Στις 12 Απριλίου 1986 ο κομήτης του Χάλεϊ έκανε την επίσκεψή του στη Γη, εβδομήντα έξι χρόνια μετά την τελευταία του εμφάνιση στη «γειτονιά» μας. Στην κορυφή Σκίνακας του Ψηλορείτη, εκείνη την ημέρα εκατοντάδες άνθρωποι της πανεπιστημιακής κοινότητας αλλά και πολίτες έδωσαν ραντεβού με τον λαμπερό περαστικό, τον οποίο είχαν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν μέσα από το νεόδμητο πετρόχτιστο Αστεροσκοπείο Σκίνακα και το τηλεσκόπιο τύπου Schmidt-Cassegrain, με διάμετρο κατόπτρου 0,3 μ.
Η ιδέα για τη μετατροπή του Σκίνακα, λίγα μόλις χιλιόμετρα από τα Ανώγεια και τον Ιδαίον Aντρον όπου ο μύθος θέλει να ανατράφηκε ο νεφεληγερέτης Δίας, σε τόπο αστρονομικής έρευνας υπήρχε ήδη από το 1984, οπότε και ξεκίνησε η διάνοιξη δρόμου προς την κορυφή. Η τοποθέτηση και λειτουργία του τηλεσκοπίου ήταν αποτέλεσμα συνεργασίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (τότε Ερευνητικό Κέντρο Κρήτης) και του Ινστιτούτου Max Planck Εξωγήινης Φυσικής της Γερμανίας. Ο εκπεφρασμένος τους στόχος ήταν η εκπαίδευση των φοιτητών του πανεπιστημίου στην αστρονομία αλλά και η έρευνα πάνω σε εκτεταμένα ουράνια αντικείμενα, όπως οι κομήτες και τα αέρια νεφελώματα – ήταν άλλωστε το πρώτο ακαδημαϊκό οικοσύστημα στην Ελλάδα που αποκτούσε ένα ερευνητικό αστεροσκοπείο.
Από εκείνη τη μαγική βραδιά, τόσο για την ερευνητική κοινότητα όσο και για την τοπική κοινωνία και τους λάτρεις του απέραντου σύμπαντος, συμπληρώθηκαν ήδη τριάντα πέντε χρόνια. Λίγο πριν από τη συμπλήρωση της πρώτης δεκαετίας λειτουργίας του αστεροσκοπείου, στη διάρκεια της οποίας επιβεβαιώθηκε η άριστη θέση του για αστρονομικές παρατηρήσεις υψηλής ποιότητας στην περιοχή της Μεσογείου, αποφασίστηκε η εγκατάσταση μεγαλύτερου και πιο σύγχρονου τηλεσκοπίου τύπου Ritchey-Chretien με διάμετρο κατόπτρου 1,3 μ. Επίσης, εξοπλίστηκε με πληθώρα ερευνητικών οργάνων τελευταίας τεχνολογίας και συνέχισε να στελεχώνεται με εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό.
Οι παρατηρήσεις από τον Σκίνακα έχουν οδηγήσει μέχρι σήμερα σε 247 εργασίες σε ερευνητικά περιοδικά με κριτές, οι οποίες έχουν λάβει πάνω από 6.000 αναφορές. Δεκάδες φοιτητές από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, και όχι μόνο, έχουν εκπαιδευτεί στις εγκαταστάσεις του, ενώ δεκαπέντε διδακτορικές διατριβές έχουν εκπονηθεί χρησιμοποιώντας δεδομένα από τα τηλεσκόπιά του. Κάθε καλοκαίρι στις καθιερωμένες ανοικτές βραδιές, εκατοντάδες επισκέπτες έχουν τη μοναδική ευκαιρία να θαυμάσουν τον υπέροχο νυχτερινό ουρανό από ύψος 1.750 μ.
Με τη στήριξη του Πανεπιστημίου Κρήτης, του ΙΤΕ, του Δήμου Ανωγείων και της Περιφέρειας Κρήτης, στην επόμενη διετία, οι εγκαταστάσεις του θα αναβαθμιστούν σημαντικά. Οι εργασίες για καλύτερη πρόσβαση και έναν νέο θόλο στο αστεροσκοπείο έχουν ήδη ξεκινήσει, ενώ προγραμματίζεται η απόκτηση ενός μεγαλύτερου τηλεσκοπίου καθώς και η δημιουργία ενός νέου κτιρίου – πολυχώρου για την υποδοχή των επισκεπτών και τη διοργάνωση εκδηλώσεων. Τέλος, το Αστεροσκοπείο Σκίνακα αναμένεται να ξεκινήσει και μια τρίτη δραστηριότητα, αυτή της παροχής υπηρεσιών προς την Πολιτεία και τους ιδιώτες, διαθέτοντας νέες δυνατότητες που του δίνονται με τη συμμετοχή του σε θέματα τηλεπικοινωνιών μέσω της οπτικής σύνδεσης λέιζερ με τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους, καθώς και παρακολούθησης και ασφάλειας άλλων διαστημικών συσκευών σε τροχιά γύρω από τη Γη.
