Το ποσό τρομάζει. Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC) εκτίμησε ότι το κόστος στο Παγκόσμιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν μπορεί να ανέλθει στα 4,7 τρισ. δολάρια από τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στα ταξίδια την περασμένη χρονιά.
Οι αριθμοί συνήθως κρύβονται πίσω από τις εικόνες ερήμωσης που προβάλλουν σε κάθε χώρα της οποίας ένα σημαντικό μέρος της οικονομικής της επιβίωσης ή ανάπτυξης στηρίζεται στη βιομηχανία του τουρισμού.
Τους πρώτους μήνες του 2021, οι ίδιες εικόνες σε μέσα και τουριστικές υποδομές εξακολουθούν να στοιχειώνονται από την πανδημία που υποχωρεί και το εμβόλιο που δεν δείχνει να επαρκεί για τους περισσότερους κατοίκους του κόσμου ώστε να αρχίσει πρώτα σε κάθε χώρα και στη συνέχεια συλλογικά να οικοδομείται το πλέγμα της ανοσίας.
Εικόνες καταστροφής
Τα 4,7 τρισεκατομμύρια δολάρια είναι ευμετάβλητο ποσό με αρνητικό πρόσημο που χωρίς δραστικές ενέργειες δεν ανατάσσεται. Οι εικόνες με τα χιλιάδες κρουαζιερόπλοια δεμένα στα λιμάνια, τα αεροπλάνα να πετούν λιγότερο συχνά και ολοένα πιο συχνά με λιγότερους επιβάτες, μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες κλειστές και σκοτεινές και εκατομμύρια εργαζόμενοι άνεργοι, θα ήταν καταστροφικό αν επαναληφθούν και φέτος.
Για τον λόγο αυτό, τα σύνορα πρέπει να ανοίξουν και αυτό επιδιώκουν οι χώρες που προσπορίζονται από τον τουρισμό αλλά με νέες παραμέτρους που θα είναι διαφορετικές από εκείνες που ακολουθήθηκαν πέρυσι και σε πολλές περιπτώσεις οδήγησαν στην εκκόλαψη του δεύτερου κύματος και σε αυστηρότερα περιοριστικά μέτρα σε πόλεις και τοπικές κοινωνίες.
Ενα διαφορετικό διαβατήριο
Η Ελλάδα είναι μία από αυτές τις χώρες και η σχεδόν καταστροφική χρονιά που πέρασε για τον τουρισμό παρέσυρε σε υφεσιακή κατρακύλα τους οικονομικούς δείκτες χωρίς στο άμεσο μέλλον να διαφαίνεται το χέρι εκείνο που θα την τραβήξει από τα στάσιμα νερά. Εκτός κι αν η ατμομηχανή ξαναπάρει σύντομα μπροστά και κόσμος που θα έρχεται στη χώρα αρχίσει να αναζωογονεί ξενοδοχεία, υπηρεσίες, την εστίαση, το εμπόριο, την αγορά εν γένει.
Η πρόταση της Ελλάδας για την θεσμοθέτηση ενός πιστοποιητικού για κάθε άνθρωπο που εμβολιάζεται, στοχεύει ακριβώς σε αυτό. Η και σε αυτό. Ομως επειδή οι εξισώσεις δεν βγαίνουν πάντα και τόσο τα εμβόλια όσο και η απροσδιόριστη συμπεριφορά του ιού δεν ακολουθούν προκαθορισμένες ατραπούς, ακόμη και σε μία τέτοια πρόταση εμφιλοχωρούν παγίδες και προβληματισμοί που καλείται η Ευρώπη να αξιολογήσει.
Τι λέει η πρόταση Μητσοτάκη
Η ελληνική κυβέρνηση πρότεινε στην ΕΕ να θεσπίσει το πιστοποιητικό εμβολιασμού με στόχο τη «διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί κατά του COVID-19», όπως ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη σχετική επιστολή που έστειλε στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία την είδε με καλό μάτι.
