9 Νοεμβρίου 1907
Το διαμάντι Cullinan, το μεγαλύτερο που έχει ανακαλυφθεί ποτέ, καθώς έχει το μέγεθος μιας ανθρώπινης καρδιάς, δωρίζεται στον Βασιλιά Εδουάρδο τον 7ο της Αγγλίας για τα γενέθλιά του.
Το διαμάντι των 3.106 καρατίων είχε ανακαλυφθεί δύο χρόνια νωρίτερα στο ορυχείο Premier στην Πρετόρια της Ν. Αφρικής.
Ο Frederick Wells βρισκόταν 5,5 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης όταν είδε κάτι να λάμπει στα τοιχώματα του ορυχείου. Το εύρημά του παρουσιάστηκε την ίδια ημέρα στον σερ Thomas Cullinan, ιδιοκτήτη του ορυχείου.
Ο Cullinan πούλησε το διαμάντι στην τοπική κυβέρνηση της επαρχίας Τρανσβάλ, η οποία με τη σειρά της το πρόσφερε στον βασιλιά Εδουάρδο τον 7ο της Αγγλίας, σαν δώρο γενεθλίων.
Φυσικά, ο Εδουάρδος ανησυχούσε ότι ένα τόσο μεγάλο διαμάντι μπορεί να μπει στο στόχαστρο ληστών κατά τη μεταφορά του από την Αφρική στο Λονδίνο. Και έτσι, φρόντισε να διασπείρει διάφορες φήμες και σενάρια, καθώς και να στείλει ένα ψεύτικο διαμάντι με ατμόπλοιο, το οποίο φρουρούσαν αστυνομικοί, για αντιπερισπασμό. Την ίδια ώρα, το αληθινό διαμάντι βρισκόταν στον δρόμο προς την Αγγλία μέσα σε ένα απλό κουτί ταχυδρομείου.
Ο Εδουάρδος εμπιστεύτηκε την κοπή του Cullinan στον Joseph Asscher, επικεφαλής της Asscher Diamond Company του Άμστερνταμ. Επρόκειτο για τον άνθρωπο που είχε κόψει το φημισμένο Excelsior, ένα διαμάντι 971 καρατίων που είχε βρεθεί το 1893. Παρότι πολύ έμπειρος, ο Asscher μελέτησε το διαμάντι για έξι μήνες πριν να επιχειρήσει να το κόψει. Στην πρώτη του προσπάθεια, η λεπίδα έσπασε, χωρίς αποτέλεσμα. Με τη δεύτερη, το διαμάντι κόπηκε ακριβώς όπως είχε σχεδιάσει. Λέγεται ότι ο Asscher αμέσως μετά λιποθύμησε από την ένταση της στιγμής.
Το Cullinan κόπηκε σε εννέα μεγάλα διαμάντια και περίπου 100 μικρότερα, τα οποία αξίζουν εκατομμύρια δολάρια.
φωτ.: Shutterstock
Το μεγαλύτερο από αυτά, το «Star of Africa I» ή «Cullinan I», είναι 530 καρατίων και αποτελεί το μεγαλύτερο κατεργασμένο άχρωμο διαμάντι υψηλής ποιότητας στον κόσμο. Το δεύτερο μεγαλύτερο, το «Star of Africa II» ή «Cullinan II» είναι 317 καρατίων.
Επτά από τα μεγάλα διαμάντια του Cullinan αλλά και 96 από τα μικρότερα ανήκαν στην Βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας, η οποία κληρονόμησε τη συλλογή από την γιαγιά της.
Το σκήπτρο με το Cullinan I. (φωτ.: The Sovereign’s Sceptre with Cross, Royal Collection Trust/© Her Majesty Queen Elizabeth II 2017)
Το Cullinan I φυλάσσεται στον Πύργο του Λονδίνου, με τα Πετράδια του Στέμματος, όπως και το Cullinan II. Το Star of Africa Ι κοσμεί το βασιλικό σκήπτρο, ενώ το Star of Africa II είναι δεμένο στο αυτοκρατορικό στέμμα.
φωτ.: Το στέμμα με το Cullinan II (φωτ.: © Her Majesty Queen Elizabeth II 2001/Prudence Cuming Associates)
Εκκλήσεις για την επιστροφή του στη Ν. Αφρική
Έπειτα και από τον θάνατο της Βασίλισσας Ελισάβετ, οι εκκλήσεις να επιστραφεί το «Star of Africa» (Cullinan I) στη Ν. Αφρική, έχουν ενταθεί. Άλλωστε, πολλοί στη χώρα θεωρούν ότι το διαμάντι περιήλθε παράνομα στην κατοχή της βασιλικής οικογένειας της Αγγλίας.
Ο θάνατος της Ελισάβετ άνοιξε μία ευρύτερη συζήτηση γύρω από την αποικιοκρατία και το πώς αυτή σχετίζεται με την κληρονομιά της.
Ο Τύπος της Ν. Αφρικής συντηρεί τη συζήτηση γύρω από το ιδιοκτησιακό καθεστώς του διαμαντιού, μαζί με το αίτημα για την καταβολή αποζημιώσεων.
«Το διαμάντι Cullinan πρέπει να επιστραφεί στη Ν. Αφρική αμέσως», είπε ο ακτιβιστής Thanduxolo Sabelo σε τοπικά media. «Ο ορυκτός πλούτος της χώρας μας και άλλων χωρών συνεχίζει να ωφελεί τη Βρετανία σε βάρος του λαού μας».
Ο Vuyolwethu Zungula, μέλος του κοινοβουλίου της Ν. Αφρικής, κάλεσε την χώρα του «να απαιτήσει αποζημιώσεις για όλη τη ζημιά που έκανε η Βρετανία» καθώς και να «απαιτήσει την επιστροφή όλου του χρυσού και των διαμαντιών που εκλάπησαν από τη Βρετανία».
Σύμφωνα με το Royal Asscher, τα δικαιώματα της βρετανικής βασιλικής οικογένειας στο διαμάντι στηρίζονται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση της επαρχίας Τρανσβάλ της Ν. Αφρικής (υπό τη βρετανική εξουσία), είχε αγοράσει το πετράδι πριν να το δωρίσει στον Βασιλιά Εδουάρδο.
Όμως, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Ν. Αφρικής, Everisto Benyera, απορρίπτει αυτή τη λογική. «Οι συναλλαγές της εποχής της αποικιοκρατίας είναι παράνομες και ανήθικες», έλεγε πριν από μερικές ημέρες στο CNN. Σύμφωνα με το δικό του σκεπτικό, οι κυβερνήσεις της Ν. Αφρικής και οι διαδικασίες εξόρυξης ήταν παράνομα.
«Το ότι παρέλαβε ένα κλεμμένο διαμάντι δεν σημαίνει ότι ο αποδέκτης είναι αθώος. Το Great Star είναι ένα ματωμένο διαμάντι. Η ιδιωτική εταιρεία εξόρυξης, η κυβέρνηση της επαρχίας Τρανσβάλ και η βρετανική αυτοκρατορία είναι κομμάτια ενός μεγαλύτερου δικτύου αποικιοκρατίας», σημειώνει.
moneyreview.gr
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
