Τονίζει τα θετικά σημεία του μνημονίου για την αλλαγή του προτύπου της οικονομίας και του κράτους, χωρίς να υποτιμά τις αρνητικές επιπτώσεις μέτρων που προβλέπονται, τονίζοντας ότι ο κίνδυνος αποτυχίας είναι κυρίως πολιτικός και το τελικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί και από τη στάση της Αντιπολίτευσης.
«Παρά τις απαισιόδοξες απόψεις που έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς από τεχνικής άποψης, η μακροοικονομική διαχείριση μπορεί να πετύχει και οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις
να εφαρμοστούν. Βέβαια δεν πρέπει να υποτιμάται ο κίνδυνος να αποτύχει το πρόγραμμα πολιτικά» αναφέρεται.
Ενδιαφέρον εχει ο απολογισμός του 2015, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι «το πρώτο εξάμηνο του 2015 θα καταγραφεί στην ιστορία ως μια διαδικασία πολιτικής προσαρμογής που, παρ’ όλο που βελτίωσε ορισμένους στόχους (πχ στα πρωτογενή πλεονάσματα), κόστισε στη χώρα και περιέπλεξε τα προβλήματα».
Ωστόσο, προσθέτει, στο δεύτερο εξάμηνο, οπότε έλαβε χώρα και η συμφωνία για το τρίτο μνημόνιο, υπήρξε «θαρραλέος αναπροσανατολισμός πολιτικής που πιστώνεται πρωτίστως στον πρωθυπουργό».
Εκτενώς παρουσιάζονται και οι προκλήσεις για το 2016 «που πρέπει να διαφέρει από το 2015». Καταγραφοντας τα βήματα που πρέπει να γίνουν τους επόμενους μήνες, μέχρι τον Μάρτιο-Απρίλιο 2016, και τα θέματα που πρέπει να συμφωνηθούν με τους θεσμούς και να αρχίσουν να εφαρμόζονται δύσκολες μεταρρυθμίσεις αναφέρεται στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων το 2016, στο Ασφαλιστικό, το φορολογικό, το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Οικονομικής Στρατηγικής 2017-2020, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, τις μεταρρυθμίσεις στον τραπεζικό τομέα και τη μεταρρύθμιση στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.
Επί τη βάσει αυτών και άλλων μικρότερης εμβέλειας παρεμβάσεων θα γίνει η πρώτη αξιολόγηση που έχει ήδη καθυστερήσει, καθώς προβλεπόταν για τον Νοέμβριο του 2015. Και, φυσικά, ευλόγως αναμένουμε ότι θα ξεκινήσει μετά την πρώτη αξιολόγηση η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς για το ελληνικό χρέος, σημειώνεται στην έκθεση.
Κρούει δε κώδωνα κινδύνου τονίζοντας ότι «αν δεν αναληφθεί αποφασιστική δράση και δεν γίνουν οι αναγκαίες επιλογές, η ίδια η πορεία της οικονομίας θα εκβιάσει λύσεις που είναι ανεπιθύμητες».
Με αναφορές δε στον αναπτυξιακό νόμο, στη φορολογική μεταρρύθμιση, στις ιδιωτικοποιήσεις, στη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για το επιχειρείν, η έκθεση προειδοποεί ότι η πολιτική προσαρμογής θα αποτύχει αν η χώρα δεν επιστρέψει σε τροχιά σταθερής ανάπτυξης.
Χαρακτηριστικά για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων σε ότι αφορά τη διευκόλυνση και τη στήριξη του επιχειρείν αναφέρει ότι «χωρίς μεταρρυθμίσεις που δημιουργούν ένα ευνοϊκό κλίμα για την υγιή επιχειρηματικότητα και δεν συσκοτίζονται από αμφίσημες δηλώσεις και αντιφατικές πρακτικές, η χώρα θα εγκλωβιστεί σε συσταλτικά μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής, που θα εντείνουν την ύφεση και θα καταλήξουμε σε ένα σπιράλ προς τα κάτω».
Την επαναφορά στην ανάπτυξη, προστίθεται στην έκθεση, θα διευκολύνουν και κινήσεις στην ΕΚΤ (επαναφορά του waiver, δηλαδή της κατ΄ εξαίρεση αποδοχής ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ παρά τη χαμηλή αξιολόγησή τους και η συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης αμέσως μετά την αξιολόγηση). Μάλιστα, οι συντακτες της έκθεσης ασκώντας κριτική στους ευρωπαϊκούς θεσμούς επισημαίνουν ότι «οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έπρεπε και σε αυτά τα ζητήματα να επιδείξουν ευκαμψία και να τα αποφασίσουν νωρίτερα. Θα βοηθούσε στην εφαρμογή των μέτρων από τα οποία εξαρτάται η πρώτη αξιολόγηση και στην υπέρβαση της αβεβαιότητας».
Υπάρχει δημοσιονομικό κενό το 2016;
Με τους θεσμούς να αναμένονται στην Αθήνα και κυρίως το ΔΝΤ να φέρεται ότι θέτει θέμα δημοσιονομικού κενού το 2016, γεγονός που συνεπάγεται απαιτήσεις για νέα μέτρα ενδιαφέρον έχει η απάντηση του Γραφείου προϋπολογισμού στο ερώτημα εάν η θέση αυτή ευσταθεί.
Χωρίς να αμφισβητεί τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης για καλύτερη πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών το 2015, το Γραφείο δεν θεωρεί παράλογες τις ανησυχίες των δανειστών, δεδομένου, όπως εξηγεί, ότι καθυστέρησε η υιοθέτηση μέτρων που θα είχαν δημοσιονομικό αποτέλεσμα το 2016, όπως το ασφαλιστικό, το φορολογικό κτλ
Ειδικότερα, στην έκθεση επισημαίνεται: «Κατά την κυβέρνηση, η μέχρι τώρα καλή πορεία εκτέλεσης του Π/Υ 2015, ιδιαίτερα στην πορεία των εσόδων, δεν δημιουργεί θέμα δημοσιονομικού κενού, άρα και ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων.»
»Όμως, οι καθυστερήσεις που ήδη έχουν παρατηρηθεί με τη θέσπιση νομοσχεδίων που εκκρεμούν εξ αναβολής από το 2015 καθώς δεν συνδέθηκαν με πακέτα προαπαιτούμενων δημιουργούν ήδη κάποιες ανησυχίες καθώς πολλά από τα μέτρα αυτά έχουν δημοσιονομικό αποτέλεσμα το 2016. Κυρίως προέρχονται από το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που μεταφέρθηκε για τον Ιανουάριο. Επίσης προέρχονται από τις εκκρεμείς παρεμβάσεις στο φορολογικό νομοσχέδιο (ενοίκια, αγρότες, νέα κλίμακα κλπ), αλλά και από τις εφαρμοστικές παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν ώστε να διασφαλιστεί η μείωση των αμυντικών δαπανών κατά πεντακόσια εκατομμύρια ευρώ μέσα στο 2016».
Αργυρώ Τσατσούλη
Newsroom ΔΟΛ