«Αποτελεί επείγουσα ανάγκη να υιοθετήσουμε μια κοινή αντίληψη για το πώς πρέπει να δομηθεί ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού έτσι ώστε να γίνει αποδεκτό σε όλα τα κράτη μέλη», αναφέρει επίσης ο πρωθυπουργός στην επιστολή του. «Η διασφάλιση της ταχύτερης δυνατής αποκατάστασης της ελεύθερης κυκλοφορίας… είναι, αναγκαστικά, θεμελιώδης προτεραιότητα για όλους μας», υποστηρίζει.
Και ενώ η Ελλάδα «δεν πρόκειται να καταστήσει υποχρεωτικό τον εμβολιασμό ούτε θα τον θέσει ως προϋπόθεση για να ταξιδέψει κάποιος, τα άτομα, ωστόσο, που έχουν εμβολιαστεί πρέπει να μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα» σημειώνει ο κ. Μητσοτάκης προσθέτοντας ότι κάτι τέτοιο θα αποτελέσει κίνητρο για τους πολίτες ώστε να εμβολιάζονται.
Ελευθέρας με το νέο διαβατήριο
Την πρόταση του Πρωθυπουργού, εξειδίκευσε ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, λέγοντας ότι σε καμία των περιπτώσεων δεν θα γίνει το πιστοποιητικό εμβολιασμού προϋπόθεση για να ταξιδέψει κάποιος στη χώρα μας.
Ωστόσο, το πιστοποιητικό εμβολιασμών αλλά και τα rapid test που είναι γρήγορα, αποτελεσματικά και πιο φτηνά είναι, σύμφωνα με τον Χ. Θεοχάρη, δύο «εργαλεία» που δίνουν τη δυνατότητα να γίνουν οι μετακινήσεις που πρέπει φέτος το καλοκαίρι. Τεστ θα γίνονται σε όσους δεν έχουν εμβολιαστεί, αλλά μένει να φανεί με βάση τις αποφάσεις της επιτροπής αν θα γίνονται σε όλους.
Όσοι έχουν πιστοποιητικό εμβολιασμού θα περνούν ελεύθερα καθώς δεν χρειάζεται να σπαταλάμε τους πόρους που είναι συγκεκριμένοι, σε περιπτώσεις που δεν συνιστούν κίνδυνο.
Ο υπουργός Τουρισμού είπε ακόμη ότι φέτος το καλοκαίρι αναμένει μια καλύτερη χρονιά στον τομέα του τουρισμού. Σημείωσε ωστόσο ότι έχουν αλλάξει οι συνήθειες των καταναλωτών, υπάρχει υγειονομική αβεβαιότητα και κανείς πια δεν κλείνει ταξίδι 6 ή 8 μήνες πριν.
Καλή και μέτρια υποδοχή της ιδέας
Ο χρόνος πιέζει και η συζήτηση στην Ευρώπη έχει ανάψει και γίνεται με γρηγορότερους ρυθμούς απ’ ότι αξιολογούνται άλλα θέματα. Για παράδειγμα ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, τάχθηκε υπέρ των εμβολιασμών και απαντώντας σε σχετικό ερώτημα δήλωσε ότι υποστηρίζει την πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για ένα ευρωπαϊκό πιστοποιητικό εμβολιασμού.
Ανέφερε πως ήδη έχουν γίνει ανεπίσημες συνομιλίες με βάση δυο ερωτήματα: αφενός το αν θα πρέπει να αποφασιστεί μια τέτοια πιστοποίηση πανευρωπαϊκά και αφετέρου – εάν συμφωνηθεί – το πότε θα ξεκινήσει η εφαρμογή της, γιατί, όπως εξήγησε, αν γίνει πολύ νωρίς, πριν εμβολιαστεί πολύς κόσμος θα προκαλούσε απαγοήτευση στους Ευρωπαίους. Εκτίμησε, μάλιστα, ότι είναι απαραίτητη η ευρωπαϊκή συνεργασία και με τρίτες χώρες για αυτό το πιστοποιητικό, εφόσον γίνει αποδεκτό από τους ηγέτες, καθώς το θέμα θα τεθεί σε μια πρώτη συζήτηση την ερχόμενη Πέμπτη, 21 Ιανουαρίου, στην τηλεδιάσκεψη των ηγετών για την Covid-19.
