Με τα επιτόκια σε όλο τον κόσμο να αυξάνονται ταχύτατα, οι οικονομολόγοι αρχίζουν να ανησυχούν για τα χρέη που συσσωρεύτηκαν όσο καιρό το κόστος δανεισμού παρέμενε κοντά στο μηδέν.
Ο γνωστός οικονομολόγος Nouriel Roubini έκρουσε προειδοποιητικό καμπανάκι, μιλώντας για «τη μητέρα όλων των οικονομικών κρίσεων», καθώς η απότομη αύξηση των επιτοκίων κινδυνεύει να υπονομεύσει την ικανότητα νοικοκυριών και επιχειρήσεων να αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.
Ο Roubini ενώνει τη φωνή του με οργανισμούς όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα, οι επικεφαλής των οποίων έχουν προειδοποιήσει ότι τα αυξανόμενα χρέη εκθέτουν την παγκόσμια οικονομία στον κίνδυνο μιας σοβαρής ύφεσης.
Οι ανησυχίες για τα επίπεδα των χρεών της αμερικανικής οικονομίας αυξάνονται καθώς η Federal Reserve έχει ανεβάσει τα επιτόκια στο 4%, από το 0-0,25% που ήταν τον Μάρτιο. Άλλες κεντρικές τράπεζες από όλο τον κόσμο ακολουθούν, καθώς προσπαθούν να ρίξουν τον πληθωρισμό.
Η συσσώρευση των χρεών
Μετά την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2008, οι κεντρικές τράπεζες «πλημμύρισαν» τις αγορές με φθηνό χρήμα, μειώνοντας τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά και χρησιμοποιώντας την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης (quantitative easing – QE) για να αγοράσουν τίτλους αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η μείωση του κόστους δανεισμού σήμαινε ότι οι επιχειρήσεις, οι κυβερνήσεις και οι ιδιώτες μπορούσαν να δανειστούν ευκολότερα και φθηνότερα. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία αυτών που ο Roubini αποκαλεί «ζόμπι», δηλαδή επιχειρήσεις και νοικοκυριά που επιβιώνουν με τη βοήθεια του φθηνού δανεισμού.
Καθώς τα επιτόκια αυξάνονται, είναι όλο και δυσκολότερο για αυτούς τους δανειολήπτες να αποπληρώνουν τα χρέη τους.
Πάμε για κρίση;
Ο Roubini προειδοποιεί ότι ο συνδυασμός των αυξανόμενων χρεών, του υψηλού πληθωρισμού και της χαμηλής ανάπτυξης θα πυροδοτήσει ένα παγκόσμιο οικονομικό κραχ, με τα χρηματιστήρια να πέφτουν 25%.
Οι κεντρικές τράπεζες δεν θα μπορέσουν να αποτρέψουν την πτώση των οικονομιών, γιατί εάν επιβραδύνουν τη σύσφιγξη της πολιτικής τους, κινδυνεύουν να φουντώσουν τον πληθωρισμό, εξηγεί ο οικονομολόγος που είναι γνωστός και με το παρατσούκλι Dr Doom, γιατί προέβλεψε την κρίση του 2008.
«Η μητέρα όλων των στασιμοπληθωριστικών κρίσεων χρέους μπορεί να καθυστερήσει, αλλά όχι να αποφευχθεί», τόνισε ο Roubini σε άρθρο του.
Όπως σημειώνει το Business Insider, ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα συνδέουν την αύξηση των χρεών με την ενίσχυση της αστάθειας, μιλώντας για την απειλή μιας κρίσης που θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω διακυμάνσεις στις αγορές το 2023.
Θα είναι σαν το 2008;
Οι οικονομολόγοι συγκρίνουν τη σημερινή κατάσταση με την τελευταία μεγάλη κρίση. Το 2008, τα φθηνά δάνεια και τα χαλαρά κριτήρια δανεισμού βοήθησαν να γιγαντωθεί μία φούσκα στα ακίνητα. Όταν αυτή έσκασε, προκαλώντας βουτιά στις τιμές, οι τράπεζες που βρέθηκαν πιο εκτεθειμένες κατέρρευσαν.
Ο Roubini κάνει συγκρίσεις ανάμεσα στα ανησυχητικά επίπεδα του χρέους σήμερα και την κρίση του 2008, όταν τα χρηματιστήρια έχασαν περίπου τη μισή αξία τους.
Μέχρι στιγμής, πάντως, μία κρίση δεν είναι μέσα στις βασικές ανησυχίες των αναλυτών για το 2023, αφού η αγορά θεωρεί ότι οι πιο άμεσοι κίνδυνοι για τη χρονιά είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, η αύξηση των επιτοκίων και η επικείμενη ύφεση, όπως σημειώνει το Business Insider.
moneyreview.gr
Διαβάστε επίσης:
IIF: Σε κρίση αλά 2009 η παγκόσμια οικονομία – Η Ευρώπη στο επίκεντρο
ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα ανησυχούν για την παγκόσμια οικονομία
Julius Baer: Το τέλος του μερίσματος της ειρήνης – Τι σημαίνει για τις αγορές
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
