«Τι σημασία έχει δηλαδή εάν ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης είναι γκέι; Το να προβάλλει κανείς τον ερωτικό προσανατολισμό του, το να κάνει τη διαφορετικότητά του σημαία, το βρίσκεις αξιέπαινο; Εχουμε φτάσει σε σημείο να κρίνουμε τις συλλογικές μας ηγεσίες βάσει της ποικιλοχρωμίας τους. Η Βουλή της Νέας Ζηλανδίας αποτελείται από γυναίκες σε ποσοστό 40% – εμείς, εδώ, έχουμε ένα μίζερο 20%… Στο Βέλγιο ορκίστηκε η πρώτη τρανσέξουαλ υπουργός. Πανηγυρίζουν οι προοδευτικοί πολίτες όπου γης. Ελάχιστοι ωστόσο θα ενδιαφερθούν εάν το Κοινοβούλιο στους αντίποδες νομοθετεί επωφελώς για την κοινωνία. Εάν η κ. Πέτρα Ντε Σάτερ προΐσταται με επιτυχία του δημόσιου τομέα… Οι συμβολισμοί μάς χορταίνουν. Η ουσία μας διαφεύγει.»
Αυτά μου έλεγε προχθές ένας φίλος, μορφωμένος, ανοιχτόμυαλος, ομοφυλόφιλος. Θεωρητικά είχε δίκιο. Απελευθέρωση σημαίνει τα γούστα του οποιουδήποτε να μην απασχολούν παρά όσους τυχόν τον ποθούν. Για τους υπόλοιπους να είναι εξίσου αδιάφορα με το αν προτιμάει το ψάρι ή το κρέας, τον Παναθηναϊκό ή τον Ολυμπιακό. Πόσω μάλλον το φύλο του. Υπάρχουν – το έχει καταγράψει η παγκόσμια Ιστορία, το παρατηρούμε καθημερινά γύρω μας – γυναίκες δεσποτικές, αρτηριοσκληρωτικές, προκατειλημμένες απέναντι στις άλλες γυναίκες. Και άντρες οι οποίοι έχουν δώσει αγώνες για τον φεμινισμό.
Σύμφωνοι, όμως… Ομως πρέπει να ζει κανείς στον δικό του περίκλειστο κόσμο, σε μια όαση πλουραλισμού κι ανεκτικότητας, για να μην αντιλαμβάνεται τι σημαίνει για την Ελλάδα η (υφ)υπουργοποίηση του Γιατρομανωλάκη.
Για μια χώρα όπου ο ανδρισμός -με την πιο ρηχή και άξεστη σημασία της λέξης – προβαλλόταν ως στόχος για τα μικρά αγόρια. «Φάε για να γίνεις άντρας», «πιες μια γουλιά ρακή για να γίνεις άντρας», «τι άντρας είσαι άμα δεν σου αρέσουν τα όπλα; – μεθαύριο θα σε πάρω μαζί στο κυνήγι!». Οπου πάρα πολλοί βολεύονταν με την παραδοσιακή κατανομή των ρόλων, το αρσενικό να είναι κουβαλητής, το θηλυκό να μένει σπίτι και να μεγαλώνει τα παιδιά. Και η νύφη ασφαλώς να στέκεται κλαρίνο εμπρός στην πεθερά, η οποία – ως επιβίωση της πανάρχαιας μητριαρχίας – κρατάει από το ημίφως τα ηνία, σέρνει τους γιους της από τη μύτη. Το δίδαγμα για τις γυναίκες ήταν υπόρρητο πλην σαφές: Πρέπει να απωλέσεις λόγω ηλικίας τα σεξουαλικά σου θέλγητρα για να αποκτήσεις αληθινή εξουσία.
Για μία χώρα όπου το να είσαι καθ ‘οιονδήποτε τρόπο διαφορετικός σε καθιστούσε δαχτυλοδεικτούμενο, αποσυνάγωγο, αποκλεισμένο από τα «σοβαρά».
Στις πιο κλειστές κοινότητες ένα κορίτσι, ένα αγόρι που ξέφευγε από τη νόρμα συχνά εξοντωνόταν ή στελνόταν δια της βίας -ψυχολογικής, ενίοτε και σωματικής – σε μοναστήρι. «Προτιμώ να νεκροφιλήσω τον γιο μου παρά να τον δω στα τέσσερα!» είχε δηλώσει προ ετών ένας διάσημος πολλά βαρύς και δεν σηκώθηκαν και οι πέτρες…
Στις πόλεις ο «αλλούτερος» διασκέδαζε, με την ύπαρξή του και μόνο, τους «φυσιολογικούς». Γινόταν αντικείμενο διαρκούς λοιδορίας, εκτόνωσης. Μόνο η τέχνη πιθανόν να τον έσωζε, η τέχνη πάντα πάει μαζί με την ελευθερία. Εάν φιλοδοξούσε να σταδιοδρομήσει στην επιστήμη, πόσω δε μάλλον στην πολιτική ή στην εκκλησία, όφειλε να αποκηρύξει την ταυτότητά του. Να κατακεραυνώνει μέρα – νύχτα όσους είχαν το δικό του «κουσούρι»…
Γιατί μιλάω σε παρελθόντα χρόνο; Κάτω από ένα λούστρο εκσυγχρονισμού, εκατομμύρια συμπολίτες μας παραμένουν μισαλλόδοξοι, καθηλωμένοι στις προκαταλήψεις τους. Ανέχονται τις ιδέες της απελευθέρωσης εφόσον δεν κλονίζουν τον δικό τους μικρόκοσμο. «Ας υπάρχουν ομοφυλόφιλοι υπό τον όρον να μην προκαλούν» λένε και νιώθουν εξαιρετικά γενναιόδωροι.
Για αυτό η ανάδειξη του Γιατρομανωλάκη σε κυβερνητικό πόστο είναι εξαιρετικά σημαντική. Διότι δίνει περηφάνεια, θάρρος να ονειρεύεται και να τολμά, σε κάθε διαφορετικό παιδί. Αποστομώνει συμπλεγματικούς γονείς, σκοταδιστές δασκάλους. Κι όσο καλύτερα τα πάει, τόσο πιο πλατείς δρόμους θα ανοίξει. Αρκεί να μείνει πιστός στον εαυτό του, αναπαλλοτρίωτος από την εξουσία.
«Είτε βραδιάζει είτε φέγγει, μένει λευκό το γιασεμί» γράφει – και εύχεται – ο Γιώργος Σεφέρης.