Υποχρεωτικό το πιστοποιητικό;
Επίσης, ο Σαρλ Μισέλ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να γίνει υποχρεωτικό ένα τέτοιο πιστοποιητικό για τα ταξίδια, επισημαίνοντας ωστόσο ότι «αυτή η συζήτηση, αυτό το θέμα είναι ευαίσθητο σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, επειδή ορισμένες από αυτές θα έχουν την εντύπωση ότι με ένα τέτοιο πιστοποιητικό στην πραγματικότητα έχουμε αποφασίσει ότι ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός και πολλές χώρες πιστεύουν ότι είναι καλύτερο εάν ο εμβολιασμός παραμένει εθελοντικός». Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου παραδέχθηκε ότι το θέμα είναι «ευαίσθητο» μεταξύ των 27, αλλά αυτό δεν είναι λόγος για να αποφευχθεί η συζήτηση.
Ιδιαίτερα σκεπτική η Γαλλία
Ο σκεπτικισμός είναι καταρχάς έκδηλος στη Γαλλία με παραφρασμένο το επιχείρημα «τρομάξαμε να πείσουμε τον κόσμο να εμβολιαστεί να τους τρομάξουμε τώρα;» Είναι λοιπόν επιφυλακτική η Γαλλία ως προς την θέσπιση ευρωπαϊκού πιστοποιητικού εμβολιασμού, θεωρώντας ότι το θέμα δεν θα πρέπει να βρίσκεται στο μενού του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ερχόμενης εβδομάδας, δήλωσε ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Κλεμάν Μπον.
«Είμαστε πολύ επιφυλακτικοί», δήλωσε ο Κλεμάν Μπον στο ραδιοφωνικό δίκτυο του France Info. «Εάν μιλάμε για ένα χαρτί, ένα έγγραφο που μας επιτρέπει να ταξιδέψουμε στην Ευρώπη, πιστεύω ότι είναι πολύ πρόωρο», είπε.
«Είναι μία συζήτηση που δεν έχει χώρο να γίνει και θα ήταν σοκαριστικό, την ώρα που μόλις αρχίζουμε παντού την εκστρατεία εμβολιασμού στην Ευρώπη, να υπάρχουν σημαντικότερα δικαιώματα για ορισμένους παρά για άλλους. Δεν είναι αυτή η δική μας ιδέα περί προστασίας και πρόσβασης στα εμβόλια». Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας από την πλευρά του τάχθηκε «προς το παρόν» κατά της ιδέας ενός διαβατηρίου εμβολιασμού «σε πλανητικό επίπεδο».
Αλλιώς τα βλέπει η Γερμανία
Όποιος έχει εμβολιαστεί, θα πρέπει να επιτρέπεται να επισκεφθεί και πάλι εστιατόρια και κινηματογράφους, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, χαρακτηρίζοντας «παραπλανητικό» τον σχετικό διάλογο.
«Δεν πρόκειται για προνόμια, αλλά για άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων όσων έχουν εμβολιαστεί», τόνισε ο κ. Μάας στην Bild am Sonntag, εξηγώντας ότι οι περιορισμοί επιβάλλονται προκειμένου να μειωθούν τα κρούσματα και λόγω του κινδύνου υπερφόρτωσης του συστήματος υγείας.
«Δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί οριστικά σε ποιο βαθμό τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. Αλλά είναι σαφές ότι ένας εμβολιασμένος δεν στερεί τον αναπνευστήρα από κάποιον άλλον, και αυτό σημαίνει ότι ένας από τους κεντρικούς λόγους περιορισμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων παύει να ισχύει», συνέχισε ο κ. Μάας, ο οποίος έχει διατελέσει και υπουργός Δικαιοσύνης.
Επισήμανε μάλιστα ακόμη ότι και οι επιχειρήσεις εστιατορίων, θεάτρων, μουσείων και κινηματογράφων έχουν δικαίωμα να επαναλειτουργήσουν, εφόσον υπάρχει αυτή η δυνατότητα. «Και αυτή η δυνατότητα θα υπάρχει, όταν όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα εμβολιάζονται. Διότι στον χώρο θα υπάρχουν μόνο εμβολιασμένοι», κατέληξε.