Όσο ο χειμώνας δείχνει τα δόντια του και ένα πέπλο ψύχους αγκαλιάζει την ατμόσφαιρα, έχεις την αίσθηση να πλανάται στον αέρα μια απόκοσμη αίσθηση έντονης μελαγχολίας.
Τότε είναι που μας διακατέχει ένα πνιγηρό αίσθημα απελπισίας, κατήφειας, ανασφάλειας, τότε είναι που νιώθεις να ασφυκτιάς… ότι δεν σε χωράει ο τόπος. Αϋπνία, αίσθηση αποχαύνωσης και παθητικότητας, νωθρότητας και απογοήτευσης, ένας εκνευρισμός και ευερεθιστότητα, αλλά κυρίως μια αλλόκοτη ευπάθεια μαζί με μια νευρική ανησυχία συνθέτουν τον καμβά του προσωπικού μας “χειμωνιάτικου δράματος”.Μετά ακολουθεί η απώλεια της ευχαρίστησης. Το φαγητό, όπως και καθετί άλλο στα πλαίσια των αισθήσεων, χάνει εντελώς τη γεύση του και την ουσία του. Τέλος, η ελπίδα χάνεται, καθώς «η γκρίζα ψιχάλα του τρόμου» οδηγεί σε μια απελπισία τόσο αισθητή και ανυπόφορη που μοιάζει με το σωματικό πόνο, έναν πόνο τόσο οδυνηρό, που ηλεκτρίζει και μουδιάζει το σώμα και τις αισθήσεις, ώστε ως λύτρωση να προβάλλει η φυγή από πρόσωπα και καταστάσεις και σε ποιος ακραίες περιπτώσεις ακόμα και…η αυτοκτονία!
του Κωνσταντίνου Λάσκαρη
Οι καιρικές συνθήκες συχνά μεταβάλλουν την διάθεση των ανθρώπων και πολλές φορές οδηγούν τον ευάλωτο, τον εύθραυστο, τον μοναχικό άνθρωπο σε απότομες συναισθηματικές μεταπτώσεις και εξάρσεις. Τον άνθρωπο που αναπολεί και “αναμασά” ευτυχισμένες στιγμές του παρελθόντος και που είναι βυθισμένος στις θλιβερές και αρνητικές σκέψεις τους.
Μια ηλιόλουστη μέρα μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση μας, ενώ αντίθετα μία μουντή και βροχερή μέρα να μας δημιουργήσει αίσθημα απογοήτευσης, κοινωνικής απόσυρσης, ατονίας καθώς και συναισθηματική ακινητοποίηση, συναισθηματική ατροφία με αποκορύφωμα την εκδήλωση μηδενιστικής – αρνητικής διάθεσης ματαιότητας και απαξίωσης των πάντων ακόμα και του ίδιου μας του εαυτού.
Ενώ διαδραματίζουν κομβικής σημασίας ρόλο αυτές οι αλλαγές στη διάθεση, παρ’ ‘όλα αυτά δεν μπορούν να επηρεάσουν γενικά την ικανότητα μας να αντιμετωπίζουμε την καθημερινή μας ζωή. Αυτή η δυσάρεστη κατάσταση που περιγράψαμε, ονομάζεται “Εποχιακή Συναισθηματική Κατάθλιψη”.
Μία ήπια μορφή της συναισθηματικής εποχιακή κατάθλιψης, αναφέρεται συχνά, ως “χειμωνιάτικη μελαγχολία”, προκαλεί δυσφορία αλλά όχι ανικανότητα. Παρ’ όλα αυτά, ο όρος χειμωνιάτικη μελαγχολία μπορεί να είναι παραπειστικός. Ορισμένοι μπορεί να πάσχουν από μία σπανιότερη μορφή κατάθλιψης που ονομάζεται “καλοκαιρινή κατάθλιψη”, που συνήθως εμφανίζεται στο τέλος της άνοιξης ή την αρχή του καλοκαιριού.
Αυτή η ψυχική κατάσταση είναι γνωστή για περισσότερα από 150 χρόνια, αλλά μόλις στις αρχές του 1980 αναγνωρίστηκε επίσημα ως διαταραχή. Είναι πιθανό, πολλοί από αυτούς που πάσχουν από “εποχιακή συναισθηματική κατάθλιψη” να μην γνωρίζουν ότι είναι κάτι παροδικό, κάτι που επιδέχεται θεραπείας. Η εποχιακή συναισθηματική κατάθλιψη μπορεί να εξελιχθεί σε μία εξουθενωτική κατάσταση καθώς αποτρέπει τους πάσχοντες από τις καθημερινές τους λειτουργίες και ασχολίες.
Οι έρευνες που αφορούν τις αιτίες της εποχιακής συναισθηματικής κατάθλιψης βρίσκονται σε εξέλιξη, καθώς ακόμη δεν υπάρχει επιστημονικά επιβεβαιωμένο αίτιο. Παρ’ όλα αυτά, θεωρείται ότι η εποχιακή συναισθηματική κατάθλιψη σχετίζεται με τις εποχιακές διακυμάνσεις του φωτός. Ένα “βιολογικό εσωτερικό ρολόι” του εγκεφάλου ανταποκρίνεται στις εποχιακές αλλαγές, εν μέρει εξαιτίας των διαφορών στη διάρκεια της ημέρας. Για πολλές χιλιάδες χρόνια, ο κύκλος της ανθρώπινης ζωής περιστρεφόταν γύρω από τον κύκλο του φωτός και της νύχτας. Ξυπνούσαμε όταν ανέτειλε ο ήλιος και κοιμόμασταν όταν ερχόταν το σκοτάδι. Η σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη της ηλεκτρικής ενέργειας μας απελευθέρωσε από την ανάγκη να δραστηριοποιούμαστε κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας. Παρ’ όλα αυτά το βιολογικό μας ρολόι μπορεί ακόμα να δίνει εντολές ύπνου στο σώμα μας καθώς η ημέρα φεύγει. Συνεπώς, αυτό μπορεί να μας αποσυντονίσει από το καθημερινό μας πρόγραμμα που παραμένει το ίδιο παρά τις εποχιακές μεταβολές. Μία άλλη έρευνα διαπιστώνει ότι οι νευροδιαβιβαστές που λειτουργούν ως χημικοί μεταφορείς στον εγκέφαλο και που βοηθούν στη ρύθμιση και το συντονισμό του ύπνου, της διάθεσης και της όρεξης μπορεί να διαταραχθούν και να προκαλέσουν εποχιακή συναισθηματική κατάθλιψη.
