση Σαμαρά και συγκεκριμένα ο υφυπουργός Ενέργειας Μάκης Παπαγεωργίου, με κομβικό σημείο τότε τις αιτιάσεις των ιδιωτών επενδυτών στις τρεις ΕΠΑ (Shell στην Αττική και ΕΝΙ στη Θεσσαλονίκη και στη Θεσσαλία) για αποζημιώσεις από το ελληνικό Δημόσιο, έναντι του προνομικού δικαιώματος που είχαν διασφαλίσει μέσω συμβάσεων κατ’ εξαίρεσιν της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Τελικά, ο νόμος που ψηφίστηκε τον Αύγουστο συμπεριέλαβε έμμεσες αποζημιώσεις για τους επενδυτές των ΕΠΑ (συμπεριλαμβανομένης της ΔΕΠΑ η οποία συμμετέχει με ποσοστό 51%) που προκύπτουν από το ρυθμιζόμενο έσοδο για τη δραστηριότητα της διανομής. Αυτό ορίζεται από τον νόμο στα 4 ευρώ η μεγαβατώρα, από τα 0,8 ευρώ η μεγαβατώρα που είναι σήμερα και έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την πλευρά της βιομηχανίας για δύο λόγους:
Ο πρώτος συνδέεται με την αύξηση που θα προκύψει στα ήδη υψηλά σε σχέση με τους ανταγωνιστές της τιμολόγια φυσικού αερίου, αφού η αύξηση θα μεταφερθεί στην κατανάλωση.
Ο δεύτερος συνδέεται με τα προσκόμματα που δημιουργεί στο άνοιγμα της αγοράς η αύξηση αυτή του κόστους διανομής. Εκπρόσωποι, μάλιστα, της ενεργοβόρου βιομηχανίας υποστηρίζουν ότι ο τρόπος που ανοίγει η αγορά ενισχύει τη ΔΕΠΑ και τις τρεις ΕΠΑ που σήμερα ασκούν μονοπωλιακή δραστηριότητα. Είναι αδύνατον, τονίζουν, κάποιος τρίτος που θέλει να μπει στην προμήθεια να μπορέσει να προσφέρει χαμηλότερα τιμολόγια όταν θα έχει να ανταγωνιστεί εταιρείες που δραστηριοποιούνται και στη διανομή. Ενα ερώτημα που τίθεται από την πλευρά της βιομηχανίας, αλλά και ενδιαφερόμενων επενδυτών, είναι πώς προέκυψε το κόστος 4 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τη χρήση του δικτύου διανομής, αφού, όπως υποστηρίζουν, δεν προηγήθηκε κάποια μελέτη.
Παρά τα στενά περιθώρια, ο νέος νόμος δημιουργεί τις προϋποθέσεις για άνοιγμα της αγοράς, αναφέρουν επιχειρηματικοί κύκλοι από τον τομέα της ενέργειας, που προετοιμάζονται. Τα υψηλά περιθώρια κέρδους της εν λόγω αγοράς αποτελούν ισχυρό κίνητρο για την είσοδο νέων επενδυτών.
