Οι δύο επιθέσεις σημειώθηκαν με διαφορά λίγων ωρών – και δύο χιλιάδων χιλιομέτρων. Η πρώτη έγινε την Κυριακή εναντίον ενός 26χρονου φοιτητή που έβγαινε από μια συναγωγή του Αμβούργου. Ο δράστης καταγόταν από το Καζαχστάν, φορούσε στολή του γερμανικού στρατού και στην τσέπη του είχε ένα σημείωμα με χειρόγραφη ζωγραφιά ενός αγκυλωτού σταυρού. Εναν ακριβώς χρόνο νωρίτερα είχαν δολοφονηθεί δύο Εβραίοι στη συναγωγή του Χάλε.
Η δεύτερη επίθεση είχε στόχο το εβραϊκό νεκροταφείο της Νίκαιας, στην Αττική. Οπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, οι νεοναζί βανδάλισαν τους εξωτερικούς τοίχους με τα ίδια συνθήματα που είχαν χρησιμοποιήσει οι ναζί πριν από 80 χρόνια για να εξοντώσουν έξι εκατομμύρια Εβραίους – μεταξύ των οποίων 60.000 Ελληνες. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που βεβηλώνονται εβραϊκά νεκροταφεία στην Ελλάδα. Το νεκροταφείο των Ιωαννίνων, όπως και η συναγωγή, έχουν δεχθεί επανειλημμένα επιθέσεις.
Πού θα βρισκόμασταν σήμερα αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Παύλος Φύσσας; Με κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις, θα παρακολουθούσαμε αδύναμοι, ή αδιάφοροι, τις καθημερινές προκλήσεις των Χρυσαυγιτών στη Βουλή, στους δρόμους, στις συνοικίες, στις λαϊκές, στα μνημεία. Η σημασία της σημερινής απόφασης του δικαστηρίου για τα εγκλήματα του νεοναζιστικού μορφώματος είναι χωρίς αμφιβολία ιστορική. Αλλά δεν πρέπει να οδηγήσει σε εφησυχασμό. Ο ρατσισμός, ο αντισημιτισμός, η ξενοφοβία, η ισλαμοφοβία, η ομοφοβία, έχουν βαθιές ρίζες. Δεν ξεριζώνονται με μια δικαστική απόφαση. Υποκινούνται από προκαταλήψεις, ενθαρρύνονται από την ανοχή, πολλαπλασιάζονται από τη σιωπή. Χρειάζεται λοιπόν διαρκής επαγρύπνηση.
Ο φόβος που εξακολουθούν να αισθάνονται οι Εβραίοι στην καθημερινή τους ζωή σε δημοκρατικές κοινωνίες αποτελεί όνειδος. Οπως είπε πριν από λίγο καιρό σε μια συνέντευξή του ο γενναίος δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ, ο αντισημιτισμός στην Ελλάδα δεν έπαψε ποτέ να υφίσταται. Μπορεί να μην είναι βίαιος, είναι όμως υπόκωφος. Το βλέπουμε σε χυδαία πρωτοσέλιδα αθηναϊκών εφημερίδων, όπως και σε υστερικά παραληρήματα αρθρογράφων του επαρχιακού Τύπου. Το βλέπουμε στις συνεχιζόμενες προσβολές γνωστών Εβραίων όπως ο Σόρος. Το μετράμε στις δημοκοπήσεις.
Η ευαισθησία ενός λαού δεν μετριέται όμως μόνο σε συνάρτηση με τη στάση του απέναντι στα θύματα του Ολοκαυτώματος. Εξίσου αποκαλυπτικό είναι το τεστ απέναντι στους μετανάστες, όπως οι αιγύπτιοι ψαράδες που δέχθηκαν τη δολοφονική επίθεση της Χρυσής Αυγής τον Ιούνιο του 2012 στο Πέραμα. Η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε προχθές να μειώσει πολύ τα πρόστιμα για τις ανθρωπιστικές οργανώσεις που μεταφέρουν παράτυπους μετανάστες στις ακτές και να μην απελαύνει πλέον τους μετανάστες που κινδυνεύουν με απάνθρωπη μεταχείριση στην πατρίδα τους. «Η προπαγάνδα του Σαλβίνι πήρε τέλος», είπε ο ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος. Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα, ανεχόμαστε τις κλειστές δομές, τις επαναπροωθήσεις και την προπαγάνδα του κάθε Μουτζούρη.
Αλλά ο σεβασμός των αδυνάμων δεν εξαρτάται ούτε από χρώμα ούτε από θρήσκευμα.