Ποιος βρίσκεται σε κίνδυνο
Η εποχιακή συναισθηματική κατάθλιψη αν και μπορεί να επηρεάσει παιδιά και εφήβους, συνήθως εμφανίζεται σε άτομα άνω των 20 ετών. Ο κίνδυνος ανάπτυξης εποχιακής συναισθηματικής κατάθλιψης μειώνεται με την ηλικία ενώ η ασθένεια είναι συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άντρες.
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η εποχιακή συναισθηματική κατάθλιψη είναι συχνότερη στις βόρειες χώρες, όπου η ημέρα είναι πολύ μικρή το χειμώνα(π.χ Νορβηγία). Η στέρηση των φυσικών πηγών φωτός μπορεί να επηρεάσει ιδιαίτερα τους εργαζόμενους σε βάρδιες καθώς και τους κατοίκους των πόλεων, οι οποίοι μπορεί να βιώνουν μειωμένα επίπεδα έκθεσης στο φως της ημέρας στο εργασιακό τους περιβάλλον.
Τα άτομα με εποχιακή συναισθηματική κατάθλιψη θεωρούν ότι η διαμονή τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε ένα τόπο στο νότο όπου η ηλιοφάνεια είναι μεγαλύτερη, ανακουφίζει τα συμπτώματά.
Η αντιμετώπιση της εποχιακής συναισθηματικής κατάθλιψης
Εάν νιώθετε κατάθλιψη για μεγάλες χρονικές περιόδους κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα, εάν ο ύπνος και οι διατροφικές σας συνήθειες έχουν αλλάξει δραματικά και “πιάνετε” τον εαυτό σας να να διακατέχεται από αυτοκτονικές εμμονές και ιδεασμούς, πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια από κατάλληλους επαγγελματίες, για παράδειγμα, από τον οικογενειακό σας γιατρό. Υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για την εποχιακή συναισθηματική κατάθλιψη. Ακόμα και άτομα με αρκετά και σοβαρά συμπτώματα μπορούν να ανακουφιστούν άμεσα από την στιγμή που θα αρχίσουν θεραπεία.
Τα άτομα με ήπια συμπτώματα μπορούν να ωφεληθούν αν περνούν περισσότερο χρόνο “εκτός σπιτιού” κατά τη διάρκεια της ημέρας και αν διαμορφώνουν το περιβάλλον τους με τέτοιο τρόπο ώστε να λαμβάνουν όσο το δυνατόν περισσότερο φως. Μπορείτε για παράδειγμα να κόψετε τα κλαδιά των δέντρων που εμποδίζουν το φως του ήλιου, όπως επίσης να αφήνετε ανοιχτές τις κουρτίνες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ακόμη, να τοποθετήσετε τα έπιπλα με τέτοιο τρόπο ώστε να κάθεστε κοντά στο παράθυρο. Επίσης, μπορεί να βοηθήσει η τοποθέτηση φεγγιτών και επιπρόσθετων λαμπτήρων.
Η σωματική άσκηση
Μειώνει το άγχος, ενδυναμώνει και αυξάνει την ψυχική και τη σωματική ευεξία. Εντάξτε την σωματική άσκηση στην καθημερινή σας ζωή πριν τα συμπτώματα της εποχιακής συναισθηματικής κατάθλιψης μονιμοποιηθούν. Εάν γυμνάζεστε σε εσωτερικό χώρο, να το κάνετε κοντά σε κάποιο παράθυρο. Υιοθετήστε τη συνήθεια της καθημερινής μεσημεριάτικης βόλτας. Η δραστηριοποίηση και η αυξημένη έκθεση στο φυσικό φως μπορεί να ανεβάσει τη διάθεση και θρέψει το πνεύμα σας.
Οι χειμερινές διακοπές
Σε έναν ηλιόλουστο προορισμό μπορούν επίσης να ανακουφίσουν προσωρινά τα συμπτώματα της εποχιακής συναισθηματικής κατάθλιψης, παρ’ όλο που τα συμπτώματα συνήθως επανακάμπτουν γυρίζοντας σπίτι. Στο σπίτι, προσπαθήστε να αντισταθείτε στην επιθυμία για λήψη υδατανθράκων και υπερβολικό ύπνο που συνοδεύουν την εποχιακή κατάθλιψη.
Τα φωτεινά χρώματα
Σίγουρα υπάρχουν έρευνες που επιβεβαιώνουν τη θετική επίδραση των φωτεινών χρωμάτων στη διάθεση, είτε επειδή έχουν συνδεθεί με χαρούμενες καλοκαιρινές ημέρες, είτε επειδή συγκριτικά με το μαύρο δεν συνδέονται με κάτι θλιβερό.
πηγή : kontasou.com
