Η προχωρημένη νόσος του Parkinson είναι η κατάσταση εκείνη που ο καθένας από εμάς φαντάζεται όταν σκέφτεται το «Πάρκινσον».
Τρόμος, δυσκαμψία, μεγάλη δυσκολία στην κίνηση, αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης. Με μια λέξη, αναπηρία. Ωστόσο δεν ξεκινάει έτσι η Parkinson και μπορεί να αποτραπεί αυτή η δυσμενή για τον ασθενή εξέλιξη.
Ο Γεώργιος Α. Τάγαρης, Διευθυντής στη Νευρολογική Κλινική,του νοσοκομείου “Γ. Γεννηματάς” εξηγεί ότι τα πρώτα χρόνια ο ασθενής έχει μια εξαιρετική ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή. Η βάση της θεραπείας είναι η λεβοντόπα, η οποία στον εγκέφαλο μετατρέπεται σε ντοπαμίνη την ουσία δηλαδή που λείπει από τον εγκέφαλο. Δίνοντας λεβοντόπα στη σωστή δοσολογία, τα συμπτώματα ελέγχονται. Οι δυσκολίες παρουσιάζονται μετά από μερικά χρόνια, καθώς η εκφύλιση συνεχίζεται. Πρώτα στην κίνηση. Το φάρμακο, που μέχρι την στιγμή εκείνη σχεδόν εξαφάνιζε τα συμπτώματα, τώρα δεν είναι αρκετό. Η δράση του τελειώνει νωρίς και ο άνθρωπος «μαγκώνει». Tα χέρια, εκτός από το τρέμουλο, δυσκολεύονται και στις πιο απλές καθημερινές εργασίες. Το κορμί γέρνει προς τα εμπρός, τα πόδια «κολλάνε στο πάτωμα» και η βάδιση γίνεται ιδιαίτερα δύσκολη. Επιπλέον, εμφανίζονται ανεξέλεγκτες κινήσεις – «υπερκινησίες».
Είναι σαν να έχει γίνει ο ασθενής πολύ ευαίσθητος στο φάρμακο που παίρνει και να μην μπορεί να ελέγξει το σώμα του. Πρόσθετα προβλήματα, πέρα από τα κινητικά, εμφανίζονται όπως η υπόταση, σιελόρροια, εφιδρώσεις, δυσκοιλιότητα, προβλήματα από ψυχολογικής φύσεως.
Είναι όμως απαραίτητο να εξελιχθούν τα πράγματα έτσι; Ο άνθρωπος όταν διαγιγνώσκεται πρέπει να έχει στο μυαλό του ότι κάποια στιγμή θα καταλήξει στην κατάσταση αυτή; Ασφαλώς όχι! Το πρώτο πράγμα που πρέπει να συνειδητοποιήσει αμέσως μετά τη διάγνωση είναι ότι η εξέλιξη κάθε ασθενούς είναι διαφορετική. Ο καθένας ακολουθεί τη δική του πορεία, με λιγότερες ή περισσότερες δυσκολίες.
Η σωστή επιλογή των φαρμάκων
Και το κυριότερο: Την πορεία αυτή έχουμε τη δυνατότητα να την επηρεάσουμε! Σε μεγάλο βαθμό!
Πρώτα με τη θεραπευτική αγωγή από την αρχή της νόσου. Η επιλογή των φαρμάκων γίνεται με στόχο όχι μόνο για να αντιμετωπισθούν τα συμπτώματα αλλά και για να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης των προβλημάτων που προαναφέρθηκαν.
Έτσι, για παράδειγμα, προσπαθούμε ειδικά στα άτομα νεότερης ηλικίας, να ξεκινάμε τη θεραπεία με φάρμακα όπως είναι οι ντοπαμινεργικοί αγωνιστές. Αλλά και όταν εμφανισθούν τα προβλήματα αυτά, η αγωγή πρέπει να προσαρμοσθεί κατάλληλα. Εδώ έρχεται η καλή συνεργασία του ασθενούς με τον γιατρό του. Πρέπει ο ασθενής να κατανοήσει τη φύση των προβλημάτων του, διαχωρίζοντας εκείνα που οφείλονται σε έλλειψη φαρμάκου από εκείνα που οφείλονται σε περίσσεια και να δώσει στον γιατρό την ορθήπληροφόρηση.
Ο γιατρός θα προσπαθήσει να ρυθμίσει τη φαρμακευτική αγωγή, διαμοιράζοντας τις δόσεις, προσθαφαιρώντας φάρμακα ώστε να υπάρχει ικανοποιητική κινητικότητα χωρίς υπερκινησίες.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί η δυνατότητα χρήσης ειδικών αισθητήρων που φοράει ο ασθενής και οι οποίες συλλέγουν και δίνουν στον γιατρό μια ακριβέστατη εικόνα για την κινητική του κατάσταση. Παράλληλα, στην προχωρημένη νόσο, πρέπει να αντιμετωπισθούν και όλα τα άλλα προβλήματα (χαμηλή πίεση, σιελόρροια, δυσκοιλιότητα κλπ.) ενώ ταυτόχρονα ο ασθενής πρέπει να φροντίζει να διατηρεί το σώμα του σε άριστη κατάσταση: Φυσική άσκηση, σωστή διατροφή, φυσικοθεραπεία όποτε απαιτείται, είναι στοιχεία που πρέπει να γίνουν τρόπος ζωής.
Θεραπείες δεύτερης γραμμής
Ωστόσο, σε κάποιους ασθενείς η φαρμακευτική αγωγή από το στόμα δεν καταφέρνει να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα με ικανοποιητικό τρόπο. Στην περίπτωση αυτή, περνάμε στις θεραπείες δεύτερης γραμμής. H χορήγηση φαρμάκου με υποδόρια ένεση είναι η πιο απλή μέθοδος. Το φάρμακο που δίνεται με τον τρόπο αυτόν είναι ένας ισχυρός ντοπαμινεργικός αγωνιστής, η απομορφίνη.
Ο ασθενής έχει μαζί του το φάρμακο, σε μορφή προγεμισμένης πένας, και το χρησιμοποιεί όποτε το φάρμακο από το στόμα δεν τον καλύπτει. Η ίδια ουσία μπορεί επίσης να χορηγηθεί με μορφή συνεχούς υποδόριας ένεσης, με ειδική αντλία. Σε πιο προχωρημένες περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί λεβοντόπα σε συνεχή έγχυση απευθείας στο λεπτό έντερο.
Η θεραπεία αυτή είναι η πλέον αποτελεσματική και απαιτεί τη μόνιμη τοποθέτηση ειδικού καθετήρα από γαστρεντερολόγο. Σε νεότερους ασθενείς υπάρχει επίσης η δυνατότητα χειρουργικής εμφύτευσης ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο. Τα ηλεκτρόδια, τα οποία συνδέονται με έναν διεγέρτη που τοποθετείται κάτω από το δέρμα στο στήθος του ασθενούς, δίνουν μια συνεχή ηλεκτρική διέγερση η οποία ενεργεί παράλληλα με την ντοπαμίνη, επαναφέροντας σε μεγάλο βαθμό την ομαλή και σταθερή απάντηση.
ΟΙ θεραπείες αυτές οδηγούν σε σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής και παρέχονται σε εξειδικευμένα κέντρα κινητικών διαταραχών όπως αυτό που λειτουργεί στη Νευρολογική Κλινική του νοσοκομείου Γεώργιος Γεννηματάς.
Ο κύριος παράγοντας όμως, ο οποίος θα καθορίσει την πορεία του κάθε ασθενούς, είναι η προσωπική του στάση απέναντι στην ασθένεια και η αποφασιστικότητα με την οποία θα αντιμετωπίσει τα μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα που θα παρουσιαστούν. Οι θεραπείες, φαρμακευτικές ή μη, είναι τα όπλα που θα προσφέρει ο γιατρός μαζί με την υπεύθυνη καθοδήγηση αλλά και την ψυχολογική στήριξη. Την πραγματική μάχη την δίνει ο ίδιος ο ασθενής. Είναι μια μάχη που μπορεί και πρέπει να κερδίζεται καθημερινά. Με γνώση, αποφασιστικότητα και αισιοδοξία για το αποτέλεσμα», καταλήγει ο Τάγαρης
Σημειώνεται ότι το Ειδικό Ιατρείο Κινητικών Διαταραχών του νοσοκομείου «Γεώργιος Γεννηματάς» λειτουργεί από το 1989. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2132032308
